Мактабгача тарбия муассасаси тарбиячиси

Кузатиш методи- мәлум бир педагогик ҳодисани бирор мақсадни күзлаб мунтазам равишда үрганиш, тәлим-тарбия жарайонининг турли шароитларида унинг ривожланиши ва үзгаришини кузатиб боришдир. Кузатишдан күзланган асосий мақсад фактларни түплаш, унинг муҳим томонларини ажратиб боришдир.
Тадқиқотчи кузатишга олдиндан пухта таййорланиши, кузатишдан күзда тутилган мақсадни аниқлаши, кузатиш режасини тузиб чиқиши, натижаларни қайд қилиш ва расмийлаштириш воситаларини (протокол, кундалик йозиб бориш, суратга олиш ва бошқаларни) үйлаб қүйиши керак.
Суҳбат методи. Суҳбат аниқланиши керак бүлган масалаларни ойдинлаштириб олиш мақсадида, олдиндан тузилган режа бүйича үтказилади. Суҳбат якка тартибда ҳамда жамоа тарзида бүлиши мумкин. Суҳбат болаларнинг ҳайотнинг у йоки бу воқеа-ҳодисалари түғрисидаги қизиқишларини, тасаввурларини, мулоҳаза ва муҳокамаларини аниқлаб олишга йордам беради. Суҳбат юолалар билан ҳам, катта йошдаги кишилар билан ҳам үтказилади.
Суҳбатдан метод сифатида фойдаланишда унинг мақсад ва режасини аниқ белгилаб олиш керак. Суҳбатнинг бориши түла йозиб олинади. Бунинг учун суҳбат тадқиқ қилинайотган кишига билдирмай, магнит тасмага йозиб олиниши лозим.
Анкета йүли билан сүраш методининг бошқа методлардан афзаллиги шундаки, қисқа вақт ичида анкета орқали анчагина кишиларга (йошлар ва катталарга) саволлар бериб, улардан йозма жавоблар олиш мумкин. Олинган жавоблар кейинчалик ишлаб чиқилади ва таҳлил қилинади.
Ҳужжатларни ва болаларнинг ишларини үрганиш методи. Педагогик ҳужжатларни үрганиш орқали тадқиқотчи үрганилайотган обект түғрисидаги ҳар хил мәлумотларни билиб олади. Бунга мактабгачатарбия муассасалари мудирлари, тарбиячиларнинг режалари ва ҳисоботлари, болалар боғчаси тарбияланувчиларнинг расмлари, лой ва пластилиндан ясалган буюмлар ва шу кабилар киради.
Масалан, болаларнинг анча илгари чизган расмларини қараб чиқиш, таҳлил қилиш, болаларга берилган топшириқларнинг қай даражада мураккаблашиб борганини, уларда тасвирлаш фаолияти қандай ривожланиб борганини аниқлашга ҳамда улар билан олиб бориладиган кейинги ишларни белгилашга йордам беради. Масалани чуқурроқ үрганиш учун педагогик экспериментдан фойдаланилади. Педагогик эксперимент- тәлим жарайонига янги самарали педагогик янгилик киритишдир. Бу экспериментни үтказишда үқув жарайонини бузмаслик керак. Киритилган янгилик үқув-тарбия ишини яхшилашга йордам берса, у ижобий янгилик бүлади. Бәзи бир тажрибаларни үтказиш учун махсус шарт-шароитлар яратилади, алоҳида хона ажратилади, бәзан махсус аппарат қүлланилади, бир-икки болани алоҳида ажратиб олинади, бу-лаборатория эксперименти ҳисобланади.