Maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari

II bob. Rivojlanish sohalari va yosh guruhlar taqsimoti 

10. Bolaning rivojlanishi va ta’lim olishi quyidagi asosiy yo‘nalishlarga bo‘linadi: 

jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena; 

ijtimoiy-hissiy rivojlanish; 

nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik; 

bilish jarayoni va atrof muhit to‘g‘risidagi bilimlarga ega bo‘lish. 

1-§. Jismoniy rivojlanish, o‘z-o‘ziga xizmat va gigiyena yo‘nalishi 

11. Mazkur yo‘nalish o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 

bolalarning jismoniy  rivojlanishidagi  muammolarini aniqlash va uning oldini olish bo‘yicha  chora-

tadbirlar belgilash; 

doimiy ravishda bolalarning jismoniy rivojlanishini tahlil qilib borish; 

bolalarning jismoniy rivojlanishi bo‘yicha oila bilan hamkorlik qilish; 

sog‘lom turmush tarzining muhimligini tushuntirish va uni ta’lim-tarbiya jarayoniga tatbiq etish. 

12. Mazkur yo‘nalishda bolaning rivojlanish jarayonlari quyidagi bosqichlar orqali kechadi: 

yirik  motorikani  rivojlantirish  —  bunda  bola  yurish  (tez  va  sekin),  yugurish  (tez,  sekin  va  ilon  izi 

bo‘lib), sakrash (uzunlikka va balandlikka), zina bo‘ylab yuqoriga yurish (yurish, yugurish, sakrash) vaqtida 

o‘zining tana a’zolarini boshqarishni o‘rganadi; 

mayda motorikani rivojlantirish — bunda bola biron-bir faoliyatni yanada aniqroq bajarish (ushlash, 

ochish, yopish, qirqish, bo‘lish) uchun o‘z qo‘llari va barmoqlarini ishlatish va ulardan foydalanish malakasiga 

ega bo‘ladi; 

sensomotorikani  rivojlantirish  —  bunda  bola  o‘z  harakatlarini  boshqarish  uchun  sezgi  organlaridan 

(ko‘rish, eshitish, qo‘l bilan his qilish, hid bilish) foydalanadi; 

madaniy-gigiyenik  malakalar  —  bunda  bola  o‘z  sog‘ligining  muhofazasiga  ta’sir  etuvchi  shaxsiy 

gigiyenik malakalarni egallaydi. 

13. Bola yirik motorikani rivojlantirish bosqichida: 

o‘z tanasini boshqara olishi; 

o‘z tana a’zolarini boshqara olishi; 

bir yo‘nalishda maqsadli harakatlana olishi lozim. 

14. Bola mayda motorikani rivojlantirish bosqichida: 

qo‘l va barmoq harakatlarini nazorat qila olishi; 

o‘yinchoq va kundalik ehtiyoj predmetlaridan foydalana olishi lozim. 

---

15. Bola sensomotorikani rivojlantirish bosqichida o‘z xatti-harakatlarini sezish organlari yordamida 

boshqara olishi lozim. 

16. Bola madaniy-gigiyenik malakalar bosqichida madaniy-gigiyenik malakalarga ega bo‘lishi lozim.