Maktabgacha ta`lim



Download 2,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/160
Sana15.09.2021
Hajmi2,1 Mb.
#175036
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   160
Bog'liq
Raxbarlikkitobipdf

Ishbilarmonlik  
xislatlari 
ta’masizlik 
tavakkalchilik 
barkamollik 
tejamkorlik 
epchillik 
malakalilik 
halollik 
insoflilik 
Saranjom- 
sarishtalik 
uddaburonlik 
tadbirkorlik 
aniqlik 
ishchanlik 
tirishqoqlik 
serxarakatlilik 
ma’suliyatlilik 


 
36 
natijalarga erishishga yo’llangan qarorlar jamoaning ko’nglini sovitadi va uni 
jipslashtirishga to’sqinlik qiladi.  
 
Qarorni  hech  qachon  hayajonlangan,  qizishgan  hollarda,  shoshma- 
shosharlikda  qabul  qilib  bo’lmaydi.  Bu  keyinchalik  tuzatish  qiyin  bo’lgan 
xatolarga olib kelishi mumkin. 
 
7.  Odamlarni 
o’zingizga  jalb  qilish  mahoratini  rivojlantiring, 
shakllantiring. 
Odamlarni 
bola 
psixologiyasini 
chuqur 
nazariy 
va 
amaliybilish,  odamlarga  xayrihoh,  xurmat  bilan,  bir  maromda  va  adolatli 
munosabatda  bo’lish,  ularga  ishlarida  yordam  bera  bilish  orqali  jalb  qilish 
mumkin. 
Agarda  tarbiyachi  ayrim  masalada  ancha  ustunroq  bo’lsa,  bundan 
cho’chimang,  bunday  tayanchdan  xursand  bo’ling  va  unga  ko’maklashing. 
Tarbiyachilarning  yaxshi  obro’  -  e`tibori  bu  rahbarga  maqtov  va  uning 
xizmati deb tushuniladi. 
Tarbiyachilarning tashabbuslari va ishdagi yutuqlarini o’z vaqtida qayd 
etishni  unutmang,  ularga  yaxshi  ishlari  uchun  boshqa  xodimlar  borligida 
minnatdorchilik bildiring. Xarakatlarni ijobiy baholash kishini ruhlantiradi va 
yutuqlarini sezmasalar, xafa bo’ladi. 
8.  Topshiriq  va  vazifalarni  tarbiyachilar  o’rtasida  ularning  tajribasi, 
qobiliyatlari 
va 
intilishlariga 
ko’ra 
taqsimlang, 
Pedagogning 
imkoniyatlaridan  yuqoriligi  sezilib  to’rgan  tolshiriqlarni  berib  bo’lmaydi. 
Topshiriq  etarli  darajada  qiyin,  ammo  bajara  oladigai  bo’lishi  kerak. 
Topshiriqni  berishda  tarbiyachi  ongli  harakat  qila  olishi  va  tashabbusni 
namoyon qilish uchun uning maqsadi va mazmunini tushuntiring. 
9.  Uslubchining  me`yoridagi  talabchanligi  bu  MTM  butun  pedagoglar 
jamoasi  ishidagi  ongli  intizom,  aniq  tashkil  qilinganlik,  o’zaro  uyg’unlik 
zaminidir.  Vazifalarni  taqsimlashni,  buyruq  berish  va  nazorat  qilishni, 
rag’batlantirish  va  jazolashni,  jamoaning  jamoatchilik  fikriga  tayanishini 
o’rganing. 
Talabchanlik  muntazam  bo’lishi  kerak.  U  ishning  past  sifatiga 
murosasizlikda, tirishqoqlik va qat`iyatda namoyon bo’ladi. Talabchanlikning 
davriyligi nizolarga olib keladi va kutilgan natijalarni bermaydi. 
10.  Ko’rsatmalarni  tarbiyachilarga  o’z  hukmingizni  ta`kidlamay 
topshiriq  va  iltimoslar  shaklida  bering.  Ular  o’ta  aniq,  tushunarli  bo’lishi 
kerak.  Ishning  sifati,  uning  hajmi  va  bajarilishi  muddatiga  qo’yiladigan 
talablarni  bayon  qiling.  Talablaringnz  jamoada  qo’llab-quvvatlanishiga 
harakat  qiling.  Bu  tarbiyachilarda  o’zaro  talabchanlik  va  intizomni 
tarbiyalashning muhim shartidir. 
11.  Tarbiyachilar  ishlarining  sifatiga  ularning  imkoniyatlarini  hisobga 
olib  talablar  qo’ying.  Qurbi  etmaydigan  talablar  qarshilik  uyg’otadi, 
kyshilarning  kayfiyatini  buzadi.  Intizomiy  talablar  barchaga  barobar  bo’lishi 
kerak.  Buning  uchun  tarbiyachilarni,  ularning  kuchli  va  kuchsiz  tomonlarini 
yaxshi  bilish  kerak.  Eng  avvalo  ularning  fazilatlariga  tayaning.  Jamoatchilik 
topshiriqlari jamoa a`zolari o’rtasida bir tekisda taqsimlanishini kuzating. 


 
37 
12.  Tarbiyachini  bilishning  asosiy  yo’li  uning  faoliyatini  kuzatish  va 
tahlil  qilishdir.  Odamlarni  faqat  ularning  ishlariga  ko’ra  baholang. 
Tekshirilmagan  mish-mishlarga  ishonib,  kishi  haqida  mulohaza  yuritish 
mumkin emas. 
Xar  bir,  xatto  eng  bo’sh  tarbiyachi  ishida  ijobiy  tomonlarni  ko’rishga 
harakat  qiling.  Ma`qullash,  iliq  so’z  pedagoglarning  mehnat  iitilishlarini 
safarbar  qilsha,  ularning  ijobiy  kayfiyatlarini  qo’llab-quvvatlashning  eng 
amaliy vositasidir. 
Tarbiyachining  muvaffaqiyatlarini  hamkasb-lari  ishtirokida  qayd  eting, 
fikr  - 
mulohazalarni,  odatda,  yolg’iz  qolganda  bildirgan  ma`qul. 
Kamchiliklarni  ommaviy  tanqid  qilish  tarbiyachi  maslahatlarga  quloq 
solmagan va o’z xatolarini tan olishni istamagan hollarda o’rinlidir. 
13.Doimo  o’zingizni  tutishga  harakat  qiling.  G’azab  ifodalari 
tarbiyachiga  uning  faoliyatini  osoyishta,  xushmuomalalik  bilan  tahlil 
qilishdan  ko’ra  kamroq  ta`sir  ko’rsatadi.  Chidamsizlik,  baqiroqlik  -  rahbar 
madaniyatining  pastligidan  dalolat  beradi,  bu  uning  kuchliligi  emas,  balki 
zaifligining belgisidir. 
14.  MTM  da  tetik,  xushchaqchaq  muhitning  yaratilishi  eng  avvalo 
sizga,  sizning  xatti  -  harakatingizga  bog’liq.  Tarbiyachining  kayfiyati 
ishining  muvaffaqiyatli  bo’lishiga,  jamoadagi  iliq  muomala  va  o’zaro 
yordamga  bog’liq  bo’ladi.  Jamoaning  barcha  a`zolari  bilan  bir  xilda 
muomalada  bo’lish  uni  jipslashtirishning  muhim  shartlaridan  biridir. 
―Erkatoylar‖,  imtiyozlilar  va  ta`qib  qilinuvchilarning  bo’lishi  rahbarning 
jamoani o’z ketidan ergashtirishga qodir emasligining belgisidir. 
Optimist  bo’ling  va  qiyin  vaziyatlarda  ruhingiz  tushmasin:  bu 
tarbiyachilarda ishda muvaffaqiyatga erishish ishonchini uyg’otadi. 
15.  Tanqidga  to’g’ri  fikr  bildirishni  o’rganing.  O’zingiz  haqingizda 
nomaqbul  gaplarni  eshitsangiz,  ularni  sabrli  bo’lib  ish  bilan,  faqat  ish  bilan 
inkor  eting,  ana  shunda  kishilar  haqiqat  qaerda,  yolg’on  qaerdaligini  o’zlari 
osonlikcha  farqlab  oladilar.  Tanqidiy  fikrdagi  kashilarni  obro’sizlantirishga 
intilish  muhitni  keskinlashtiradi  va  rahbarning  jamoadagi  obro’siga  putur 
etkazadi, xolos. 
Tarbiyachining  mulohazalari  va  har  qanday  takliflarini,  hatto  muhim 
bo’lmasada,  diqqat  hamda  xayrixohlik  bilan  tinglang.  Bo’lmasa,  boshqa 
holatda  jiddiy  masala  yuzasidan  ham  u  hech  narsa  demaydi.  Adolatli 
tanqidiy,  mulohazalarni  mensimaydigan  rahbar  muqarrar  tarzda  o’zini 
jamoaga  qarshi  qo’yadi  va  nihoyat  oqibatda  samarali  boshqarish 
imkoniyatidan mahrum bo’ladi. 
16.  O’z  mehnatingizni  ratsional  tashkil  qiling,  ishni  rejalashtiring, 
o’zingizni  va  o’zgalarni  belgilangan  kun  tartibiga  rioya  qilishga 
odatlantiring.  Majlislar  o’tkazish,  har  qanday  «qog’ozbozlikni»,  afsuski  bu 
hozir ham tarbiyachilar ishida uchrab turadi, mumkin qadar qisqartiring. 
Hech 
qachon 
va 
hech 
qaerga 
kechikmang 
va 
buni 
qo’l 
ostingizdagilardan ham talab qiling. 


 
38 
17.  Topshiriq,  vazifa,  qabul  qilingan  qarorlarning  bajarilishini  nazorat 
qiling: 
nazoratning 
yo’qligi  tarbiyachilarda  bajarilayotgan  ishning 
keraksizligi  haqidagi  fikrni  keltirib  chiqarishi  mumkin;  shu  bilan  birga  yo’l-
yo’riq  ko’rsataverishlardan  o’zingizni  tiying.  Agarda  jamoangizda  bitta 
bo’lsa-da  noinsof  xodim  bo’lsa,  uni  ishlashga  majbur  qiladigan  barcha 
choralarni ko’ring, aks holda u butun jamoadagi intizomni buzishi mumkin. 
 
 
Nazorat savollari: 
 
1.  Maktabgacha ta`lim muassasasi uslubchisining liderlik jihatlarini siz 
qanday izohlaysiz? 
2.  Uslubchi jamoani birlashtirishda qaysi usullardan foydalanish 
mumkin va bu qanday usullar? 
3.  Uslubchining yosh tarbiyachiga ko’rsatadigan metodik maslahatlar 
mazmunida nima yotadi? 
4.  Uslubchining mutaxassislik vazifalari jadvalini tuzib ko’rsating. 
 
Adabiyotlar: 
 
1.  I.A.Karimov ―Yuksak ma`naviyat engilmas kuch‖ Toshkent ―Ma`naviyat‖.  
2008 y.  
2.   Otamurodov S va boshqalar. ―Ma`naviyat asoslari‖. Toshkent 2002 y. 
3.  A. I.Vasileva, L.A. Baxturina, I.I.Kobitina ―Bolalar bog’chasining katta 
tarbiyachisi‖ T.: ―O’qituvchi‖1991 y. 
4.  Maktabgacha ta`lim tizimiga doir xuquqiy me`yoriy xujjatlar to’plami. 
―Lider Press‖ nashriyoti.T.: 2009 y.  
5.  Maktabgacha ta`lim muassasasi to’g’risidagi Nizom. Toshkent 2007 y. 
6.  J.G’.Yo’ldoshev. Ta`lim yangilanish yo’lida. Toshkent ―O’qituvchi‖ 2000y. 


 
39 
IV  Mavzu:  Maktabgacha  ta`lim  muassasasi  ishini  rejalashtirish  va  ma`yoriy 
xujjatlar. 
 
Reja: 
1.  Maktabgacha ta`lim muassasasi ishini rejalashtirishning nazariy asoslari. 
2.  Ta`lim tarbiyaviy ishlarni istiqbol rejalashtirish vazifalari va unga 
qo’yiladigan talablar. 
3.  Guruxning xaftalik kalendar ish rejasi va unga qo’yiladiga talablar. 
4.  Maktabgacha ta`lim muassasasining yillik ish rejasi, uning mazmuni va 
mohiyati. 
 
Mustaqil ish. Metod xonada foydalanish uchun zarur bo’lgan ijtimoiy-siyosiy, 
metodik, badiiy adabiyotlar biblografiyasini tuzish. 
 
Tayanch iboralar. 
-  istiqbol – bu ishni ma`lum muddatlar asosida rejalashtirish 
-  kalendar reja – guruxning bir xaftaga mo’ljallab tuzilgan ta`lim – tarbiyaviy 
ish rejasi. 
-  atributlar – kerakli jihozlar, qurollar. 
-  Ochiq ko’rik – ma`lum jarayonning jamoa tarzida kuzatish va tahlil qilish. 
-  Metodik kabinet - maktabgacha ta`lim muassasasidagi ta`lim-tarbiyaviy va 
metodik ishlarning markazi 
-  Istiqbol reja – ta`lim-tarbiyaviy ishlarning avvaldan ishlab chiqilgan 
loyihasi. 
 

Download 2,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish