“maktabgacha ta’lim таshkiloti tarbiyachisi” yo‘nalishi 16-guruh tinglovchisi

KIRISH

“Farzandlarimiz milliy hunarmandchiligimiz asosida yaratilgan o‘yinchoqlarni o‘ynashsa, ularning tarbiyasiga ijobiy ta’sir etgan bo‘lar edik “ degan fikrni birinchi prezidentimiz I.A Karimov “Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch” asarida ta’kidlaydi.( 156 bet) Darhaqiqat, go‘dakning ulg‘ayib kelajakda qanday yo‘ldan borishi o‘zining hayot tarzini qanday axloqiy ma’naviy asoslarga qurishi ham uning bolalikda qanday o‘yinchoqlar o‘ynagani bilan belgilanadi O‘yinchoq bolani quvontiradi, atrofdagilarga nisbatan ijobiy munosabat hosil qiladi, birgalikda o‘ynash tuyg‘usini uyg‘otadi va ijobiy histuyg‘ularni tarkib toptiradi.

Axloqiy his-tuyg‘ularni shakllantirishda qo‘g‘irchoq muhim ahamiyatga ega. Milliy qo‘g‘irchoq bolalarni boshqa millatga mansub bo‘lgan tengdoshlariga bo‘lgan ijobiy munosabatini tarbiyalash manbalaridan hisoblanadi. San’atni birinchi yorqin obrazli va eng tushunarli buyumi bo‘lgan o‘yinchoq estetik hislar va kechinmalarni uyg‘otadi, estetik tarbiyani to‘plashga yordam beradi va badiiy didni shakllantiradi. Shu o‘rinda bolalarga yaqin va tushunarli bo‘lgan xalq o‘yinchoqlarining ahamiyatini alohida ta’kidlash lozim. O‘yinchoq bolalarni turli rang-barang harakatlarga undaydi va bolaning faol harakatga bo‘lgan ehtiyojini qondiradi. Tezkor javob reaksiyasini, harakatlarning aniqligi va muvofiklashtirishini rivojlantiradi. Ilk yoshdagi bolalarga mo‘ljallangan ko‘p o‘yinchoklar (shakldoklar, rezina koptokchalar, shaklchalar va boshk.) bolada ko‘rish va eshitish diqqatini rivojlantiradi, ushlash harakatlari va buyumli harakatlarni o‘stirishga yordam beradi. Zamonaviy bolalar turli xil o’yinchoqlar bilan o’ralgan, ular kattalar e’tiborini kam jalb qiladigan harakatlar qilishadi. Biroq, o’yinchoqning bola hayotidagi o’rni juda muhim va mazmunli rahbarlikni talab qiladi.

Psixologiyaga oid adabiyotlarda o’yinchoqlarning bolaga ta’sirining asosiy muammolari sifatida quyidagi masalalar muhokama qilinadi.

• 
  bolaning kognitiv va shaxsiy rivojlanishi uchun o’yinchoqlarning rivojlanayotgan imkoniyatlarini o’rganish;
  
• 
  yoshga bog’liq o’yinchoqlar;
  
• 
  bolaning manfaatlarini himoya qilish uchun o’yinchoqlarni psixologik tekshirish zarurati;
  
• 
  individual o’yinchoqlarning bolaning ruhiyatiga salbiy ta’sirining xususiyatini o’rganish;
  
• 
  o’yinchoqlarning bola hayotidagi terapevtik va moslashuvchan roli;
  
• 
  o’yinchoqlarning tarixiy o’zgarishlari va milliy o’yinchoqning xususiyatlari;
  
• 
  ota-onalarga turli o’yinchoqlarning bolaning rivojlanishiga ijobiy va salbiy ta’siri haqida ma’lumot berish.Ushbu muammolarining o‘rganilishi bugungi kunning dolzarb muammosidir.