Maktab yoshidagi bolalarda kechiktirib bo’lmaydigan holatlarda organizmning umumiy holatini kuzatish

(3).Jismoniy faollik.
Jismoniy mashqlar moddalar almashinuvini muvofiqlashtiradi. Mushaklar va skelet
tizimini rivojlantiradi, ruhiy charchoqlikni bartaraf etib, organizmni tetiklashtiradi.
Bolalar organizmining nozik tomonlarini hisobga olgan holda, jismoniy mashqlar
bajarayotganda zoʼriqish, yoshiga nisbatan murakkab mashqlarni bajarish man etiladi.

(4).Uyqu.
Uyqu markaziy va vegetativ asab tizimi funktsiyalarini, jismoniy va ruhiy kuchlarni tiklaydi. Uyqu vaqtida oʼsish gormonlari ajralishi tezlashadi. Bolalarning oʼsishi varivojlanishida uyquning ahamiyati katta. 7-8 yoshdagi bola 1 sutkada 10,5 s, 10 yosh – 10 s,
11-13 yoshda – 9 s, 14-17 yosh – 8,5 soat uxlashi kerak. Balogʼat yoshidagi bolalarda uxlash
rejimi buzilishi natijasida ularning faolligi pasayadi, fanlarni oʼzlashtirish va qabul qilishdarajasi susayadi.

(5).Oʼqish.
Oʼqish jarayoni oʼquvchi kun tartibining muhim elementi boʼlib hisoblanadi. Oʼquvchining
dars jadvali uning yoshiga qarab belgilanadi. Darslarning 45 minutdan boʼlishi va uyga
beriladigan vazifalar meʼyordan ortmasligi lozim. Аks holda bolaning ochiq havoda boʼlishi va
uyqu vaqti kamayadi.

(6).Oʼquvchilarni foydali mehnatga jalb etish.
Oʼquvchilarni oʼqish bilan birga mehnatga boʼlgan qiziqishini ham shakllantirish lozim.
Hamshira kuzatuvida oʼquvchilar shanbaliklarda ishtirok etishlari, maktab hovlisida
oʼzlarining yoshlariga mos keladigan ishlarda qatnashishlari ularning mehnatga boʼlgan
layoqatlarini oshiradi.

Tibbiy koʼrikdan oʼtkazish.
1) Maktablarda bolalar salomatligini nazorat qilish maqsadida tibbiy koʼrikdan
oʼtkaziladi.
(1) Tibbiy koʼrik maqsadi:
 Bolalarda oʼz salomatligi haqida qiziqish uygʼotish
 Tashhis qoʼyish uchun emas, balki kasallikni erta aniqlash uchun oʼtkaziladi
 Tibbiy koʼrik natijalari asosida sogʼliqni saqlash boʼyicha konsulьtatsiya va
instruktaj oʼtkaziladi.
 Tibbiy koʼrik bolalar salomatlik darajasini koʼrsatibgina qolmay, balki ilmiy
izlanishlar uchun material toʼplashda yordam beradi.
(2)Tibbiy koʼrikdan oʼtish vaqti va yoshi
Oʼzbekistonda maktab oʼquvchilari Sogʼliqni Saqlash Vazirligining 300-sonli buyrugʼi
asosida tibbiy koʼrikdan 1 yilda 1 marta oʼtkaziladi. Tibbiy koʼrikda: boʼy, tana vazni, koʼrish
qobilyati, eshitish va arterial bosim oʼlchanadi. Qon, siydik, axlat laborator tekshiruvdan oʼtkaziladi.
(3)Tibbiy koʼrikni oʼtkazish uslublari:
 Tibbiy koʼrik oʼtkazish joyi va mutaxassislar: tibbiy koʼrik maktabda
poliklinika shifokorlari tomonidan oʼtkaziladi.
 Tibbiy koʼrik natijalarini hamshira yozib boradi.
2) Tibbiy koʼrikdan keyin natijalar oʼquvchilar va ularning ota-onalariga aytiladi
Zarur hollarda chuqurroq tekshirilishi uchun tibbiy muassasalarga yoʼllanma beriladi.
Maktabda sogʼlom turmush tarzini targʼib etish: