Maksad: "Axborot texnologiyalari", "Tibbiy informatika" fanlariga ta’rif berish, ularning

 

        7 

 

 

 

Axborotning  etishmasligi    axborotga  nisbatan  extiyojni  -  biror  soha  to‘grisidan      jamiyat 

tomonidan to‘plangan bilim va alohida bilimlar o‘rtasidagi  farqni anglashni keltirib chiqaradi.  

Ishlab  chiqarishni  va  insoniyatning  barcha  faoliyat  sohasini  axborot  bilan  to‘ldirish 

jarayoni axborotlashtirish deyiladi. 

Jamiyatni  uzluksiz  axborotlar  bilan  to‘ldirib  borish  natijasida  axborotlashgan  jamiyat 

yuzaga keladi. 

Bu  jamiyatda  barcha  fuqorolar,  iqtisodiy  ob’ektlar  va  davlatning  axborotga  bo‘lgan 

ehtiyojini  qondirish  uchun  hamma  sharoitlar  yaratilgan  bo‘ladi.  Mehnat  qiluvchilarning  

ko‘pchiligi  axborot ishlab chiqarish, saqlash, qayta ishlash va sotish bilan band bo‘ladi yoki bu 

jarayonlarsiz  ishlab  chiqarish  majburiyatlarini  bajara  olmaydigan  bo‘ladi.  Bu  jarayon  inson 

faoliyatining  barcha jabhalarida  oid  boy bilimlar, ishonchli  axborotlardan to‘liq va o‘z vaqtida  

foydalanishni  ta’minlashga  qaratilgan  kompleks  chora-tadbirlarni  joylarda  tadbiq    etishni 

anglatadi. Bu kompyuterlar va axborot tizimlari,  mahalliy va global tarmoqlarni o‘z ichiga oladi.    

Bu shuni  anglatadiki,  bunday jamiyat  fuqarolari  axborot madaniyatiga  ega  bo‘ladi. YA’ni 

axborot  bilan  ishlashni,  uni  olish  qayta  ishlash    va  uzatish  uchun  axborot  tizimlari    va 

texnalogiyalaridan  foydalanishni  biladilar.  Bu  inson  faoliyatining  barcha  jabxalariga  oid  boy 

bilimlar,    ishonchli  bilimlardan    to‘liq  va  o‘z  vaqtida  foydalanishni  ta’minlashga  qaratilgan 

kompleks chora - tadbirlarni joylarda tatbiq etishni anglatadi. 

VMning  1994  yil  2  dekabrdagi farmoyishi  bilan    O‘Rni  Axborotlashtirish  konsepsiyasi 

ma’qullandi.    Ushbu  konsepsiya  axborotlashtirish  jamiyat  taraqqiyotining  ob’ektiv  jarayoni 

ekanligi ko‘rsatib o‘tildi.  

Axborotlashtirish konsepsiyasi uchta asosiy maqsadga yo‘naltirilgan: 

1. Zamonaviy axborot texnologiyalarini rivojlantirish; 

2. Iqtisodiyot va ijtimoiy sohalarda axborot tizimlari shakillanishiga ko‘maklashish; 

3. Mamlakatni jahon axborot tizimlariga ulash. 

Konsepsiyaning  asosiy  qoidalari,  vazifalari  hisobga  olingan  holda  «O‘zRning 

axborotlashtirish dasturi» ishlab chiqildi. Dastur uch qismdan iborat: 



 milliy axborot-hisoblash tarmog‘ini tuzish; 



 EHMni matematik va dasturiy ta’minlash; 



 SHaxsiy kompyuterlar bilan ta’minlash. 

Dasturni  amalga  oshirish  borasida  hukumatimiz  tomonidan  shu  vaqtgacha  bir  qancha 

Qonunlar, Farmonlar va Qarorlar qabul qilindi 

Bularga quyidagilarni keltirib o‘tish mumkin: 

1.O‘zbekiston Respublikasining “Elektron raqamli imzo to‘g‘risida”gi Qonuni. 2003 yil 

11 dekabr. 

2.O‘zbekiston  Respublikasining  “Axborotlashtirish  to‘g‘risida”  gi  Qonuni.  2004  yil  11 

fevral. 

 

3.Axborotning o‘lchov birliklari 

Axborotlarni  kompyuterlarda  ifodalash  uchun  ikkilik  sanoq  tizimida  kodlash  amalga 

oshiriladi.  Bunda  kompyuterga  kiritiladigan  axborot  belgilari  ikkilik  sanoq  sistemasi  vositalari 

yordamida amalga oshiriladi. Bu vositalar 0 yoki 1 raqamlaridan iborat bo‘lishi mumkin. Ikkilik 

alifbosi unga kiradigan belgilar soniga ko‘ra eng kam bo‘lib, shu boisdan ikkilik kodlash orqali, 

ko‘p  sonli  harf,  raqamlarni  0  va  1      belgilarining  tegishli  ketma-ketligi  tarzida  ifodalash 

imkoniyati tug‘iladi.  

Axborotni  kompyuterda ifodalash uchun ularni moddiy tashuvchi vositasida yozish kerak 

bo‘ladi.  Bunday  yozish  jarayoni  kodlashtirish  deb  yuritiladi.  Agar  kompyuter  texnikasidan 

foydalanish  uchun  mo‘ljallangan  moddiy  tashuvchilardan  foydalanilsa,  u  holda  ma’lumotlar 

bilan  ishlashga  to‘g‘ri  keladi.  Bu  holda  axborotni  saqlash,  qayta  ishlash,  uzatish  va  kiritishni 

avtomatlashtirish  maqsadida  ularni  shartli  belgilarga  aylantirish  axborotlarni  kodlashtirishni 

anglatadi. 

---