"makroiqtisodiyot"

Aholi jon boshiga ishlab chiqarish 
darajasining o`sishi (Yiliga foiz)
 
Dunyo bo`ylab o`sish
 
 
Kanada 
Fransiya   
Janubiy  Germaniya   
Germaniya 
Italia    
Yaponiya   
Buyuk Britaniya          
AQSH                            
Jadval    2 

---

178 
 
tashqari ayrim standartlashtrilgan testlarni ishlashi buzulib ta’lim sifati kamaydi. 
Agar shunday bo`lsa juda sekin sustlab o`sishni tushuntirish mumkin. 
 
G`oyalar  kamayishi;  Haligacha  boshqa  iqtisodchilar  1970-yillarning 
boshlarida  ishlab  chiqarish  to`g`risdagi  yangi  g`oyalarni  haligacha  taklif 
qilmoqda,  texnologik  taraqqiyotning  sekinlashishi  o`sha  davrlarda  iqtisodiyotni 
pasaishiga  sabab  bo`ldi.  Bu  iqtisodchilar  1970-yilning  oxirgi  ikki  o`n  yilligi  deb 
takidlashmoqda  1940-yilning  oxirida  iqtisodiyotda  g`oyalar  yo`q  va  1930-yilda 
buyuk  depressiya  davri  va  1940-yilning  birinchi  yarim  yilligida  ikkinchi  jahon 
urushi  paytiga  to`ri  keladi.  Iqtisodiyot  tushib  ketgandan  keyin  o`sish  darajalari  
ham paslay boshlaydi. Garchi 1970-1980 va 1990-yillarning boshlarida o`sishga 
erishilgan  bo`lsada  1950  va  1960-yillardagi  o`rtacha  o`sish  ko`rsatgichlaridan 
past edi. 
 
                         13.4. Solou modelidan tashqari Endogen o`sish nazariyasi 
Kimyogarlar, fiziklar va iqtisodchilar bir cho`l orolda bir konservani qanday 
qilib  ochish  haqida  urunmoqdalar.  “Kelinglar  konservani  portlagunga  qadar 
olovga qizdiramiz” dedi kimyogar, “yo`q, yo`q” dedi fizik, “kelinglar baland bir 
daraxtga  chiqib  qutichani  tosh  ustiga  tashlaymiz”  “menda  bir  fikir  bor”  dedi 
iqtisodchi. “birinchi konserva ochgich bilan urunib ko`raylik…” 
 
Bu  eski  hazil  qanday  qilib  qitisodchilar  soddalashtirish  taxminlaridan 
foydalanishi  va  ba’zan  oddiygina  muammolarga  duch  kelishi  ta’kidlanadi. 
Baholash  iqtisodiy  o`sish  nazariyasini  savollariga  javob  beradi.  O`sish 
nazariyasini  maqsadlaridan  biri  biz  dunyoning  turmush  darajasini  oshirishni 
tushuntirishdir.  Solou  o`sish  modeli  yexnologik  tarqqiyotdan  keyin  o`sish 
darajasiga olib keladi. Lekin texnologik tarqqiyot qayerdan kelgan, Solou modeli 
buni o`z zimmasiga oladi. 
 
 
1970-yilda  hosildorlik  pastlab  1990-yilni  boshlarida  jadallashdi  texnik 
taraqqiyot  kursining  takliflari  bu  o`zgarishlarda  juda  muhimdir.  Solou  modeli 
iqtisodiy jarayonni to`liq tushinish maqsadida uni kuzatib texnologik taraqqiyotni 
rivojlantirish kerak. Bunday modellar ko’pincha endogen o`sish nazariyasiga olib 
boradi.  Solou  modeli  texnologik  o`zgarishlarga  egzogen  jarayonni  o`zida  aks 

---

179 
 
ettiradi.  Endogen  o`sish  nazariyasida  muhit  katta  bo`lsada  ba’zan  murakkab  va 
biz u yerda zamonaviy tadqiqotlar bilan tanishib chiqamiz.
23