Makroiqtisodiyot” Ma’ruzalar matni O’zbekiston Respublikasi Okiy va O’rta

Siyosat qonun-qoida tomonidanmi yoki mulohazakorlik bilan olib borilishi lozimmi?

Ikkinchi mavzu iqtisodchilar o’rtasida muhokama qilinganda iqtisodiy siyosat qonun qoida tomonidan yoki mulohazakorlik bilan boshqarilishi lozim. Siyosat qonun qoida tomonidan boshqarilsa siyosatchilar oldindan qay darajada siyosatni turli vaziyatlarga javob berishini va o`zlarini o`sha mulohaza orqali borishini ta’kidlaydi. Siyosat mulohazakorlik bilan olib borilsa siyosatchilar voqealarni hajmi ular zarur deb hisoblangan siyosatni tanlash imkoniyatiga ega bo`ladilar.

Qoidalarga va mulohazalarga bog`liq bahslar faol siyosatning passiv nisbatlari ustidan munozara qiladi. Siyosat qonun qoida bilan boshqarilganda aktiv yoki passiv misol uchun passiv siyosat qonun qoidasida barqaror o`sishni yiliga 3
foiz pul talabini ajratish orqali ko`rishimiz mumkin. Foal siyosat qoidasi bo`lishi uchun

Pulning o`sishi = 3%+(ishsizlik darajasi -6%)

Bu qoidaga ko`ra pul massasi 3% ga o’sadi, agar ishsizlik darajasi 6% bo’ladi, ammo har bir foiz ishsizlik darajasi bilan pul bazasi o`sishi 6% ko`proqdir. Bu qoida iqtisodiyotda pul massasini o`sishini kuchaytirish orqali, qachonki iqtisodiyotda turg`unlik bo`lganda barqaror holatga erishtirishga harakat qiladi.

Biz bu qismni nima uchun siyosiy qoidalarni ishonch bilan yaxshilanishi mumkinligini muhokama qilinishi bilan boshlaymiz. Keyin biz mumkin bo’lgan siyosiy qoidlarni bir nechtasini qarab chiqamiz.