Majburiyатlar hisobi

Dt «Pul mablag`lari» 100000
Kt «Тo`lanadigan veksel», qisqa muddatli 100000

2003 yil 31 dekabr – foizni hisoblash to`g`risidagi tuzatish yozuvi:

Dt «Foiz ko`rinishidagi sarflar»
(100000)  (12%)  (3/12) 3000
Kt «Hisoblangan foizlar» 3000

2003 yil 31 dekabr – moliyaviy natijalar to`g`risidagi hisobot:

Foizlar bo`yicha xarajatlar 3000
Buxgalteriya balansi (joriy majburiyatlar):
Тo`lanadigan veksel, qisqa muddatli 100000
Hisoblangan foizlar 3000
Vekselni to`lash kunidagi yozuv:
2004 yil 30 sentyabr – to`lash muddatidagi nominal summa va foizlarning to`lanishi:
Dt «Hisoblangan foizlar» 3000
Dt «Foiz ko`rinishidagi sarflar»
(100000)  (12%)  (9/12) 9000
Dt «Тo`lanadigan veksel», qisqa muddatli 100000
Kt «Pul mablag`lar» 112000


Foizsiz veksellar. Foizsiz so`zi – bu turdagi veksellar uchun eng yaxshi ta`rif emas, chunki haqikatda bunday veksellar uni to`lovga taqdim qilgan shaxsga diskont ko`rinishidagi daromad keltiradi. Ya`ni, bunday veksellar bank foiz stavkasini hisobga olgan holda nominal qiymatidan past bahoda muomalaga kiritiladi.
3-misol. 2003 yilning 1 oktyabr kuni «XYZ» kompaniyasi nominal qiymati 100000 so`m bo`lgan veksel evaziga bankdan 1 yil muddatga qarz oldi. Shu sanadagi kapitalning qiymati 12 % ga teng bo`lgan. Shunga ko`ra bank kompaniya hisob-kitob varag`iga 12 % diskont bilan 88000 so`m pul o`tkazib beradi.Oradagi farq (100000–88000 q 12000 so`m) qarz bergan bankning daromadi bo`lib hisoblanadi. Ammo bunday holatlarda, qarz olgan tashkilotda vekselning nominal qiymati bilan haqikatda olingan qarz summasini buxgalteriya hisobida to`g`ri aks ettirish muammosi yuzaga keladi. Хalqaro amaliyot, bunday hollarda veksel qiymatini aks ettirishning «netto» va «brutto» usulini tavsiya etadi. Ushbu usullarni 3 misol ma`lumotlari asosida ko`rib chiqamiz.
«Netto» usuli:
2003 yil 1 oktyabr – to`lanadigan foizsiz vekselni joriy qiymatiso`mma-sida aks ettirish: