Махсус таълим вазирлиги

Бухгалтерия ҳисобининг функциялари 
 
1-чизма. Бухгалтерия ҳисобининг функциялари 
- бухгалтерия ҳисоби счѐтларида активлар ҳолати ва ҳаракати, 
мулкий ҳуқуқ ва мажбуриятлар ҳолати тўғрисида тўлиқ ва ишонарли 
маълумотларни шакллантириш; 
- самарали бошқариш мақсадида бухгалтерия ҳисоби маълумот-
ларини умумлаштириш; 
- молиявий, солиқ ва бошқа ҳисоботларни тузиш. 
Хўжалик юритувчи субъектларда бухгалтерия ҳисоби маълум 
қоидалар ва тамойиллар бўйича юритилади. Тамойил ва қоида-
ларнинг шундай мажмуини ўрнатиш керакки, уни амалда қўллаш 
ҳисоб юритишининг максимал самарасини таъминласин. Бунда сама-
ра деб молиявий ва бошқарув ахборотларни ўз вақтида шакллан-
тириш, кенг доирадаги фойдаланувчилар учун ишончлилиги, равон-
лиги ва фойдалилигини таъминлаш тушунилади. 
1.
Марказлаштирилган 
- бунда бухгалтерия ҳисобини юритиш 
ягона марказдан бошқарилади. 
2.
Марказлаштирилмаган 
- ҳар бир хўжалик субъекти учун 
бухгалтерия ҳисоби қоидаларини индивидуаллаштириш. Бу хил 
ѐндашиш ҳисоб ишларини фаолият характерига айнан мос келишини 
таъминлагани билан бу бозор иқтисодиѐти шароитига тўғри кел-
майди. 
3.
Аралаш 
- бу биринчи ва иккинчи ѐндашишни оқилона 
бирлаштиришдир.
Жаҳон амалиѐти шуни кўрсатмоқдаки, аралаш усулда марказ-
лаштирилган тартибда қуйидагилар белгиланади. Молиявий ахборот-
ларни ишончлилиги, таққосланувчанлиги ва фойдалилигини таъмин-
АХБОРОТ БЕРИШ 
НАЗОРАТ ҚИЛИШ 
БОШҚАРУВ ЕЧИМЛАРИНИ 
ИШЛАБ ЧИҚИШ 

---

32 
лайдиган ҳисоб юритишнинг асосий қоида ва тамойилларини 
белгилаш. 
Ҳисоб юритишнинг умумий қоидалари ва тамойиллари ҳар бир 
корхонанинг фаолият кўрсатиш шароитлари, ходимлар малакаси, 
мавжуд бошқарув техник базасидан келиб чиққан ҳолда аниқлаш-
тирилади. Бошқача қилиб айтганда, корхона ўзининг ҳисоб сиѐсати-
ни ишлаб чиқади ва амалга оширади.