Махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети

Электр токи урган кишига ёрдам беришда даставвал уни электр токи таъсиридан қутқариш керак, чунки ток урган киши ҳушидан кетган бўлиши ёки юқори кучланишли электр симидан ўзини узиб олишга мажоли етмаслиги мумкин. Бундай ҳолларда электр манбаини ўчириш, бунинг иложи бўлмаса қуруқ ёғоч таёқ билан симни ёки қуруқ арқон билан шикастланган кишини тортиб олиш керак.
Баданнинг ток тегиб яраланган жойига қуруқ стерилланган боғлам қўйиш лозим. Агар ток урган одам ҳушидан кетмаган бўлса, осмонга қаратиб, оёқларини ердан 30 см кўтариб ёки ёнбоши билан бошини бироз кўтариб ётқизилади.
Электр токи уриши:
I даража - мушаклар тортишиши;
II даража - мушаклар тортишиши ва ҳушдан кетиш;
III даража - ҳушдан кетиш, юрак фаолияти ва нафас олиш тизимида бузилишлар;
IV даражали шикастланишда клиник ўлим ҳолати намоён бўлади.
Офтоб урган ёки иссиқ элитган кишини дарҳол тоза ҳавога олиб чиқиб сояга ўтқазиб қўйиш, танасини сиқиб турган кийимларини ечиб, елпиғич ёки чойшаб билан елпиш, баданини совитиш, бошини совуқ сув билан намлаш керак. Унга кўп суюқлик - туз қўшилган совуқ сув, совуқ чой ва қаҳва ичириш тавсия этилади. Иссиқ урган кишига новшадил спирти ҳидлатилади, бадани уқаланади. Беморнинг нафаси қийинлашиб ёки тўхтаб қолган бўлса, сунъий нафас олдириш керак.
Жароҳатланганларни кўчиришда қўл остидаги воситалардан фойдаланиш.
Одам тўсатдан касал бўлиб қолганида, турли бахтсиз ҳодисалар рўй берганида, албатта, тез ёрдам машинасини чақириш зарур. Ноилож қолган ҳоллардагина касал ёки шикастланган кишини дуч келган транспортда даволаш муассасасига олиб боришга тўғри келади. Тиббиёт муассасаси яқинроқ бўлса, шикастланган кишини икки киши қўлга, стулга ўтқазиб ёки замбилда кўтариб олиб борса ҳам бўлади.
Енгил ва ўртача оғир даражада жароҳатланганларни яқин масофага рюкзак ва таёқ ёрдамида олиб бориш мумкин. Бунинг учун бўш рюкзак тасмалари орасидан узунлиги тахминан 1 м келадиган таёқ тиқилади ва рюкзак орқага осилади. Жабрланувчи орқа томондан таёққа ўтиради ва ёрдам берувчининг елкаларидан қучоқлаб олади.