Махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

5. Mustaqil ta’lim
3-jadval

№	Mustaqil ta’lim mavzulari	Dars soatlari hajmi
5-semestr
1	1.Bo`lim. Iqtisodiy rivojlanishning umumiy asoslari. Kirish. Iqtisodiy nazariya fan sifatida	2
2	Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari.	2
3	Mulkchilik munosabatlari va mulk	4
4	Tovar-pul munosabatlarining rivojlanishi – bozor iqtisodiyotining asoslari	4
5	II Bo`lim. Bozor iqtisodiyoti nazariyasi Bozor iqtisodiyotiga o`tish davri va uning O`zbekistondagi xususiyatlari	4
6	Bozor mexanizmi va uning tarkibi	4
7	Sohibkorlik faoliyati va sohibkorlik kapital	4
8	Ish haqi, ishlabchiqarish xarajatlari va korxonaning foydasi	4
9	Agrar munosabatlar va agrobiznes	4
10	III Bo`lim. Milliy iqtisodiyotning (makroiqtisodiyotning) rivojlanish qonuniyatlari Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko`rsatkichlari	4
11	Yalpi talab va yalpi taklif. Iste’mol jamg`arma va investisiya	4
12	Ijtimoiy takror ishlab chiqarish va iqtisodiy o`sish	4
13	Mehnat bozori, bandlik va ishsizlik	4
14	Moliya va pul-kredit tizimi. Banklar va ularning iqtisodiyotdagi o`rni.	4
15	Aholi daromadlari va davlatning ijtimoi siesati.	4
16	IV. Bo`lim. Jahon iqtisodiyoti Jahon iqtisodiyoti va uning evolyusiyasi.	4

Jami 60 soat
Fan bo‘yicha mustaqil ish. Mustaqil ishi fan mavzulariga taalluqli masalalar yuzasidan talabalarga yakka tartibda tegishli (variantlangan) topshiriq shaklida 6-semestrda beriladi. Mustaqil ishining hajmi 20 betdan kam bo‘lmasligi, A4 formatdagi varaqlarda qo’lda yozilishi va tikilib rasmiylashtirilishi lozim. Mustaqil ishini bajarish tartibi kafedraning uslubiy qo‘llanmasida keltirilgan.


Mustaqil ish uchun mavzular:

1. 
   Iqtisodiy nazariya fanining mohiyati, ta’rifi, vujudga kelishi va rivojlanish hamda asosiy yo’nalishlari va nomlari.
   
2. 
   Iqtisodiy nazariya fanining tadqiqot obyekti va predmeti.
   
3. 
   Iqtisodiy nazariya fanining metodologik asosi, metodi ilmiy kategoriyalari va tushunchalari.
   
4. 
   Iqtisodiy nazariya fanining funksiyalari va mantiqiy tarkibi.
   
5. 
   Iqtisodiy nazariya chinakam ilmiylikni, umumdemokratik tamoillarini vatushunchalari.
   
6. 
   Jamiyat, ijtimoiy ehtiyojlar vaularni qondirish vositalari. Insoniyat tarixiy-progressiv davrlar va jamiyatlar.
   
7. 
   Har qanday jamiyat iqtisodiy tizimining, hayoti va taraqqiyotining moddiy asoslari.
   
8. 
   Moddiy ishlab chiqarish va uning asosiy resurslari va omillari.
   
9. 
   Ishlab chiqaruvchi kuchlar, ishlab chiqarish munosabatlari va ishlab chiqarish usuli.
   
10. 
    Ijtimoiy ishlab chiqarish, taqsimot, almashuv va iste’mol hamda ularning o’zaro bogliqligi.
    
11. 
    Ijtimoiy mehnat taqsimotining mohiyati.
    
12. 
    Moddiy maxsulot va jami ijtimoiy mahsulot ularning mahiyati.
    
13. 
    Pirovard maxsulot, sof mahsulot, hamda yalpi ichki mahsulot, yalpi milliy mahsulot.
    
14. 
    Ma’naviy ishlab chiqarish va xizmatlar.
    
15. 
    Xizmatlarning moxiyati, xillari, turlari va hususiyatlari.
    
16. 
    Zamonaviy jamiyatdagi halq xo’jaligi sohalar va tarmoqlar.
    
17. 
    Zamonaviy jamiyatdagi korxonalar hamda ularning o’zaro bog’liqligi va o’zaro ta’siri.
    
18. 
    Iqtisodiy qonunlarning mohiyati, obyektivligi, xillari hamda iqtisodiy qonun va boshqa iqtisodiy qonunlar.
    
19. 
    Mulkchilik munosabatining mohiyati, obyektlari mazmuni, xillari va sistemalari.
    
20. 
    Mulkdorlik uning xillari va turlari.
    
21. 
    Mulkchilik (mulkdor) hamda uning vazifalari.
    
22. 
    Mulkning mohiyati, sifati va miqdori muayanligi hamda funksiyalari.
    
23. 
    Mulkchilik (mulkdorlik) huquqining mohiyati, mazmuni xillari va ahamiyati.
    
24. 
    Turli mamlakatlarda tarixan mavjud bo’lgan zamonaviy ijtimoiy iqtisodiy tizimlar.
    
25. 
    Iptidoiy-jamoatchilik iqtisodiy tizimlarning mohiyati.
    
26. 
    Quldorlik iqtisodiy tizimining mohiyati va uning jixatlari.
    
27. 
    Zamindorlik iqtisodiy tizimining mohiyati hamda avzalliklari
    
28. 
    Sarmoyaviy-sohibkorlik iqtisodiy tizimining mohiyati.
    
29. 
    Sosialistik davlatning ijtimoiy markazlashgan iqtisodiy tizimining mohiyati.
    
30. 
    Uzbekiston demokratik sohibkorlik iqtisodiy tizimining mohiyati.
    
31. 
    Ijtimoiy iqtisodiy tizimlarning turli mamlakatlarda vujudga kelishi va rivojlanishning turlichaligi, o’ziga xosligi hamda xususiyatlari.
    
32. 
    Ijtimoiy ishlab chiqarishning bosh sahifasi va omillari hamda uning xossalari.
    
33. 
    Moddiy ishlab chiqarishnig bevosita va privord maqsadlari.
    
34. 
    Ijtimoiy ishlab chiqarishning texnologik usullari
    
35. 
    Moddiy ishlab chiqarish sohasining, boshqa sohaslarning va butun xalq xo’jaligining jami ishlovchisi.
    
36. 
    Ishlab chiqarish. Rivojlanishi bilan jami ilovachi tarkibining, nisbatlarning va mehnat mazmunining o’zaro borishi.
    
37. 
    Mehnat unumdorligining mohiyati, ko’rsatgichlari va o’sish hamda ularga ta’sir etuvchi omillar.
    
38. 
    Mashina ishlab chiqarish sharoitida texnikaga va texnalogiyaga sosial (ijtimoiy-insoniy) talabalarning o’sishi hamda ishlohatlarni faollashtirish shart-sharoitlari.
    
39. 
    Ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligining mohiyati, xillari va mezonlari hamda uni oshirish yo’llari.
    
40. 
    Turli xil iqtisodiy tizimlarning umumiy shakllari: natural va tovar-bozor xo’jaliklar.
    
41. 
    Tovar ishlab chiqarishning mohiyati asosiy shart-sharoitlari va turlari.
    
42. 
    Tovar va uning xossalari hamda tovar yaratuvchi mehnatning ikki yokdama xarakteri.
    
43. 
    Tovar qiymatining hosil bo’lishi va miqdori unga mehnat unumdorligining va intensivligining ta’siri.
    
44. 
    O’zbekistonda ishlab chiqarish va tijorat korxonalari fondlarining mohiyati, tarkibiy shakillari.
    
45. 
    O’zbekistonda korxona fondlarining aylanishi hamda aylanish vaqti va uning tarkibiy qismlari.
    
46. 
    O’zbekistonda korxonaning asosiy fondi.
    
47. 
    Sof bozor munosabatlarining iqtisodiyotni davlat tomonidan tartiblash usullari bilan uyg’unlashgan modeli.
    
48. 
    Narx belgilash raqobat kurashining mukammal va nomukammal usullarini mezoni ekanligi.
    
49. 
    Xozirgi kunda O`zbekiston Davlatining narx siyosati va axoli sotsial ximoyalash masalalari.
    
50. 
    O’zbekiston korxonalarida asosiy fondlari amortizasiyasi, amortizasiya normasi va amortizasiya fondi.
    
51. 
    O’zbekistonda korxonaning aylanma fondilari.
    
52. 
    O’zbekiston korxonalarida tovar fondi, muomala fondlari va aylanma vositalari hamda nomoddiy aktivlari.
    
53. 
    O’zbekistonda korxona fondlarining aylanish tezligi va aylanish vaqti, hamda korxona aylanma vositalarining aylanish tezligi va aylanish vaqti.
    
54. 
    O’zbekistonda korxonaning sarf-xarajatlari foydasi va rentabelligi.
    
55. 
    O’zbekistonda tijorat korxonalari foydasi bir qismining nominal va real jamg’arilishi.
    
56. 
    O’zbekistonda korxona mablag’larining umumiy xajmi, manbalari va yo’nalishlari.
    
57. 
    O’zbekistonda har bir korxonaning xo’jalik-tijorat faoliyatining samaradorligini oshirish yo’llari.
    
58. 
    O’zbekistonda raqobatchilik muhitining vujudga kelishi va monopoliyaga qarshi qonunchilik.
    
59. 
    O’zbekistonda menejmentning, marketingining va auditning rivojlanishi.
    
60. 
    O’zbekiston iqtisodiy tizimida ijara. Ijara obyektlari va subyektlari hamda ijara shartnomalari.
    
61. 
    O’zbekistonda ijara munosabatlarning mazmuni, hamda ijara subyektlarining majburiyatlari va huquqi.
    
62. 
    O’zbekistonda korxonani ijaraga berish-olish uning tartibi va ahamiyati.
    
63. 
    O’zbekistonda erkin iqtisodiy zonalarning huquqiy asoslari va uning mazmuni.
    
64. 
    Ssuda kapitalning moxiyati, xarakti va ssuda foizi, hamda normasi.
    
65. 
    O’zbekistonda soliqlar va majburiy to’lovlar tizimlarining mohiyati, tarkibi, asosiy tamoillari va funksiyalari.
    
66. 
    O’zbekiston iqtisodiy tizimlarida ishlab chiqarish-tijorat korxona fondlarining mohiyati, tarkibiy shakillari.
    
67. 
    O’zbekistonda korxona fondlarining aylanishi hamda aylanish vaqti va uning tarkibiy qismlari.
    
68. 
    O’zbekistonda korxonaning asosiy fondi.
    
69. 
    O’zbekiston korxonalarida asosiy fondlari amortizasiyasi, amortizasiya normasi va amortizasiya fondi.
    
70. 
    O’zbekistonda korxonaning aylanma fondilari.
    
71. 
    O’zbekiston korxonalarida tovar fondi, muomala fondlari va aylanma vositalari hamda nomoddiy aktivlari.
    
72. 
    O’zbekistonda korxona fondlarining aylanish tezligi va aylanish vaqti, hamda korxona aylanma vositalarining aylanish tezligi va aylanish vaqti.
    
73. 
    O’zbekistonda korxonaning sarf-xarajatlari foydasi va rentabelligi.
    
74. 
    O’zbekistonda tijorat korxonalari foydasi bir qismining nominal va real jamg’arilishi.
    
75. 
    O’zbekistonda korxona mablag’ solinmalanishning umumiy xajmi, manbalari va yo’nalishlari.
    
76. 
    O’zbekistonda har bir korxonaning xo’jalik-tijorat faoliyatining samaradorligini oshirish yo’llari.
    
77. 
    O’zbekistonda menejmentning, marketingining va auditning rivojlanishi.
    
78. 
    O’zbekiston iqtisodiy tizimlarida ijara. Ijara obyektlari va subyektlari hamda ijara shartnomalari.
    
79. 
    Kreditning mohiyati shakllari vaturlari.
    
80. 
    Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari.
    
81. 
    Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari.
    
82. 
    
83. 
    Tashqi (mamlakatlararo) kreditning mohiyati, subyektlari turlari va balansi.
    
84. 
    Banklar, bankiy ish (faoliyat) va uning turlari hamda bank foydasi.
    
85. 
    Tashqi iqtisodiy faoliyat turlari va banklar.
    
86. 
    Rivojlangan mamlakatlar qishloq xo’jaligida va samoyali-tijorat (yollanma mehnatli) sohibkorlikning vujudga kelishi va rivojlanishi.
    
87. 
    Yerni ijora munosabatlari, yer rentasi, ijara haqi.
    
88. 
    Yer rentaning manbai va turlari. Absalyut (mutloqo) renta.
    
89. 
    Differensial (farqli) yer rentasi va uning ikki shakli.
    
90. 
    Konlardan va qurilish uchaskalaridan olinadigan renta. Yerning bahosi.
    
91. 
    Qishloq xo’jaligida sarmoyali tijorat soxibkorlikning rivojlanishi va agrosanot integrasiyasi.
    
92. 
    Yerni iqtisodiy baxolash va uni resurslardan foydalanishdagi roli.
    
93. 
    Fermer xo`jaligining qo`llab quvvatlashni ng davlat dasturlari.
    
94. 
    Fermer xo`jaligining iqtisodiy va sotsial afzalligi.
    
95. 
    Iqtisodiyotning agrar sektori. Yerning resurs sifatida aloxida xususiyatlari.
    
96. 
    O`zbekistonda yalpi milliy maxsulotni ko`paytirish omillari va
    

yo`llari.

97. 
    Xufiyona iqtisodiyot, uning belgilari va ijtimoiy-iqtisodiy
    

oqibatlari.

98. 
    Yalpi milliy maxsulotlarning miqdori va sifat o`lchamlari xamda uni
    

taqsimlash nisbatlari.

99. 
    Yalpi talabning qiymat-pul va moddiy ashyoviy tomonlari.
    
100. 
     Yalpi talab va taklif egrichi ziqlarining kesishishi va o`zgarish qonuniyatlari.
     
101. 
     Investitsiyalarning o`zgaruvchanligi va investitsion muxitda xavf-
     

xatarni hisobga olishning axamiyati.

102. 
     O`zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o`tishda investitsion faollikni
     

ta`minlash vazifalari.

103. 
     O`zbekistonni O`zbekistonda iqtisodiy potentsiali va undan samarali foydalanish muammolari.
     
104. 
     Fan-texnika taraqqiyotining xozirgi bosqichida iqtisodiy o`sishda
     

intensiv omillarning o`rni.

105. 
     Ishlab chiqarish muvozanatli xajmini aniqlashning usullari. Uning klassik va kisqacha modellari.
     
106. 
     Bozor iqtisodiyotiga o`tish davrida munosiblik va muvozanatlikning buzilish sabablari.
     
107. 
     Siklli tebranishlar va uning ko`rinishlari: milliy daromad,
     

investitsiyalar va bozor kon`yukturasidagi tebranishlar.

108. 
     Milliy va jaxon xo`jaligidagi sikllar xamda ularning xususiyatlari.
     
109. 
     Fan-texnika taraqqiyotining ishchi kuchini takror xosil qilishdagi
     

ta`siri.

110. 
     Ishchi kuchi talab va taklif, uni aniqlovchi omillar.
     
111. 
     O`zbekistonda ishsizlik va uni ijtimoiy iqtisodiy ximoyalash dasturlari.
     
112. 
     Moliya tizimida sug’urta, ijtimoiy va xayr-exson fondlarining o`rni.
     
113. 
     Moliyaviy inqiroz, uning sabablari. Namoyon bo`lish shakllari va milliy iqtisodiyotni moliyaviy sog’lomlashtirish yo`llari.
     
114. 
     O`zbekistonda bank tizimi va uning iqtisodiyotdagi roli.
     
115. 
     O`zbekistonda bank va kredit isloxotlari.
     
116. 
     Iqtisodiyotdagi davlat aralashuvining chegaralari.Bozor munosabatlarining xuquqiy jixatdan tartibga keltirish.
     
117. 
     Axolini sotsial jixatdan ximoyalashning shakl va metodlari.
     
118. 
     O`zbekistonda pul qadrsizlanishiga qarshi tadbirlar.
     
119. 
     Inflyatsiyaning iqtisodiy va sotsial oqibatlari.
     
120. 
     O`zbekistonda milliy pul muomalasining mustaxkamlash vazifalari.
     
121. 
     Ijtimoiy yo`naltirilgan bozor iqtisodiyotiga o`tish sharoitida
     

ijtimoiy muammolari.

122. 
     Davlat tomonidan daromadlarning qayta taqsimlanishi va ijtimoiy fondlarning shakllanishi
     
123. 
     Ijtimoiy tenglik va davlatning mehnatfaoliyatini ragbatlantirish
     

tadbirlari.

124. 
     Iqtisodiyotning baynalminallashuvi fan texnika taraqqiyoti va transmilliy kompaniyalarning ro’li
     
125. 
     Markaziy Osiyo regioni, MDX va butun jaxon xo`jaligi doirasida.
     
126. 
     Yevropa iqtisodiy xamkorligi va uning vazifalari.
     
127. 
     Erkin savdo va protiktsionizm siyosati. Erkin savdo yo`lidagi to`siqlar.
     
128. 
     O`zbekistonning jaxon bozoriga qo`shilishining shart-sharoitlari va muammolari.
     
129. 
     Yevropa ta`minlash va taraqqiyot bankining vazifalari, O`zbekistonning u bilan xamkorlik qilishning istiqbollari.
     
130. 
     O’zbekiston Respublikasida transformasiyalashuv jarayonlarida ijtimoiy siyosatning asosiy yo’nalishlari
     
131. 
     XX asr oxirida jahon hamjamiyatining dunyoqarashi va geosiyosiy tuzilishidagi sifat siljishlari .