Махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

кумулятив полимерия
деб аталади. Бу атама лотинча “cumulo” сўзидан 
олинган бўлиб, йиғила бориш маъносини билдиради. Дарҳақиқат, полимер 
генларнинг фенотипга таъсири генотипдаги бу генлар сонининг жамланган 
ҳолда, бир-бирини тўлдира ва кучая боришларида намоён бўлади.
Полигенлар фаолиятидаги ушбу хусусият уларнинг 
кумулятив ёки 
аддитив эффекти
дейилади. Кумулятив таъсирга эга бўлган полигенлар 
ҳам назарий, ҳам амалий аҳамиятга эгадир. Ҳайвон ва ўсимликларнинг 
қимматли хўжалик белгилари – қорамолларда сутининг ёғлилиги, 
товуқларнинг тухум беришлик муддатлари, буғдой бошоғининг узунлиги, 
ғўза чигитининг ёғ чиқишлиги, қанд лавлагида қанд миқдори ва бошқалар 
ноаллел генлар ўзаро кумулятив полимерия таъсирида ирсийланади. 
Полимер белгиларнинг намоён бўлишлиги маълум даражада 
организм 
ривожланишининг 
шароитига 
ҳам 
боғлиқ. 
Масалан, 
қорамолларда сут миқдори, уларнинг вазни, қўйлар жунининг узунлиги, 
чўчқалар ривожланишининг тезлиги кўп ҳолларда уларнинг парвариш 
қилиниш, озиқа рационига боғлиқ. Картошка туганакларининг йирик 
бўлишлиги, маккажўхори сўталарининг узунлиги, зиғир поясининг 
узунлиги кўп даражада бериладиган минерал ўғитлар сифати ва миқдорига 
ҳамда тушадиган атмосфера ёғинларига ва бошқаларга боғлиқ. 

---

57 
 
 
22
-р
ас
м.
 
Т
ри
дура
га
й 
ча
ти
ш
ти
ри
ш
да
б
уғ
дой
д
он
и 
ра
нг
ин
ин
г 
ирс
ий
ла
ни
ш
и.
 

---

---

141