Махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети

Терак-ўсимлик

Тушунча, ҳукм ва хулоса чиқариш тафаккурнинг универсал шакллари асосий структуравий элементлари ҳисобланади.
Муҳокама юритиш ана шулар ва уларнинг ўзаро алоқаларга киришиши натижасида вужудга келадиган бошқа мантиқий структуралар (масалан: муаммо, гипотеза, назария, ғоя, аргументлаш ва б.)да амалга ошади.
Фикрни муайян даражада тўғри қуришга тафаккур қонунлари талабларига риоя қилгандагина эришиш мумкин. Тафаккур қонунлари муҳокама юритиш жараёнида фикрлар ўртасидаги мавжуд зарурий алоқалардан иборат. Тафаккур қонунлари мазмунидан келиб чиқадиган муҳокамани тўғри қуриш учун зарур бўлган талаблар фикрнинг аниқ изчил етарли даражада асосланган бўлишидан иборат.
Муҳокамани тўғри қуриш билан боғлиқ талаблар ҳақида гапирганда биринчи навбатда уларнинг муайян принциплар, қоидалар тарзида, яъни тўғри тафаккур принциплари сифатида амал қилишга эътибор бериш зарур.
Мазкур қоидаларнинг бузилиши нотўғри қурилишига сабаб бўлади. Бунда хусусан, чин фикрлардан хато хулоса чиқиши (масалан, Қонунга-риоя қилиш зарур бўлган ҳуқуқий хужжат, «Буйруқ қонун эмас», «Буйруққа риоя қилиш зарур бўлган ҳуқуқий хужжат эмас») ёки хато қурилган муҳокамадан чин хулоса чиқиши (масалан, «Барча моддий жисмлар кимёвий элементлар», «Темир моддий жисм» демак, «Темир кимёвий элемент») мумкин.

Муҳокама учун саволлар:

1. 
   Мантиқ фанининг объектини тушунтиринг?
   
2. 
   Мантиқ фанининг мақсади ва вазифаларини изоҳлаб беринг?
   
3. 
   Формал мантиқ нимани ўрганади ва уни ўрганиш қандай аҳамиятга эга.
   

2-савол бўйича дарс мақсади: Талабаларга ҳиссий ва ақлий билиш босқичларини мисоллар орқали тушунтириш.


Идентив ўқув мақсадлари:

1. 
   Билиш нима эканлигини изоҳлайди.
   
2. 
   Хиссий билиш ва унинг босқичларини тушунтиради.
   
3. 
   Ақлий билиш ва унинг аҳамиятини тушунтиради.