Махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети

 

Кутвол, қутвол 
– қалъа бошлиғи
 

Манжаниқ – 
ичига тош солиб отиладиган уруш қуроли, палаҳмон
 

Мурчил – 
ҳар бир ҳарбий қисм учун ажратиб берилган мудофаа 
чизиғи. Одатда қўшин бирор бир жойда тўхтаганда ѐки ҳимояланаѐтганда
ўра, яъни окоп қазиб мустаҳкамлаш учун ажратиб берилган ер.

Нафт андоз –
нефтни ѐндириб отувчи, қамалдаги қалъага нефт отувчи 
махсус қурилма, ҳарбий қурол. 

Нақб –
тешик, уруш ва қамал пайтида ер остидан қалъа сари 
қазиладиган лаҳм. Қўшин сафида махсус нақбчилар бўлиб, улар шаҳар 
девори остида, дарвозаси остида лаҳм қазиб мудофаа иншоатини 
қулатганлар.

Ол тамға –
қизил муҳр. Фақат энг муҳим ҳужжатларга босиладиган 
ҳукмдорнинг шахсий муҳри 

Оталиқ –
шаҳзодаларнинг яқин маслаҳатчиси, тарбиячиси. Улар 
балоғатга еткунга қадар улусларни бошқариш ҳам оталиқлар зиммасида 
бўлган.

Сарқуб –
қалъа рўпарасига тупроқ ва тошдан баланд қилиб уйилган 
сунъий тепалик. Қалъани ўққа тутиш учун қурилган.

Сурон –
жанг олдидан қилинадиган жанговар чақириқ. 

---

64 

Тавочи –
лашкар йиғиш, қўшинни кўрикка ҳозирлаш ва ьошқа 
хўжалик ишлари билан шуғулланувчи юқори мансаб эгаси 

Тура, тўра –
пиѐдаларнинг катта қалқони, қўшин ҳимояланганда 
туралар бир-бирига боғланиб, аробаларга мустаҳкамланиб мудофаа чизиғи 
тайѐрланган. Тураларнинг орасидан пиѐдаларнинг узун найзалари чиқариб 
қўйилган.

Тўлғама –
душман лашкарининг қанотларини айланиб ўтиб ортидан 
зарба бериш тактикаси. Айнан шу тактикада канбул ҳарбий қисми асосий рол 
ўйнаган.
