Махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети

 
 
 
 
 
 

---

40 
 “Амир Темур давлати” мавзусидан кейслар. 
Кейс №1. 
Кейснинг мақсади. 
Талабаларга Амир Темур давлати ташкил топиши 
арафасида Кичик Осиё ва Мисрдаги сиёсий вазиятни батафсил 
тушунтириб, таҳлил қилиб бериш
Кейс матни. 
Бу вақтда Мисрда мамлуклар султонлиги ҳукм сурар эди. 
Бу султонлик худудлари Мисрдан ташқари Фаластин, Финикия, Синай ярим 
ороли ва Сурияни ўз ичига олганди. Миср давлати Сурия учун курашларда 
Ҳолукулар давлатини мағлуб эта олганлиги ҳам бу давлатнинг қудратидан 
дарак берар эди. Миср ҳукмдорлари Ҳолукулар давлатининг ашаддий 
душмани бўлган бошқа бир мўғул давлати Олтин Ўрда билан иттифоқчилик 
алоқаларини олиб боришга интилганлар. Чунки Ҳолукулар ѐки элхонийлар 
давлати Сурия масаласида Миср билан Озарбайжон масаласида Олтин Ўрда 
билан рақобатлашар эди. Элхонийлар Сурияни ўз қўлларида сақлаб қола 
олмаган бўлсаларда, Озарбайжонни Олтин Ўрда қўлига ўтишига йўл 
қўймадилар.
Кейс юзасидан саволлар: 
1. Мамлуклар сулоласи Жўжи улуси билан дўстлик ва элхонийлар 
улуси билан душманлик муносабатларининг сабаблари ҳақида қандай 
қўшимчалар қилишингиз мумкин ?
2. Ушбу масала бугунги кунда ҳам долзарблигини йўқотгани йўқ. 
Бунинг сабаби нимада? 
3. Мазкур вазиятнинг Амир Темур давлатининг тараққиѐтига 
боғлиқ бўлган томонлари нимада? 
Кейснинг эчими: 
1.
Жўчи улуси Кавказорти учун курашда элхонийлар билан рақиб 
бўлгани ҳолда, элхонийларнинг Ўрта эр денгизи бўйига чиқиш 
мақсадидаги уринишларидан чўчиган Миср мамлуклари давлати 
билан ўзаро манфаатли иттифоқ тузган эди 
2.
Ҳозирги кунда ҳам Ўрта эр денгизининг шарқий соҳиллари учун 

---

41 
йирик давлатлар ўртасида ўзаро рақобат кетмоқда. Бу ҳолат, 
айниқса, Сурия масаласида яққол кўринади. Уларнинг асл мақсади 
стратегик жиҳатдан муҳим бўлган худуд устидан ўз назоратини 
шрнатишдир. 
3.
Кейинчалик элхонийлар давлати худудларини забт этган Амир 
Темурнинг Кавказортини забт этиш мақсадидаги уринишлари Жўчи 
улуси билан, Ўрта эр денгизининг шарқий соҳилларига чиқиш 
мақсадидаги ҳаракатлари эса Миср мамлуклари билан ўзаро 
рақобатни келтириб чиқарди.