Махсус сиртқи бўлим талабалари учун “Одам анатомияси ва физиологияси” фанидан сессия оралиғи назорат иши топшириқлари

Кириш. Одам анатомияси ва физиологияси фанининг мақсади, вазифалари, ўрганиши усуллари ва ривожланиш қонуниятлари
Одам анатомияси ва физиологияси фанининг мақсади, вазифалари ва ўрганиши усуллари. Табииёт фанлари системасида тутган ўрни. Педагогика, психология, гигиена, медитсина, биология, анатомия, кимё ва жисмоний тарбия фанлари учун аҳамияти. Физиологиянинг объекти ва тажриба ўтказиш усуллари. Физиология фани тарихига доир маълумотлар. Ватанимиз ва хориж олимларининг физиология фани ривожига қўшган ҳиссалари. Физиологиянинг асосий қонуниятлари ва физиологик тушунчалари. Организм ва ташқи муҳит. Организмнинг яшаш шароитига мосланиши. Гомеостаз ва уни сақловчи воситалар. Моддалар ва энергия алмашинуви. Ассимилясия ва диссимилясия. Физиологик реакциялар: таъсирланиш, таъсирловчилар ва уларнинг турлари. Қўзғалувчанлик ва унинг юзага келишида ҳужайра мембранасининг аҳамияти. Рефлектор реакциялар. Организмнинг функционал системалари ҳақидаги маълумот.


Таянч-ҳаракат системаси анатомияси ва физиологияси
Суякларнинг тузилиши, ривожланиши.Суякларнинг таркиби. Суякларнинг классификацияси. Найсимон, ғовак, ясси ва аралаш суяклар. Суякларнинг бирлашуви. Синартроз ва диартроз бирлашмалар. Мускулларнинг тузилиши. Мускул тўқимасининг физиологик хоссалари. Қўзғалувчанлик, ўтказувчанлик ва қисқарувчанлик. Қўзғалувчан тўқималар ҳақида тушунча. Мушак қисқарганда содир бўладиган электр ҳодисалар. Қўзғалишнинг тарқалиш механизми. Қўзғалишнинг фазалари: лабиллик, парабиоз ҳақида тушунча. Н.Е.Введенский, А.А.Ухтомский назариялари. Скелет мускулларининг тонуси. Мускулнинг изотермик, изотоник ва якка қисқаришлари ҳақида тушунча. Табиий шароитда тетаниус, погона ости ва погона усти кучлари ҳақида тушунча. Мускулнинг тинч ҳолати ва қисқариш вақтида кузатиладиган биоелектрик, кимёвий ва иссиқлик жараёнлари. Мускул қисқаришининг кучи. Мускул иши. Мускулнинг чарчаши.


Нафас олиш, овқат ҳазм қилиш ва айириш аъзоларининг анатомияси ва физиологияси
Нафас аъзоларининг тузилиши. Ўпка вентиляцияси. Ўпканинг тириклик сиғими. Жисмоний меҳнат ва мушак машқида ўпка вентилясияси ўзгариши. Атмосфера, алвеола ва чиқарилган нафас ҳавосининг газ таркиби. Ўпкада газлар алмашинуви механизми. Алвеолалар ҳавосидаги газларнинг (О₂ ва СО₂) порциал босими. Нафас марказининг автоматик ва нерв-гуморал, рефлектор бошқарилиши механизмлари.
Овқат ҳазм бўлиши ва уни ўрганиш усуллари. Ҳужайрада овқат ҳазм бўлиши. Овқатнинг таркиби ва аҳамияти. Ҳазм шираларининг аҳамияти. Оғиз бўшлиғда овқатнинг ҳазм бўлиши, сўлакнинг таркиби ва хоссаси. Меъдада овқатнинг сақланиши ва овқатни ҳазм бўлиши. Одам меъдасининг секретор функсиясини ўрганиш методлари.
Айириш аъзоларининг тузилиши. Буйракнинг тузилиши. Пўстлоқ ва мағиз қаватларининг тузилиши. Буйраклар структураси ва функсионал бирлиги-нефрон ҳақида тушунча. Филтратсия реабсорбсия, секреция. Сийдик ҳосил бўлиши назарияси. Қоннинг кимёвий таркибининг сийдик ҳосил бўлишига таъсири. Бирламчи ва иккиламчи сийдикнинг ҳосил бўлиши