Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Topshiriq va nazorat savollari:
1. Urug‘lik chigitning sifatini aniqlash.
2. O‘zDSt 663 raqamli standartning mohiyati.
3. Urug‘lik chigitni nazorat qilish usullari.
4. Texnik chigitning sifatini aniqlash.
5. Chigitning namligi qanday aniqlanadi?
6. Chigitning iflosligi qanday aniqlanadi?
7.Chigitning yog‘dorlik miqdorini aniqlash. O‘zDSt 602 raqamli standartning
mazmuni va mohiyati.

---

151
VII- bob. PAXTA MOMIG‘IDAN NAMUNALAR OLISH VA SINASH
Momiqdan namuna olish va sinashdan maqsad - uning tipi, navi va sinflarini
aniqlashdir.
Ushbu ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun momiqdan namuna oli-nadi.
Namunani olish tartibi va tanlab olish usullari O‘z DSt 645- raqamli standartda
keltirilgan.
Ushbu standart chigitni linterlashda ishlab chiqiladigan paxta momig‘iga
qo‘llaniladi.
Ushbu standart talablari majburiy hisoblanadi.
Paxta momig‘i uchun quyidagi texnik talablar qo‘yilgan: paxta momig‘i
shtapel uzunligi bo‘yicha ikki tipga bo‘linadi:
1)  A tip – 7-8 mm va undan uzun;
2)  B tip – 6-7 mm va undan qisqa.
Tashqi ko‘rinishi, rangi va pishib yetilganligi bo‘yicha paxta momig‘i I va II
tiplarga bo‘linadi. Tashqi ko‘rinish tasdiqlangan namunalarga mos kelishi kerak.
Pishib yetilganlik me’yorlari (foizda) 43-jadvalda ko‘rsatilgan.
                                                                                                      43-jadval
Navi
Pishib yetilganligi, kam emas
Mikrokimyoviy uslubda
aniqlanganda
Qutblashtirilgan nurda
aniqlanganda
I
80
55
II
80 dan oz
55 dan kam
Har qaysi tipdagi va navdagi paxta momig‘i iflos aralashmalarning va butun
chigitlarning massaviy ulushi (foizda) bo‘yicha V.6-jadvalda keltirilgan
me’yorlarga muvofiq: Oliy (1), O‘rta (2), Iflos (3) sinflarga bo‘linadi.

---

152
                                                                                   43-jadval
Tipi
Navi
Sinflar bo‘yicha iflos aralashmalarning va butun
chigitlarning massaviy ulushi, ko‘p emas
Oliy (1)
O‘rta (2)
Iflos (3)
A
I
4,5
6,0
8,5
II
8,0
11,0
15,0
B
I
4,5
6,0
8,5
II
8,0
11,0
15,0
Iflos aralashmalarning va butun chigitlarning massaviy ulushi iflos (3) sinf
me’yoridan oshib ketganda paxta momig‘i pastlash-tirilgan navning muvofiq
kelgan sinfiga o‘tkaziladi.
Konditsion massani hisoblash uchun me’yorlashtirilgan namlik ulushi 8,5 %.
Bir to‘dada turli tip, nav va sinfdagi paxta momig‘ini aralashtirish-ga yo‘l
qo‘yilmaydi.
Paxta momig‘ida begona buyumlar, kuygan va chiriganlik isi va namlanish
natijasida hosil bo‘lgan sirtining chirigan maydonlari va qotib qolgan qatlamlar,
butun chigit buyumlari bo‘lishiga yo‘l qo‘yilmaydi.