Mahsuldor qatlamlarni ochish va

taqsimlanish grafigi 1, 2, 3, 4 mos holda 1; 61; 121 va 181 m
3
/ m
3
. 
Quduqning har xil chuqurligida va gazning tarkibining har xilligida azotning 
sarfini o‗zgarishi 11.9-rasmda keltirilgan. Suyuqlikning sarfi 6 l/sek va teshish 
chuqurligi 2000 metr bo‗lganda ϕ=0,3 gazni tarkibini ta‘minlash uchun 24 m
3
/daq 
gaz sarfi, quduqning chuqurligi 3000 metr bo‗lganda 36 m
3
/daq hajmdagi gaz sarfi 
talab qilinadi. Shunday qilib quduqning chuqurligi oshib borganda gazning tarkibini 
doimiy ushlab turish uchun uning sarfini oshirish kerak bo‗ladi. 

---

Quduqning chuqurligi 3100 metr, gazning tarkibi 0,2, suyuqlik sarfi 6 l/sek, 
kalta quvurning diametri 4,5 mm, quduqning ustidagi bosim 30 MPa bo‗lganda 
perforatsiya jarayonining parametrlarini hisoblashni olib boramiz. 
Kanallarni ishlash vaqti 60 daqiqaga teng ikki kalta quvurli apparat 
qurilmasining soni 10 ta qabul qilingan. Ishlatish tizmasining diametri 146 mm va uni 
73 mm-li NKQ tushirilgan. 
11.10-rasmda kanallarni berilgan sarf 16 m
3
/daq va gazning soni 45 m
3
/ m
3
bo‗lganda kerakli azotning sarfini aniqlaymiz. 
Kalta quvurlardagi bosimning farqini quyidagi ifodadan aniqlaymiz. 

or
quv
ishq
gid
or
quv
gid
quv
u
q
Р
Р
Р
Р
P
P
.
.
.
.
.







bu yerda: 

- qisqa quvurlarda aralashmadagi qumni mavjudligiga bog‗liq 
holda gidravlik yo‗qotilishni oshishi natijasida bosimni farqini kamayishini hisobga 
oluvchi koeffitsienti bo‗lib, 

=1,15 ga teng qabul qilinadi; 
P
q.u
– quduq ustidagi bosim; 
P
quv.gid
, P
quv.or.gid
– quvurlardagi aralashmaning gidrostatik ustunini va 
quvurning orqasidagi gidrostatik bosim (8.11-rasm); 
Δ
P
ishq 
– 
quvurlardagi va quvurning orqa fazosidagi ishqalanishga sarflanadigan 
bosimni umumiy yo‗qotilishi, 8.11-rasmdan aniqlanadi; 
P
quv.or
– jarayonni amalga oshirishda quvurning orqasidagi bosim qiymati 1,0 
MPa-ga teng qabul qilinadi. 
Qisqa quvurlardagi bosim farqini aniqlaymiz. 
Δ
P
ishq
=
(30+19-17,5-8-1)=22,5 MPa. 
Azot-suv-qum oqimli ustun bilan kanallarni ishlash uchun kerakli bo‗lgan 
gazsimon azotning miqdori quyidagi bog‗lanishdan aniqlanadi. 



о
r
o
qud
a
a
Р
Р
N
t
n
q
V
/
1
/
'









bu yerda: 
a
V
-azotning hajmi, m
3
; 
n
-o‗tkazish ko‗rsatgichi 
a
q
(m
3
/daq) bo‗lganda AGQdagi agregatlar 
soni, dona; 

---

431