Mahsuldor qatlamlarni ochish va

 
8.9-rasm. Kumulyativ zaryadli perforatorlar yordamida mahsuldor qatlamni teshish 
sxemasi. 
1-zaryad; 2-portlovchi modda; 3-kabel; 4- zaryadni yonishini tarqalish zonasi; 5-metalli qoplami; 6-
kollektor; 7-kollektordagi perforatsiya teshiklari; 8-sement toshi; 9-mustahkamlash tizmasi. 
O‗yiqlarning qoplamasi sifatida mis, yumshoq po‗lat, rangli metallarning 
qotishmalari ishlatiladi. Kumulyativ perforatorlarda qo‗llaniladigan zaryadlarning 
ko‗rinishi 8.9-rasmda berilgan. Kumulyativ perforatorlarning texnik xarakteristikalari 
8.1-jadvalda keltirilgan. 
Shuning uchun bunday texnologiyani qo‗llash maqsadga muvofiq emas deb 
topilgan. Shuning uchun bu texnologiyani qo‗llash uchun teshish zonasida bufer 
suyuqligi qo‗llaniladi, u quyidagi funksiyalarni bajaradi: 
Mahsuldor qatlamni ikkilamchi ochish mezoni ikkita ma‘lum texnologiyaga 
bo‗linadi. 
-teshgichlarni va geofizik asboblarni ko‗p marta tushirish-ko‗tarish jarayoni 
ta‘sirida quduqni teshuvchi muhitida va burg‗ilash eritmalarini bir necha kun 
davomida aralashib ketishini oldini olish; 
quduqni tubigacha hamma asboblarni erkin kirib borishini ta‘minlash; 
teshuvchi suyuqliklar shaxsiy komponentlari bilan ifloslanishi natijasida 
xossasi buzilmasligi kerak. 
Ma‘lum 
bo‗lgan 
ko‗pgina bufer 
suyuqliklari 
asosan 
quduqlarni 
mustaqkamlashda qo‗llanilishga mo‗ljallangandir. Ularni ba‘zi birlaridan, ya‘ni 
SFM-larni suvli aralashmalaridan yoki polimerlardan qatlamlarni ikkilamchi 
ochishda bufer suyuqliklari sifatida foydalaniladi. 

---

341
8.5.Kon ma‟lumotlari bo„yicha quduqlarni ishlatishga topshirishda ochilish 
sifatiga baho berish 
Quduq ishlatishga topshirilgandan keyin flyuidlarning debitini kon o‗lchovlari 
ma‘lumotlari va qatlamga beriladigan depressiya bo‗yicha quduqning haqiqiy 
mahsulligi aniqlanadi.
Mahsuldor qatlamning filtratsiya sig‗imdorlik koeffitsiyentini hisoblash 
asosida quduqning haqiqiy mahsuldorligi loyihaviy kattaligi bilan taqqoslanadi 
hamda mahsuldor qatlam ochilgandan keyin qatlamni geofizik tadqiqoti asosida 
olingan interpretatsiya natijalari bo‗yicha mahsullikning nisbiy parametrlari 
tavsiflanadi. 
Shunday qilib, ishlatishga kiritilgan quduqning mahsulligini haqiqiy nisbatlari 
parametrlaridan potensial mahsulligiga (PM) baho beriladi: 
bu yerda: F – quduqning haqiqiy mahsulligi, m/kun/MPa; g
n
– quduqning potensial 
mahsulligi, m
3
/kun/MPa. 
Quduqning mahsulligi debitini qatlamga beriladigan depressiyaga nisbati va 
birlik bosimlar farqida qazib olinadigan mahsulot miqdorini tavsiflaydi. 
g = Q