Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Пастки белбоғни ҳисоблаш. Пастки белбоғни жуфт бурчак прокат профилдан танлаймиз. Белбоғдаги ҳисобий зўриқиш U₂ = 251,2 кН га тенг.
Белбоғнинг талаб қилинган кесим юзаси қуйидаги формуладан аниқланади:
А_тқ = U₂ / m · R_y·γ_c = 251,2 / 0,85 · 22,5 · 10,5 = 12,51см²
бу ерда: R_y=22,5 кН/см²– прокат бурчакликнинг чўзилишдаги ҳисобий қаршилиги;
γ_с=1,05 – металл конструкция элементларининг иш шароитини эътиборга олувчи коэффициент; m=0,85 – прокат бурчакликнинг нотекис чўзилишини эътиборга олувчи коэффициент.
Пастки белбоғ кесим юзасини иккита 75х50х6 ўлчамдаги бурчакликдан танлаймиз, у ҳолда унинг умумий майдони қуйидаги шартни қаноатлантиради.
А = 14,50 см² > А_тқ = 12,51 см²
Ферманинг таянч қия металл синчини ҳисоблаш. Қия синчдаги зўриқиш D₁ = 241 кН га тенг. Металл қия синчнинг кесим юзаси қуйидаги формуладан аниқланади.
А_тқ = D₁ / m · R_y·γ_c = 241 / 0,85 · 22,5·1,05 = 12 см²
Қия металл синчнинг кесим юзасини пастки белбоғ билан бир хиллигини таъминлаш мақсадида иккита 70х50х6 ўлчамдаги бурчак профилдан танлаймиз.
Танланган кесим юзасиА=14,50 см² > А_тқ=12,00 см² шартни қаноатлантиради..
Ферманинг ўрта ёғоч қия синчини ҳисоблаш. Қия ёғоч синчдаги зўриқиш D₂= -55,07 кН га тенг. Қия ёғоч синчнинг узунлигиl=5,132 м. Синчнинг эгилувчанлигини λ=120 < [150] қабул қилсак, у ҳолда кесим юзасининг баландлиги
h = l / 0,289λ = 13,2 / 0,289 ·120 = 14,8 см.
Аниқланган қийматни эътиборга олган ҳолда, қалинлиги δ=32 мм бўлган 5 та, (5·32=160 мм), энини эса 175 мм тахталардан танласак, кўндаланг кесим юзаси А=b·h =16·17,5=280 см² га тенг бўлади.
Кесим юзасидаги нормал кучланиш
σ = D₂/ A·φ = 55,07/280·0,24 = 0,82 <R_с /γ_n =1,3/0,95 =1,37 кН / см² бу ерда: λ – эгилувчанлик бўлиб, λ = l / r = 513,2 / 0,289·16=111 га тенг; φ – бўйлама эгилиш коэффициенти, φ = 3000/ λ²= 3000/111²= 0,24; R_с– ёғочнинг сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги, R_с=1,3 кН/ см².