Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Ферманинг “Г” чўққи тугунини ҳисоблаш. Қурилиш майдонига алоҳида ярим фермалар шаклида келтириладиган фермалар ўлчами 132х170 мм ёғоч қопламалар диаметри 12 мм бўлган болтлар ёрдамида бириктирилади. Қия синчдаги қиймати D₁=-55,07 кНбўлган зўриқиш N18 рақамли швеллерлардан тайёрланган жуфт металл элементлар ёрдамида тугунга узатилади (9.18-расм). Пастки белбоғ билан қия синч орасидаги бурчакнинг қийматлари cos a₃ =0,857 ва sin a₃ =0,515 га тенг.

9.25-расм. Ферманинг “Г” чўққи тугуни.
Швеллернинг пайванд чоклари қирқилиш зўриқишларини қабул қилади ва унинг қийматлари Q₁ = D₁ sin a₃ = 0,515·55,07 = 28,36 кН.
Q₂ = D₁cos a₃ = 0,857·55,07 = 47,19 кН.
Баландлиги h_ш=4 мм ва узунлиги l_ш=30 см бўлган чокдаги нормал кучланишлар σ₁ =Q₁ / 2·γ_n·β_f··h_ш·l_ш = 28,36 / 2·0,85·0,70·0,4·30 =1,98 кН/ см². σ₂ =Q₂/ 2·γ_n· β_f·· h_ш·l_ш = 47,19 / 2·0,85·0,70· 0,4·30 = 3,30 кН/см².
бу ерда: h_ш = 4 мм – пайванд чокининг баландлиги; l_ш = 30 мм – пайванд чокининг узунлиги;
β_f=0,70–пайванд чокининг сифатини эътиборга олувчи коэффициент; γ_n =0,85 – иш шароитини эътиборга олувчи коэффициент.
Кучланишларнинг йиғиндиси
= 2,29 кН/см² 15 кН/см².
Тугундаги чўзувчи зўриқиш асосан иккита диаметри d=12 мм бўлган болтлар билан қабул қилинади.
Ферма бир томонлама қор юки билан юкланганда тугунда кўндаланг куч пайдо бўлади. Қиймати Q= P_қ / 2 =58,6 / 2 = 29,3 кН. бўлган зўриқиш натижасида d =12 мм бўлган 4 та болтда кирқилиш пайдо бўлади.
Болтларнинг қирқилишидаги нормал кучланиш σ = Q / ² = 29,3 / 3,14 ·1,2² = 6,48 <R_қ =13 кН/ см².
бу ерда: = 3,14 – ўзгармас қиймат; d =12 – болтларнинг диаметри;
R_қ =13 кН/см²–болтнинг қирқилишдаги ҳисобий қаршилиги.
Ферма пастки белбоғининг эксплуатация даврида осилиб қолишини олдини олиш мақсадида d =12 мм бўлган арматурадан тортқи кўзда тутилган.