Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Юқори белбоғнинг “В” оралиқ тугунини ҳисоблаш.
Юқори белбоғ ва устундаги зўриқишлар O₁ = O₂ = 226,1 кН,
V₂=73,9 кН га тенг. Белбоғлар бир-бирига тақаб бириктирилган. Бирикиш нўқтасида эзилиш майдонининг баландиги h_эз = 16 см. Юқори белбоғларнинг бирикиш нўқтаси икки томонлама ўлчами 132х170 мм бўлган ёғоч қоплама билан ёпилган ва диаметри d = 12мм бўлган 6 та болт билан маҳкамланган.
Бирикиш нуқтасида қиймати e=8,0 см эксцентриситет ҳосил қилинади, у ҳолда 2e = 16,0 см га тенг. Устундаги зўриқиш юқори белбоғга унинг кўндаланг кесилган учи орқали узатилади.

9.23-расм. Ферма юқори белбоғининг “В” оралиқ тугуни
Ёғочнинг толаларига кўндаланг йўналишда маҳаллий эзилиши қуйидаги формуладан аниқланади:
R_эз90 = R_с90 [1+8(l_эз + 1,2)] = 0,18·[1+8 / (13,2 +1,2)] = 0,279 кН / см².
бу ерда: R_с90 =0,18 кН/см² –ёғочнинг толаларига кўндаланг йўналиш бўйича сиқилишдани ҳисобий қаршилиги; l_эз= 13,2 см – эзилиш майдонининг узунлиги.
Талаб қилинган эзилиш майдони:
F_{эз тқ} = V₂·γ_n / R_эз90= 73,9 · 0,95 / 0,279 = 250,73 см² >F_эз= 13,2 · 17,0 = 224 см². F_эзтқ= 250,73>F_эз= 224 см². Шарт бажарилди.
Юқори белбоғ билан қия синчнинг бирикиш нуқтасида қаттиқ ёғоч материалдан қўшимча тўсинча ўрнатилган. У ҳолда толаларига кўндалангйўналишда эзилиш R_эз90 = m_n· R_эз90 = 2 · 0,279 = 0,62 кН / см².
бу ерда: m_{n =} 2- ёғоч материал турини эътиборга олувчи коэффициент (эман ёғочи учун).
Тўсинчанинг узунлиги
l_т = V₂·γ_n / b · R_см90 = 73,9 · 0,95 / 17,0 · 0,279 = 14,81 см.
бу ерда: V₂=73,9 кН – қия синчдаги зўриқиш; b=17 см –ёғоч қопламанинг эни;
R_эз90 =0,279 кН/см²– ёғочнинг толаларига кўндалангйўналиш бўйича эзилишдаги ҳисобий қаршилиги;
Тўсинчанинг узунлигини унга икки томонлама жуфт глухарлар ўрнатиш шартидан аниқлаймиз. Глухарлар диаметрини d = 4мм қабул қиламиз. У ҳолда унинг узунлиги l_м = 4 ·10d = 4·10·4 = 16,0 см > 14,81см. бу ерда: d = 4 мм – глухарнинг диаметри.
Тўсинчанинг қалинлигини унинг эгилиш шартидан аниқлаймиз.
Юкнинг қиймати q_б = V₂ /b=73,9 / 17 = 4 / 17 = 45 кН/см.
Консолдаги эгувчи момент M_б =q_б· l_т²/ 8=45·16² / 8 = 1440 кНсм. Тўсинчанинг талаб қилинган баландлиги
h_б = =19,7 см, бу ерда: R_э =1,3 кН/см² – ёғочнинг эгилишдаги ҳисобий варшилиги.
Қабул қиламиз h_б =20 см. Тўсинчани қия синчга d=12 мм болт билан маҳкамлаймиз.