«Mahalliy xomashyolar va ikkilamchi resurslar asosida innovatsion texnologiyalar»

Foydalanilgan adabiyotlar 
 
1. 
Yu. Qadirov, A Ruziboyev Yog'larni qayta ishlash texnologiyasi,
Toshkent-2014y 
2. P.I.Ilxomjonov, K.P.Serkayev, A.B.Yo'lchiyev Yog'-moy mahsulotlarini ishlab 
chiqarish jihozlari va uskunalari, Toshkent-2012y
3. Березовский Ю.Н., Чернилевский Д.В., Петров М.С. Деталл машин. –М.: 
Машинастроение, 1983. - 384с.

---

480 
KOLBASA MAHSULOTLARINI TAYYORLASHNING YANGICHA 
INNOVATSION TEXNOLOGIYALARI 
Sh. Hasanov, A. Ollaberganova 
 
Sog'lom va to'yimli ovqatlanish inson hayoti va sog'lig'ini saqlashning muhim 
shartlaridan biridir. Bugungi kunda ko'plab tibbiy tadqiqotlar natijasida ovqatlanish 
va yurak-qon tomir kasalliklari, xavfli o'smalar, semirish, II turdagi qandli diabet, 
osteoporoz va boshqalar paydo bo'lishi o'rtasidagi bog'liqlik isbotlangan.10 noyabr 
2020 yilda O‘zbekiston respublikasi prezidentining “Aholining sog‘lom 
ovqatlanishini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” gi qarori 
qabul qilindi. Ushbu qarorda oziq-ovqat mahsulotlarini iste'mol qilish tarkibidagi 
o'zgarishlar, shu jumladan sut va go'sht mahsulotlari, sabzavot va mevalarni iste'mol 
qilish ulushining oshishi tufayli ovqatlanish yaxshilash ko’zda tutiladi. Bolalar 
ovqatlari, alkogolsiz ichimliklar, sut va non mahsulotlari kabi 400 dan ortiq 
boyitilgan ovqatlar ishlab chiqariladi .
Amarant noan'anaviy o'simlik xom ashyosiga tegishli bo'lib, sog'lom oziq-ovqat 
mahsulotlarini kengaytirish, shuningdek funktsional maqsadlar uchun oziq-ovqat 
qo’shimchalarini ishlab chiqarish uchun eng istiqbolli hisoblanadi 
Amarant unining qo’shilishi kolbasa ta’miga salbiy ta’sir ko’rsatmaydi, aksincha , 
mahsulot ta’mi yoqimli va suvli bo’ladi. Yangi noan’anaviy o’simlik 
qo’shimchalarini xususan amarant unini ishlatish rux va temirning optimal miqdorini 
ta’minlaydi, shuningdek, kanserogen moddalar va anemiyani oldini olish 
xususuyatiga 
ega.Organoleptik 
ko’rsatkichlarini 
tahlil 
qilish 
pishirilgan 
kolbasalarning yuqori organoleptik xususiyatlarini ko’rsatadi.Pishgan kolbasa 
tayyorlashning texnologik jarayoni quyidagi operatsiyalardan iborat: sho’r suvda 
ushlab turilgan go’sht xomashyosini maydalash, piyoz tayyorlash,shprislarni 
tayyorlash, batonlarni bog’lash, qovurish, pishirish va sovutish, qo’shimcha 
komponent sifatida amarant un va suv 1:2,5 nisbatda.Amarantunining miqdori 
maydalangan go’shtga nisbatan 5-15% ni tashkil qiladi. 1-jadval. Qaynatilgan 
kolbasa retsepturasi.

---

481 
Toshkent kimyo texnologiya instituti Analitik,fizikaviy va kalloid kimyo 
kafedrasida rentgen emission mikroskop yordamida olingan namunalarining rentgen 
diffraksiyasi sxemasi 1-rasmda keltirilgan.Tayyor mahsulotda rentgen emission 
mikroskop yordamida makro- va mikroelement tarkibi o’rganiladi. 
1-rasm. Ammarant uni qo’shilgan va qo’shilmagan kolbasaning rentgenogrammasi 
Laboratoriya tajribalari Xorazm Ma’mun Akademiyasi ilmiy 
laboratoriyalarida bajarildi.Mavjud retseptura asosida mahsulotning organoleptik, 
fizik-kimyoviy xossalarini tekshirib unga mos texnik shart ishlab chiqib ishlab 
chiqarishga tavsiya etish va buning natijasida kolbasa mahsulotlarining assortimentini 
ko’paytirish va mahsulot tannarxini kamaytirishga erishishni taklif etish niyatidamiz.
Noan’anaviy o’simlik moylarini kolbasa retsepturasiga kiritish orqali uning foydali 
jihatlarini oshirish va xomashyo tarkibiga kiritiladigan hayvon yog’ining ulushini 
kamaytirishga erishish buning natijasida ham foydali va parxezbop mahsulot 
retsepturasini yaratishni yo’lga qo’yish hisoblanadi. Amarant uni tarkibida saraton 
kasalligiga qarshi ishlatiladigan skvalen moddasi uning foydali jihatlarini oshiradi.