«Mahalliy xomashyolar va ikkilamchi resurslar asosida innovatsion texnologiyalar»

289 
1-rasm. Vodorod xlorid va javel suvining olinishi. 
 
2-rasm. Yodning sublimatsiyalanishi 
Yuqoridagi 
rasmlarda 
bir 
necha 
tajribalarni 
bajarilishi 
yuzasidan 
animatsiyalarni ko’rinishi keltirilgan. Kimyo kurslarida asosan laboratoriya 
mashg‘ulotlarini bajarish bo’yicha uslubiy qo’llanmalarda faqatgina matn 
ko’rinishida tajriba bajarish ketma-ketliklari keltirilgan. Shu va bu kabi 
animatsiyalardan Talabalar tajriba bajarishdan oldin ushbu tajribalarni bajarilish 
ketma-ketligiga mos ravishda tayyorlangan animatsiyalarni ko’rish orqali jarayon 
haqida yanada mukammal tasavvurga ega bo’ladi. Bundan tashqari ba’zi zaharli 
moddalar va reaktiv hamda jihozlar yetishmovchiligida bilan o’tkaziladigan 
tajribalarni ham animatsiyalar orqali namoyish etilishi o’quvchi va talabalarda 
jarayonning kimyoviy mexanizmlarini yanada o’zlashtirishlariga imkon yaratadi. 
Oliy ta’lim muassasasi talabalari anorganik kimyo fanidan laboratoriya 
mashg‘ulotlarini 
tashkil 
etishda 
animatsiyalardan 
foydalanish 
o’qitish 
samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. 

---

290 
MIS GURUHCHASI ELEMENTLARI VA UNING BIRIKMALARIGA OID 
TAJRIBALARNI HAMKORLIK TEXNOLOGIYALARIDAN 
FOYDALANIB O’QITISH METODIKASI 
Shomurotova Sh. X., Sharibov I. I. 
Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti 
Bugungi kundagi ta’limning asosiy maqsadi o‘quvchi yoshlarda hayotda 
amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish hisoblanadi. Maqsadga erishishda pedagogik 
jarayonlarda hamkorlik texnologiyasining ahamiyati kattadir. Sababi, hamkorlik 
texnologiyasi asosida ta’lim oluvchilarda hamjihatlilik, hamfikrlilik, hamkorlikda 
ishlash ko‘nikmalari shakllanadi. Bu ko‘nikmalar esa o‘z navbatida o‘quvchi 
yoshlarni hayotda o‘z bilimi va amaliy jihatdan tayyorligiga ega bo‘lishiga 
ko‘maklashadi. Ular jamiyatda o‘zaro munosabatlarda faol ishtirok eta oladi. 
Shuning uchun ham kimyo fanini o‘qitishda hamkorlik texnologiyasidan 
foydalanishni tavsiya etamiz. Jumladan, kimyo fanini o‘qitishda ham ushbu 
texnologiyadan foydalanishning o‘ziga xosliklari mavjud. 
Adabiyotlar ma’lumotlariga e’tibor beriladigan bo’lsa, hamkorlikda o’qitish 
jarayonida ta’lim oluvchilar fikrlarini to’g’ri bayyon qilishi, ijodiy va ilmiy 
farazlarini amaliyot bilan uzviy bog’langanligini ko’rish mumkin. Tajribalar 
jarayonni o’tkazishda esa nazariy bilimlarni amaliy jihatdan bajarish, kuzatish va 
xulosalar chiqarish ko’nikmasi shakllanadi. 
Masalan, “Kichik guruhlarda ishlash” usulini o‘qituvchi ta’lim 
oluvchilarining psixologik va bilimlarni o‘zlashtirish darajasiga qarab yangi yo‘llar 
bilan amalga oshirsa bo‘ladi. Chunki bugungi ta’lim pedagogik innovatsiyalarga 
muhtojlik zarurati mavjud. Bu o’qitish usulining mohiyati shundan iboratki, unda 
munozara yoki o’quv suhbati amaliy usul bilan bog’lanib ketadi. Uning afzallik 
funksiyalari rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi vazifadir: talabalarda mulaqot yuritish 
va munozara olib borish madaniyati shakllanadi, o’z fikrini faqat og’zaki emas, 
balki amalda bajara olish, yozma ravishda bayon etish mahorati, mantiqiy va tizimli 
fikr yuritish ko’nikmasi rivojlanadi. 
Bu usulning asosiy ijobiy tomoni shundaki, u talabalarda o’tilayotgan kimyo 
fanning darslik, o’quv qo’llanmalari va internet bilan ishlash ko’nikmasini va 
malakasini shakllantirishga, mustaqil ta’limni amalga oshrishga yordam beradi.
Masalan: Mis guruhchasi elementlari va uning birikmalariga oid tajribalarni
hamkorlik texnologiyalaridan foydalanib o’qitish mavzusida quyidagi metodni 
qo’llash mumkin.
 
Ta’lim oluvchilarni 3 ta guruhga bo’lib olamiz
.