Магниторазведка

Кузатув тизими

• Хариталашнинг иккита тури бор: йўналишли (профилли) ва майдонли. Текширув тадқиқотларида геологик тузилмалар билан магнит майдон аномалияларининг умумий боғланишини аниқлаш учун йўналишли хариталаш ўтказилади.
• Параллел ўтказилган профиллар бўйича майдонли хариталаш кўпроқ ўтказилади. Профилларнинг орасидаги масофа қидирув жинслари узунлигига нисбатан 5 марта кичик қилиб олинади. Ўлчовлар қадами қидирув жинслари кўндаланг ўлчамидан 5 марта кичик бўлади. Услубни стандартлаш мақсадида кузатув нуқталарининг орасидаги масофани 5, 10, 20, 25, 50, 100 м қилиб олиш тавсия қилинади. Таянч ва оддий нуқталар белгиланади.

Кузатув тизими

• Иш вақтида магнит вариацияларини кузатиш мақсадида магнит майдон кучланганлигини экспедиция базасида ёки таянч назорат нуқтада – магнит вариацион станция ёки оддий магнитометр ёрдамида ҳар 10-30 дақиқада ўлчовлар олиб борилади. Вақт бўйича вариация амплитудаси Zвар(t) ва дала кузатувларнинг вақти маълум бўлса, вариация учун тузатма Zвар аниқланади. Ҳар бир асбобни кўрсатишини назорат қилиш учун иш бошлаганда ва иш тугаганда ҳар иш куни назорат таянч нуқтасида ўлчовлар ўтказилади. Бу ўлчовлар асбобнинг ноль пунктини силжишини аниқлаш учун қўлланилади.

Кузатув тизими

i номерли оддий нуқтадаги нисбий вертикал ташкил этувчиси орттирмасининг қиймати қуйидаги ифода бўйича ҳисобланади:

ΔZi = c(ni-no)

бу ерда ni, n◦, - i – оддий ва таянч нуқтадаги асбобнинг кўрсаткичи (саноқлар), с – асбоб шкаласидаги бўлимнинг қиймати.

Профилдаги ҳар бир оддий нуқтада (пикетда) аномалия қуйидаги формула бўйича ҳисобланади :

ΔZаi = Zi – Zа = c(ni-no)+α(t10 - t20) - Zвар(t)

Бу ерда, α - асбобнинг ҳарорат коэффициенти; t10 ва t20 - оддий ва таянч нуқтадаги ҳарорат; Zвар – вариация майдони учун тузатма.

Ўртача квадратик хато

• Натижалар ΔZа графиклари, профиллар харитаси ва магнит майдоннинг (вертикал ташкил этувчиси) аномалия харитасида кўрсатилади. Кузатувларнинг аниқлик хатосини баҳолаш учун кузатув нуқталар сонидан 10% гача кўпроқ такрорий кузатувлар олиб борилади ва ўртача квадратик хато ҳисобланади:
• бу ерда δi – i нуқтадаги биринчи ва такрорий ўлчов сонларининг айирмаси; n – такрорий кузатув нуқталар сони.
• Йирик масштабда йўл қўйилиши мумкин бўлган хато ε = ±5γ ни ташкил этади.