Magnit maydoni va uning xarakteristikalari

Kitobxon.Com

4

Radioaloqa liniyasi orqali signal uzatiladi. Signal o‘zgaruvchan

elektr va magnit maydonlar ko‘rinishida bo‘lib, ular birgalikda

nurlantiriladi. Bu myydonlar yigindisi fazoda tarqatiladi.

Bu maydonlar yig‘indisi elektromagnit to‘lqinlarini hosil

qiladi.

Radiotexnikaning asosiy xususiyatlari nimada va radioaloqa

simli aloqadan nimasi bilan farq qiladi? Bu savollarga javob

berish uchun telefon aloqasidan radio telefon aloqasiga o‘tishni

ko‘rib chiqamiz.

Mikrofon oldida tovush tebranishlari hosil bo‘lguncha

(t < t0) zanjirning qarshiligi doimiy, shuning uchun zanjirdagi

tok o‘zgarmaydi. (i = T0) va telefon membranasi harakatsiz. Tovush

tebranishlari mikrofon membranasiga ta’sir qilganda t = t0,

mikrofonning ko‘mir kukunlari goh zichlanib, goh kengayadi,

kukunning qarshiligi tovush tebranishlariga mos ravish da

o‘zgaradi. O‘z navbatida i tok ham o‘zgaradi. Bu tok telefonning

elektromagnitidan o‘tganligi tufayli, telefonning membranasi

mexanik tebranishlar hosil qiladi va u uzatilayotgan to vushni

eshi􀄴 iradi.

Hosil bo‘lgan i tok elektr signali hisoblanadi, u uzatilayotgan

xabarni aks e􀄴 iradi.

Agar bu xabar bo‘lsa – sof tovush toki, ya’ni signal sinusoidal

qonun bo‘yicha o‘zgarishi kerak, uning tenglamasi:

i = I0 + I sin Ω(t − t0 ) = I0 + Im sin 2πF (t − t0 )

bunda: i–t > 0 vaqt momentidagi tok (tokning oniy qiymati);

I0 – tovushli xabar mavjud bo‘lmagandagi tok;

Im – o‘zgaruvchan tashkil etuvchi tok amplitudasi;

F – tovushli xabar chastotasi;

Ω=2πF – tovushli xabarning burchak chastotasi;

t0 – tovushli xabarning boshlanish vaqti.

Tovush qanchalik baland bo‘lsa, mikrofonning ko‘mir kukuniga

ta’sir etadigan bosim ham shunchalik ka􀄴 a bo‘ladi va o‘zgaruvchan

tashkil etuvchi Im tok amplitudasi ham shunchalik ka􀄴 a

bo‘ladi. Agar tovush toni qanchalik yuqori bo‘lsa, teb ranishlar