Magnetizm va mmagnit materiallari

“Magnetizm va mmagnit materiallari” fan dasturi

1. 
   Magnetizm rivojlanishiga doir tarixiy ma’lumotlar
   
2. 
   Magnetiklar va ularning sinflanishi
   
3. 
   Diamagnetiklar va ularning asosiy xossalari.
   
4. 
   Paramagnetiklar va ularning asosiy xossalari.
   
5. 
   Ferromagnetiklar va ularning asosiy xossalari.
   
6. 
   Antiferromagnetiklar va ularning asosiy xossalari.
   
7. 
   Ferrimagnetiklar va ularning asosiy xossalari.
   
8. 
   Kamyob yer metallarida elektronlarning qobiqlar bo‘yicha joylashishini tushuntiring.
   
9. 
   Temir guruhi metallarida elektronlarning qobiqlar bo‘yicha joylashishini tushuntiring.
   
10. 
    Bir elektronli atomda magnit momenti hosil bo‘lishini tushuntiring.
    
11. 
    Elektronning orbital momenti. Orbital giromagnit nisbat.
    
12. 
    Elektronning spin momenti. Spin giromagnit nisbat.
    
13. 
    Magnitlanish vektori nima?.
    
14. 
    Atomning magnit momenti qanday aniqlanadi?
    
15. 
    Diamagnetizm hosil bolishi. Lormor chastotasi.
    
16. 
    Diamagnetiklar magnitlanishining tashqi magnit maydoniga bogliqligi
    
17. 
    Paramagnetiklar magnitlanishining tashqi magnit maydoniga bogliqligi
    
18. 
    Ferromagnetiklar magnitlanishining tashqi magnit maydoniga bogliqligi
    
19. 
    Paramagnetiklarni tashkil qilgan atomlar qanday elektron tuzilishga ega bo‘ladi?
    
20. 
    Paramagnetik tashqi magnit maydoniga kiritilganida, uning magnitlanish jarayonini tushuntiring.
    
21. 
    Atomlar sistemasining magnitlanish vektori va magnit qabul qiluvchanligini, hamda ular orasidagi bog`lanishni aniqlaydigan ifodalarni yozing va tushuntiring.
    
22. 
    Paramgnetiklar uchun empirik Kyuri qonunining ifodasini yozib tusuntiring.
    
23. 
    Paramgnetiklar uchun Kyuri-Veyss qonunining ifodasini yozib tusuntiring.
    
24. 
    Paramagnetik magnit qabul qiluvchanligining temperaturaga bog`lanishinining fizik mohiyatini tushuntiring.
    
25. 
    Atom magnit momentining tashqi magnit maydonidagi potentsial energiyasi qanday ifodalanadi?
    
26. 
    Lanjven funksiyasining matematik ifodasini yozing, grafigini chizing va tushuntiring.
    
27. 
    Erkin atomlar sistemasi paramagnit qabul qiluvchanligi uchun Lanjeven formulasini yozib tushuntiring.
    
28. 
    Hajmiy, solishtirma va molyar magnit qabul qiluvchanlikkar orasidagi bog`lanishni yozib tushuntiring.
    
29. 
    Atom magnit momentining fazoviy kvantlanishi deganda nimani tushunasiz?
    
30. 
    Paramagnitlar uchun Kyuri qonuni. Uning ifodasini yozib tushuntiring.
    
31. 
    Ferromagnetiklarni tashkil qilgan atomlar qanday elektron tuzilishga ega bo‘ladi?
    
32. 
    Ferromagnetiklarda gisterizis halqasi nimadan iborat.
    
33. 
    Magnitoyumshoq va magnitoqattiq materiallarning magnit xossalari
    
34. 
    3d elementlari atomida elektronlarning qobiqchalar va qobiqlar bo’yicha joylashishi qonuniyati.
    
35. 
    4f elementlari atomida elektronlarning qobiqchalar va qobiqlar bo’yicha joylashishi qonuniyati.
    
36. 
    Magnit zanjirlari va ular uchun Om qonunini tushuntiring
    
37. 
    Magnit zanjirlari va ular uchun Kirxgof qonunini tushuntiring
    
38. 
    Magnit zanjirlari uchun qarshilik ifodasini keltirib chiqaring
    
39. 
    Kyuri – Veyss qonuni.
    
40. 
    Kyuri-Veyss qonuning grafik ko’rinishini tasvirlab bering.
    
41. 
    Ferromagnitlar magnitlanishini domenlar orqali tushuntirish
    
42. 
    Labirintli domen strukturasi.
    
43. 
    Zaryadli zarrachaning elektromagnit maydondagi harakati.
    
44. 
    Nomagnit materiallarda Xoll effektini vujudga kelish mexanizmini tushuntiring.
    
45. 
    Metallar elektr qarshiligi va uni voltmetr-ampermetr usulida o’lchash?
    
46. 
    Xoll hodisasi yarim o’tkazgich, elektrolit, gaz, suyuqlikda ham hosil bo’ladimi? Izohlab bering.
    
47. 
    Magnetikning nisbiy magnit singdiruvchanligi fizik mohiyatini tushuntiring.
    
48. 
    Qattiq jismda issiqlik uzatish mexanizmlarini izohlab bering.
    
49. 
    Kristallarda issiqlik o’tkazishning fonon mexanizmini tushuntirib bering.
    
50. 
    Kristallarda issiqlik o’tkazishning erkin elektronlar mexanizmi tushuntirib bering.
    
51. 
    Issiqlik o’tkazuvchanlikning qanday mexanizmlarini bilasiz?
    
52. 
    Metallarda va dieletriklarda issiqlik o’tkazuvchanlik qanday izohlanadi?
    
53. 
    Issiqlikdan kengayishni qanday izohlash mumkin?
    
54. 
    Chiziqli kengayish koeffisenti bilan temperatura orasidagi munosabat qanday bo’ladi?
    
55. 
    Yuqori temperaturalarda qattiq jismning issiqlik sig’imi qanday tushuntiriladi?
    
56. 
    Nima sababdan past temperaturalarda Dyulong–Pti qonuni buziladi?
    
57. 
    Solenoidning magnit maydoni va uning o’qida maydon taqsimoti?
    
58. 
    Solenoidning induktivligi.
    
59. 
    Eynshteyn nazariyasining mohiyati nimadan iborat?
    
60. 
    Eynshteyn nazariyasi issiqlik sig’imning qanday qonuniyatini keltirib chiqaradi?
    
61. 
    Debay modelining asosiy mohiyati nimadan iborat?
    
62. 
    Debay va Eynshteyn modellaridagi asosiy tafovutni izohlang?
    
63. 
    Videman-Frans qonuni.
    
64. 
    Metallar elektr o’tkazuvchanligining Drude-Lorens nazariyasi.
    
65. 
    Elektr o’tkazuvchanligining Drude-Lorens nazariyasi kamchiliklari.
    
66. 
    Metallar elektr qarshiligini o’lchashning kontakt usulining fizik mohiyati nimadan iborat?
    
67. 
    Kristallarda atom sathlarning buzilishi.
    
68. 
    Kuchli va kuchsiz kristall maydonlar.
    
69. 
    Kristall maydonning magnit qabul qiluvchanlikka ta’siri.
    
70. 
    Pauli paramagnetizmini tushuntiring.
    
71. 
    Magnit qarshilik deganda nimani tushunasiz?
    
72. 
    TEYuK (termoelektr yurutuvchi kuch) ni o’lchash usulini tushuntiring.
    
73. 
    Termopara qanday yasaladi va afzalliklari.
    
74. 
    Yumshoq va qattiq ferromagnitlar uchun magnit gisterizisi.
    
75. 
    Eynshteyn De Gaaz tajribasini fizik mohiyatini tushuntiring.
    
76. 
    Barnet tajribasini fizik mohiyatini tushuntiring.
    
77. 
    Ferromagnetiklar uchun molekulyar maydon parametrini aniqlash.
    
78. 
    Veyss nazariyasidan foydalanib Kyuri-Veyss qonunini keltirib chiqaring?
    
79. 
    Temir uchun spontan magnitlanishning temperaturaga bog’liqlik grafigini chizing va tushuntiring.
    
80. 
    Ferromagnetiklar uchun Bete-Sleter egri chizig’ini chizing va tushuntiring.
    
81. 
    Domenlarni kuzatishning magnitooptik usuli.
    
82. 
    Debay nazariyasiga asosan issiqlik sig’im past temsperatularda qanday qonuniyat bo’yicha o’zgaradi?
    
83. 
    Metallardagi erkin elektronlarning issiqlik sig’imi qanday izohlanadi?
    
84. 
    Uyurmali magnit maydon hosil bo’lishi va magnit maydon energiyasini tushuntiring.
    
85. 
    Ferromagnitlarda Xoll effektini vujudga kelish mexanizmini tushuntiring.
    
86. 
    Normal va anomal Xoll doimiysi qanday hisoblanadi va ular qanday fizik ma’noga ega?
    
87. 
    Anomal Xoll effektining spin-orbital o’zaro ta’sirga bog’liqligini tushuntiring.
    
88. 
    Magnit materiallarning sinflanishi.
    
89. 
    Antiferromagnetiklarda magnit simmetriya
    
90. 
    Antiferromagnetik monokrisallar anizotpropiyasi
    
91. 
    Elektronning spin momenti. Spin giromagnit nisbat.
    
92. 
    Antiferromagnetiklarning kuchli maydonlarda magnit xossalari.
    
93. 
    Kuchsiz maydonlarda antiferromagnetik tartiblanishning buzilishi.
    
94. 
    Antiferromagnetiklarning kuchsiz maydonlarda magnit xossalari.
    
95. 
    Antiferromagnetiklar uchun Dzyaloshinskiy nazariyasi.
    
96. 
    Antiferromagnetiklarning magnit qabul qiluvchanligi. Kyuri Veyss qonuni.
    
97. 
    Antiferromagnetiklar uchun Neyl temperaturasining fizik ma’nosi.
    
98. 
    Antiferromagnetiklarda bilvosita almashinuv o‘zaro ta’sir.
    
99. 
    Antiferromagnetiklarda bevosita almashinuv o‘zaro ta’sir.
    
100. 
     Antiferromagnetiklarda almashinuv energiyasi.
     
101. 
     Qattiq jismda issiqlik uzatish mexanizmlarini izohlab bering.
     
102. 
     Kristallarda issiqlik o’tkazuvchanligining fonon mexanizmi tushuntirib bering.
     
103. 
     Kristallarda issiqlik o’tkazishning erkin elektronlar mexanizmi tushuntirib bering.
     
104. 
     Antiferromagnetiklarning issiqlik xossalari.
     
105. 
     Antiferromagnetiklarning mexanik xossalari
     
106. 
     Kuchsiz ferromagnetizm.
     
107. 
     Ferrimagnetiklarning sinflarga bo‘linishi, kristall tuzilishi.
     
108. 
     Magnitoyumshoq magnit materiallar va ularning ishlatilishi
     
109. 
     Magnitoyumshoq magnit materiallarning magnit xossalasi
     
110. 
     Magnit materiallarning istiqbollari
     
111. 
     Magnit materiallarning olinishi va ulardan xalq xo’jaligida foydalanish
     
112. 
     Ferrimagnetiklarda magnit fazaviy o’tish. Kyuri temperaturasi.
     
113. 
     Ferrimagnetiklarning magnit xossalari: to‘yinish magnitlanish, qoldiq magnetism, koersitiv kuch, magnit gisterezis.
     
114. 
     Ferritlarda elektr o‘tkazuvchanlik.
     
115. 
     Ferrit dielektriklar va ferrit yarimo‘tkazgichlar.
     
116. 
     Ferritlarning magnit va video yozib olishda ishlatilishi.
     
117. 
     Ferritlar magnetooptikasi.
     
118. 
     Paramagnit namumalarning magnit qabul qiluvchanligining temperaturaga bog‘lanishidan foydalanib ularning asosiy magnit xarakteristikalari-paramagnit Kyuri temperaturasi va Kyuri-Veyss doimiysini aniqlashni tushuntiring.
     
119. 
     Qattiq jismlarning tuzilishi va turlari. Magnit kristallar.
     
120. 
     Qattiq jismlarning sinflanishi
     
121. 
     Qattiq jismlarda issiqlik hodisalari va uning magnit xossalariga ta’siri
     
122. 
     Qattiq jismlar deformasiyasi va uning magnit xossaga ta’siri
     
123. 
     Yarimo‘tkazgichlar va uning turlari. Magnit qarshilik. Gigant magnit qarshilik.
     
124. 
     Yarimo‘tkazgichlarning magnit xossalari.
     
125. 
     Magnit qabul qiluvchalikni o’lchashning Faradey usulini fizik mohiyati nimadan iborat.
     
126. 
     Multiferroiklar va ularning mexanik, elektr, magnit va optik xosslari.
     
127. 
     Antiferromagnetiklarning molekulyar maydon nazariyasi. Neyl nazariyasi.
     
128. 
     Antiferromagnetiklarning kvant nazariyasi.
     
129. 
     Antiferromagnetiklar magnit qabul qiluvchanligining temperaturaga bog’liq bo‘lishi. Kyuri-Neyl qonuni.
     
130. 
     Ferrimagnitlarda Xoll effektini vujudga kelish mexanizmini tushuntiring.
     
131. 
     Anomal Xoll doimiysi qanday hisoblanadi va ular qanday fizik ma’noga ega?
     
132. 
     Magnitoyumshoq va magnitoqattiq magnit materiallar uchun magnit gisterizisi xalqasi.
     
133. 
     Magnit qarshilik deganda nimani tushunasiz?
     
134. 
     Termoparani ishlash prinsipi va temperaturani o’lchashdagi afzaliklari.
     
135. 
     Uyurmali magnit maydon hosil bo’lishi va magnit maydon energiyasini tushuntiring.
     
136. 
     Magnitsovutgichlar va ularning ishlash prinsipi.
     
137. 
     Kompensirlangan antiferromagnetiklar.
     
138. 
     Kompensirlanmagan antiferromagnetiklar.
     
139. 
     Antiferromagnetiklar va ferrimagnetiklarning domen strukturasi.
     
140. 
     Normal Xoll doimiysi qanday hisoblanadi va ular qanday fizik ma’noga ega?
     
141. 
     Kolossal magnit qarshilik.
     
142. 
     Antiferromagnetklarning kristall tuzilishi.
     
143. 
     Ferrit shpinellar va granatlar
     
144. 
     Atom magnit momentining elektronlar soniga bog’liqligini tushuntiring
     
145. 
     Ferromagnetizm hosil bo’lishining Stoner sharti.
     
146. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: suyuq metallarni toblash usuli mohiyati.
     
147. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: suyuq metallarni toblash usuli mohiyati.
     
148. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: suyuq metal1 bug'ini kondensatsiyalash usuli mohiyati.
     
149. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: lazer yordamida eritish usuli mohiyati.
     
150. 
     Amorf materiallaming elektr xossalari.
     
151. 
     Amorf materiallaming termoelektrik xossalari.
     
152. 
     Amorf materiallaming magnit xossalari.
     
153. 
     Amorf materiallaming galvanomagnit xossalari.
     
154. 
     Amorf ferromagnit qotishmalarda Xoll effekti va magnitlanishning temperaturaga bog'liqligi va uni o'lchash usullari.
     
155. 
     Metall suyuqliklar hosil qilish usullari. Metal suyuqliklarning strukturasi.
     
156. 
     Amorf-nanokristall qotishmalar va ularning olinishi. Ion implantasiya.
     
157. 
     Amorf materiallarning elektr qarshiligi va unng temperaturaga bogliqligi.
     
158. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: elektr chaqnashli razryad yordamida amorflashtirish
     
159. 
     Amorf materiallar hosil qilish usullari: ekstraksiya usuli
     
160. 
     Singlet holatlarda turgan atomlar uchun Lande ko‘paytiruvchisi g hisoblansin.
     
161. 
     ³R₂ holatdagi atomning magnit momenti hisoblansin. Javob Bor magnetonlarida ifodalansin.
     
162. 
     Asosiy holatdagi vodorod atomining magnit momenti Bor magnitonlarida hisoblansin.
     
163. 
     ²D holatdagi atom magnit momentining maksimal proeksiyasi to‘rt Bor magnetonini tashkil qiladi. Mos keluvchi termning (2S+1) multipletligi aniqlansin.
     
164. 
     Agar har bir atomning magnit momenti Bor magnetoni ga va atomlarning konsentratsiyasi b^.10²⁸ m^-3 ga teng bo‘lsa, to‘yinishda jismning magnitlanganligi J aniqlansin.
     
165. 
     Agar AgBr ning molyar magnit qiluvchanligi m³/mol bo‘lsa, uning magnit qabul qiluvchanligi topilsin.
     
166. 
     Aluminiyning magnit qabul qiluvchanligi . Uning solishtirma magnit qabul qiluvchanligi aniqlansin.
     
167. 
     Aluminiyning magnit qabul qiluvchanligi . Uning molyar magnit qabul qiluvchanligini aniqlansin.
     
168. 
     Misdagi magnit maydonning kuchlanganligi N=1 MA/m. Agar misning solishtirma magnit qabul qiluvchanligi m³/kg bo‘lsa, uning magnitlanganligi J va magnit induksiyasi B aniqlansin.
     
169. 
     Yerning magnit maydonida turgan (B=50 mkTl) atomdagi elektron orbitasi Larmor pretsessiyasining chastotasi aniqlansin.
     
170. 
     T= 300 K temperaturada tashqi maydon magnit induksiyasi (B=1 Tl) yo‘nalishida musbat magnit momenti proeksiyasiga ega bo‘lgan molekulalar soni manfiy proeksiyaga ega bo‘lgan molekulalar sonidan necha marta ko‘p. Molekulaning magnit momenti Bor magnetoniga teng deb qabul qilinsin.
     
171. 
     T= 1 K temperaturada tashqi maydon magnit induksiyasi (B=1 Tl) yo‘nalishida musbat magnit momenti proeksiyasiga ega bo‘lgan molekulalar soni manfiy proeksiyaga ega bo‘lgan molekulalar sonidan necha marta ko‘p. Molekulaning magnit momenti Bor magnetoniga teng deb qabul qilinsin.
     
172. 
     Induktivligi L=0,2 Gn bo‘lgan solenoidning cho‘lg‘amidan I=10 A tok oqmoqda. Solenoid magnit maydonining energiyasi aniqlansin.
     
173. 
     Solenoidda N=1000 ta o‘ram bor. Uning cho‘lg‘amidagi tok kuchi I=1 A, ko‘ndalang kesimi orqali o‘tadigan magnit oqimi =0,1 mVb. Magnit maydon energiyasi W hisoblansin.
     
174. 
     Po‘lat parchasini kuchlanganligi H=1400 A /m bo‘lgan magnit maydonga kiritdilar (B=1,20 Tl). Po‘latning magnitlanganligi aniqlansin.
     
175. 
     Hajmi V=10 sm³ bo‘lgan to‘g‘ri burchakli to‘rt qirrali ferromagnit jism kuchlanganligi H=800 A/m bo‘lgan magnit maydonda Am² magnit momenti oldi. Ferromagnetnkning magnit singdiruvchanligi aniqlansin.
     
176. 
     Bir jinsli magnit maydonida joylashgan tokli (J=2A) ramkaga S=0,2m² ta’sir qiladigan, aylantiruvchi momentning maksimal qiymati 0,32 N^.m ga teng. Magnit maydonining induksiyasi nimaga teng?
     
177. 
     Induksiyasi 1 Tl bo‘lgan magnit maydoni induksiyasi chiziqlariga 60^o burchak ostida joylashgan 2 m² yassi yuza orqali magnit oqimi nimaga teng?
     
178. 
     Toza temirning absolyut magnit singduruvchanligi _a=0,025 Gn/m. Uning nisbiy magnit singduruvchanligini (_N) aniqlang?
     
179. 
     1000 ta sim o‘ramli, uzunligi 20 sm bo‘lgan va 0.2 A tok oqayotgan g‘altak ichidagi magnit maydoni kuchlanganligini aniqlang?
     
180. 
     Yuzasi S=25 sm² bo‘lgan yassi kontur B=0,04 Tl induksiyali bir jinsli magnit maydonda turibdi. Agar kontur tekisligi induksiya chiziqlari bilan =30° burchak tashkil qilsa, konturga kiradigan magnit oqimi aniqlansin.
     
181. 
     Magnit qutbini I=100 A tokli o‘tkazgich atrofidan ikki marta aylantirishda A=1 mJ ish bajarildi. Qutb hosil kilgan magnit oqimi topilsin.
     
182. 
     Induktivligi L==0,2 Gn bo‘lgan solenoidning cho‘lg‘amidan I= 10 A tok oqmoqda. Solenoid magnit maydonining energiyasi aniqlansin.
     
183. 
     G‘altakning (o‘zaksiz) induktivligi L=0,1 mGn. T ok kuchi I ning qanday qiymatida magnit maydonning energiyasi W=100 mkJ bo‘ladi?
     
184. 
     Solenoidda N=1000 ta o‘ram bor. Uning cho‘lg‘amidagi tok kuchi I = 1 A, ko‘ndalang kesimi orqali o‘tadigan magnit oqimi =0,1 mVb. Magnit maydon energiyasi W hisoblansin.
     
185. 
     Temir xalqaga N = 200 ta o‘ram bir qatlam qilib o‘ralgan. Agar I=2,5 A tok kuchida temirdagi magnit oqimi =0 ,5 bo‘lsa, magnit maydonning energiyasi W aniqlansin.
     
186. 
     Toroid cho‘lg‘amidan kuchi I=0,6 A bo‘lgan tok oqmoqda. d=0,4 mm diametrli sim o‘ramlari bir-biriga zich jipslashgan (izolyatorning kalinligi hisobga olinmasin). Agar kesimining yuzasi S=4 cm² , o‘rta chizig‘ining diametri D=30 sm bo‘lsa, toroidning po‘lat o‘zagidagi magnit maydon energiyasi W topilsin.
     
187. 
     Maydon nnduksiyasi B=1 Tl bo‘lganda temirdagi magnit maydon energiyasining zichligi =200 J/m³. Shu shartlarda temirning magnit singdiruvchanligi aniqlansin.
     
188. 
     Agar magnit maydon induksiyasi B=0,5 Tl bo‘lsa, po‘lat o‘zakdagi magnit maydon energiyasining hajmiy zichligi aniqlansin.
     
189. 
     Po‘lat o‘zakli toroid magnit maydonining induksiyasi B₁= 0,5 Tl dan B₂=1 Tl gacha ortdi. M agnit maydon energiyasining hajmiy zichligi necha martaga o‘zgarganligi topilsin.
     
190. 
     Agar magnitlantiruvchi maydonning kuchlanganligi H=1,2 kA/m bo‘lsa, yopiq solenoidning temir o‘zagidagi magnit maydon energiyasining hajmiy zichligi hisoblansin.
     
191. 
     Tok kuchi I ning muayyan qiymatida solenoid (o‘zaksiz) magnit maydoni energiyasining zichligi =0,2 J/m³. Agar solenoidning temir o‘zagi bo‘lsa, tok kuchining shu qiymatida maydon energiyasining zichligi necha martaga ortadi?
     
192. 
     Agar magnitlovchi maydonning kuchlanganligi H=1,6 kA/m bo‘lsa, solenoidning temir o‘zagidagi magnit maydon energiyasining zichligi topilsin
     
193. 
     Nomagnit o‘zakli toroid cho‘lg‘ami uzunligining har bir santimetriga n=10 ta dan o‘ram to‘g‘ri keladi. Agar cho‘lg‘amdan I=16 A tok oqayotgan bo‘lsa, maydon energiyasining zichligi aniqlansin.
     
194. 
     Kesimining yuzasi S=4 mm² bo‘lgan metall o‘tkazgichdagi tok kuchi I= 0,8 A. Metallning har bir santimetr kubida n=2,5^.10²² ta erkin elektron bor deb hisoblab, ularning tartibli harakatining o‘rtacha tezligi aniqlansin.
     
195. 
     O‘tkazgich kesimining yuzasi S=1 mm², tok kuchi I=10 A bo‘lganda mis o‘tkazgichdagi elektronlarning tartibli harakatining o‘rtacha tezligi aniqlansin. Misning har bir atomiga ikkita o‘tkazuvchan elektron to‘g‘ri keladi, deb qabul qilinsin.
     
196. 
     Aluminiy simdagi tok zichligi j=1 A/mm². Aluminiyning 1 sm³ dagi erkin elektronlari soni atomlari soniga teng deb faraz kilib, elektronlarning tartibli harakatining o‘rtacha tezligi topilsin.
     
197. 
     Mis o‘tkazgichdagi tokning zichligi j=3 A/mm². O‘tkazgichdagi elektr maydon kuchlanganligi E topilsin.
     
198. 
     Uzunligi l=2 m va ko‘ndalang kesimining yuzasi S=0,4 mm² bo‘lgan mis o‘tkazgichdan tok oqmoqda. Bunda har bir sekundda Q=0,35 J issiqlik miqdori ajralmokda. Bu o‘tkazgichning ko‘ndalang kesim yuzasidan 1 s da nechta N elektron o‘tadi?
     
199. 
     t=1 min davomida V= 6 sm³ hajmli mis o‘tkazgichdan o‘zgarmas tok o‘tganida Q= 2 1 6 J issiqlik miqdori ajralib chiqdi. O‘tkazgichdagi elektr maydon kuchlanganligi Ye hisoblansin.
     
200. 
     Metall o‘tkazgich a=100 m/s² tezlanish bilan harakatlanmokda. Erkin elektronlar modelidan foydalanib o‘tkazgichdagi elektr maydon kuchlanganligi Ye aniqlansin.
     
201. 
     Radiusi R=0,5 m bo‘lgan mis disk markazidan o‘tuvchi va disk tekisligiga tik bo‘lgan o‘kka nisbatan bir tekisda aylanmoqda ( =10⁴ rad/s). Disk markazi va uning chekka nuqtalari orasidagi potensiallar farqi aniqlansin.
     
202. 
     Metall tayoqcha o‘z o‘ki bo‘ylab =200 m/s tezlik bilan harakatlanmokda. Agar tayoqchaning uzunligi l=20 m to‘lik zanjirning (galvanometr zanjirini xam hisoblaganda) qarshiligi R=10 mOm bo‘lsa, tayoqcha keskin to‘xtatilganda uning uchlariga ulangan galvanometr orqali oqib o‘tuvchi zaryad miqdori Q aniqlansin.
     
203. 
     Metallning solishtirma qarshiligi = 10 MOm/m. Agar erkin elektronlarning konsentratsiyasi n=10²⁸ m bo‘lsa, elektronlarning metalldagi erkin yugurish yulining o‘rtacha uzunligi hisoblansin. Elektronlar tartibsiz harakatining o‘rtacha tezligi =1 mm/s deb qabul qilinsin.
     
204. 
     Agar erkin elektronlarning konsentratsiyasi n=10²⁹ m³ bo‘lsa, erkin elektronlar modeliga asoslanib metallning ichidagi elektronning l=1 s vaqt davomidagi urilishlarining O‘rtacha soni Z aniqlansin. Metalning solishtirma qarshiligi = 10 MOm/s deb qabul qilinsin.
     
205. 
     Agar issiqlik o‘tkazuvchanligining solishtirma o‘tkazuvchanligiga nisbati =6,7^.10^-6 V²/ K bo‘lsa, metallar elektr o‘tkazuvchanligining klassik nazariyasiga asoslanib elektronlarning metalldagi o‘rtacha kinetik energiyasi aniqlansin.
     
206. 
     Agar tok zichligi j=10 A/mm² bo‘lsa, metall o‘tkazgichdagi issiqlik quvvatining hajmiy zichligi aniqlansin. O‘tkazgichdagi elektr maydonning kuchlanganligi E=1 mV/m.
     
207. 
     Qarshiligi R₁=50 m bo‘lgan mis-konstantan termopara R₂=100 Om qarshilikli galvanometrga ulangan. Termoparaning bitta kavsharlangan joyi eriyotgan muzga, boshqasi esa kaynok Suyuqlikka botirilgan. Zanjirdagi tok kuchi j=37 mkA, termopara doimiysi k=43 mkV/K. Suyuqlikning harorati t aniqlansin.
     
208. 
     Kavsharlaridagi haroratlar farki 50°C ga teng bo‘lganda R₁=4 Om qarshilikli termopara va R₃=80 Om qarshilikli galvanometrdan tashkil topgan zanjirdagi tok kuchi I=26 mkA. Termopara doimiysi k aniqlansin.
     
209. 
     T=0°K haroratda metalldagi erkin elektronlarning konsentratsiyasi n aniqlansin. Fermi energiyasi =1 eV deb qabul qilinsin.
     
210. 
     Agar litiy va seziydagi Fermi sathlari moc ravishda =4,72 eV, =1,53 eV ga teng ekanliklari ma’lum bo‘lsa, T=0 K da ulardagi erkin elektronlar konsentratsiyalarining nisbati n₁/n₂ aniqlansin.
     
211. 
     T=0K haroratda natriynnng bitta atomiga to‘g‘ri keluvchi erkin elektronlarning soni aniqlansin. Natriy uchun Fermi sathi =3,12 eV. Natriyning zichligi =970 kg/m³.
     
212. 
     Agar Fermi sathlari mos ravishda =11,7 eV, =7 0 eV bo‘lsa. T=0K da aluminiy metalining bitta atomiga to‘g‘ri keluvchi erkin elektronlarning soni misdagiga nisbatan necha marta ko‘p?
     
213. 
     Ushbu 1) T=290 K; 2) T=58 K haroratlar uchun elektronning metalldagi Fermi sathidan pastda va yukorida =0,05 eV oralikda turgan energetik holatni egallash extimolligi aniqlansin.
     
214. 
     Agar Fermi sathi =7 eV bo‘lsa, T=0 K haroratda metalldagi elektronlarning o‘rtacha kinetik energiyasi hisoblansin.
     
215. 
     Agar har bir atomga bittadan erkin elektron to‘g‘ri keladi deb qabul kilinsa, kaliy uchun aynish harorati T_kr baxolansin. Kaliyning zichligi =860 kg/m³.
     
216. 
     Metalldagi (T=0 K da) energiyasi maksimal energiyadan dan ko‘pga fark kilmaydigan elektronlarning konsentratsiyasi n_max ning energiyasi = qiymatdan oshmaydigan elektronlar konsentratsiyasi n_max ga nisbati aniqlansin. ni 0,01 ga teng deb qabul qilinsin.
     
217. 
     Metalldagi elektronlarning energiya bo‘yicha taqsimoti ni bilgan holda elektronlarning impulslar bo‘yicha taqsimoti aniqlansin. T=0 K da taqsimotning xususiy xoli topilsin.
     
218. 
     Kuyidagi haroratlar uchun metalldagi elektronlarning impulslar bo‘yicha taqsimot funksiyasi yordamida tezliklar bo‘yicha taqsimot aniqlansin: 1) istalgan T haroratda; 2) T=0 K da.
     
219. 
     Agar Fermi sathi =5 eV bo‘lsa, T=0 K da metalldagi elektronlarning maksimal tezligi aniqlansin.
     
220. 
     T= 0 K da metalldagi elektronlarning o‘rtacha tezligi maksimal tezlik orqali ifodalansin. T=0 K da Fermi sathi =6 eV bo‘lgan metall uchun hisoblansin.
     
221. 
     Metall T=0 K haroratda turibdi. Tezliklari dan gacha bo‘lgan elektronlar soni tezliklari 0 dan gacha bo‘lgan elektronlar sonidan necha marta ko‘pligi aniqlansin.
     
222. 
     T=0 K da metalldagi elektronlarning o‘rtacha kvadratik tezligi elektronlarning maksimal tezligi orqali ifodalansin. Elektronlarning tezliklar bo‘yicha taqsimot funksiyasi ma’lum deb hisoblansin.
     
223. 
     Metalldagi elektronlarning tezliklar bo‘yicha taqsimoti ni bilgan holda kattalik elektronlarning metalldagi maksimal tezligi orqali ifodalansin. Metallning harorati T=0 K.
     
224. 
     Erkin elektron uchun giromagnit nisbat aniqlansin.
     
225. 
     Erkin elektron doimiy magnit maydonda (B₀=1 Tl) elektronning energiyani rezonans yutishi ro‘y berishi uchun o‘zgaruvchan magnit maydonning chastotasi qanday bo‘lishi kerakligi aniqlansin (erkin elektron uchun g omil (faktor) 2 ga teng).
     
226. 
     Elektron paramagnit rezonansi rezonans chastotasining siklotron chastotasiga nisbati aniqlasin (g-omil 2,00232 ga teng).
     
227. 
     Elektron paramagnit rezonans (EPR) ni kuzatish uchun mo‘ljallangan standart spektrometrlar diapazonlaridan birida qayd qilingan =9,9 GGs chastotaga ega. Erkin elektronlarning radio chastotali maydon energiyasini rezonans ravishda yutishi ro‘y berishi uchun maydonning magnit induksiyasi Bo qanday bulishi kerakligi aniqlansin (g- omil 2 ga teng).
     
228. 
     Erkin proton uchun giromagnit nisbat aniqlansin.
     
229. 
     Doimiy magnit maydonda (V₀=1 Tl) erkin proton bor. Protonning energiyani rezonans yutishi ruy berishi uchun o‘zgaruvchan magnit maydonning chastotasi qanday bulishi kerakligi aniqlansin (g omil 5,53 ga teng).
     
230. 
     Magnit rezonans usuli bilan asosiy holatdagi ²⁵Mg atomlarining magnit xossalarini urganish bo‘yicha utkazilgan tajribalarda maydonning magnit induksiyasi B₀=0,54 Tl va o‘zgaruvchan magnit maydonning chastotasi =1.4 MGs bo‘lganda energiyaning rezonans yutilishi aniqlansin. Yadroning g omili aniqlansin.
     
231. 
     Magnit rezonans usuli bilan neytronning magnit momenti aniqlanmoqda. Rezonans yutilish magnit maydon induksiyasi B₀=0,682 Tl va o‘zgaruvchan magnit maydonning chastotasi = 19,9 MGs bo‘lganda kuzatildi. Neytronning yadroviy g omili va magnit momenti xisoblansin. Spin mexaniq va magnit momentlarining yo‘nalishlari karama-qarshiligi ma’lum. Neytronning spini 1/2.
     
232. 
     Asosiy holatdagi molekulasi uchun yadro magnit rezonansi kuzatildi: 1) proton uchun ( =1/2) o‘zgarmas magnit maydonda ( =94 mTl) o‘zgaruvchan magnit maydonning =4 MGs chastotasida; 2) deyton uchun (I=1) mos ravishda Tl va =2,42 MGs da. Shu berilganlar yordamida proton va deytonning omillari va magnit momentlari va ( birliklarida) aniqlansin.
     
233. 
     O‘zgarmas maydonning magnit induksiyasi Tl bo‘lsa, o‘zgaruvchan magnit maydonining qanday chastotasida ¹⁹ ( =1/2; =2,63 ) yadrolarining YaMR kuzatiladi?
     
234. 
     yadrolari ( =3/2 va g=2,18) bir jinsli magnit maydonda ( =2 Tl) joylashgan. Atrof muxitning xarorati T=80 K. Mumkin bo‘lgan energetik satxlardan har birining bandligining eng kichik energiyali sathning bandligiga nisbati topilsin.
     
235. 
     Issiqlik sig‘imining klassik nazariyasiga binoan aluminiy va mis kristallarining solishtirma issiqlik sig‘imlari hisoblansin.
     
236. 
     Klassik nazariyadan foydalanib va kristallarining solishtirma issiqlik sig‘imlari hisoblansin.
     
237. 
     Issiqlik sig‘imining klassik nazariyasiga binoan m³ hajmli aluminiy bromid kristallining issiklik sig‘imi xisoblansin. Aluminiy bromid kristallining zichligi kg/m³.
     
238. 
     =0° dan =0° gacha isitishda nikel kristallining ichki energiyasining o‘zgarishi aniqlansin. Kristallning massasi =20 g. Issiklik sig‘imi hisoblansin.
     
239. 
     Issiqlik muvozanatida bo‘lgan klassik chiziqli garmonik ossillyatorning o‘rtacha energiyasi uchun formula chiqarilsin. =300 K da ning kiymati xisoblansin.
     
240. 
     =10²⁵ ta klassik uch o‘lchovli erkli garmonik ossilyatorlardan tashkil topgan tizimning energiyasi va issiqlik sig‘imi aniqlansin.
     
241. 
     Ushbular aniqlansin: 1) ( =200 K) haroratdagi chiziqli bir o‘lchamli kvant ossilyatorining o‘rtacha energiyasi . 2) ( =300 K) haroratdagi =10²⁵ ta uch o‘lchamli erkin kvant ossilyatorlardan tashkil topgan tizimning energiyasi U.
     
242. 
     Agar kumush uchun xarakteristik harorat =165 K bo‘lsa, Eynshteynning issiqlik sig‘imi nazariyasiga muvofiq kumush atomlarining tebranish chastotasi topilsnn.
     
243. 
     Harorat dan gacha ortganda kvant ossilyatorining bitta erkinlik darajasiga to‘g‘ri keluvchi o‘rtacha energiyasi necha marta o‘zgaradi? Nolinchi energiya hisobga olinsin.
     
244. 
     haroratda kvant ossillyatorining o‘rtacha energiyasining ideal gaz molekulalarining issiqlik harakat o‘rtacha energiyasiga nisbati aniqlansin.
     
245. 
     Eynshteynning issiklik sig‘imi haqidagi kvant nazariyasidan foydalanib kristallni haroratdan K gacha qizdirishda uning molyar ichki energiyasining o‘zgarishi hisoblansin.
     
246. 
     Eynshteynning issiqlik sig‘imi nazariyasidan foydalanib kristallni noldan to gacha qizdirishda uning molyar ichki energiyasining o‘zgarishi aniqlansin. Mazkur kristall uchun Eynshteynning xarakteristik harorati v =300 K deb qabul qilinsin.
     
247. 
     Agar issiqlik sig‘imi ni hisoblashda Eynshteyn nazariyasi asosida olinadigan ( da) qiymat o‘rniga Dyulong va Pti qonuni asosida olinadigan qiymatdan foydalanilsa, u holda yo‘l qo‘yiladigan nisbiy xatolik aniqlansin.
     
248. 
     Eynshteyn nazariyasiga binoan ruh kristallining nolinchi molyar energiyasi hisoblansin. Rux uchun xarakteristika harorat =230 K.
     
249. 
     Debay nazariyasi bo‘yicha mis kristalining molyar nolinchi energiyasi hisoblansin. Misning xarakteristik harorati =320 K.
     
250. 
     Debay nazariyasi bo‘yicha oltin kristalidagi xususiy tebranishlarnnng maksimal chastotasi aniqlansin. Xarakteristik harorat =180 K.
     
251. 
     Agar =20 K da kumushning molyar issiqlik sig‘imi =1,7 J/mol^.K) ekanligi ma’lum bo‘lsa, Debayning maksimal chastotasi xisoblansin.
     
252. 
     Kristallni noldan to gacha qizdirganda unnng ichki energiyasining o‘zgarishi ning nolinchi energiya ga nisbati topilsin. deb hisoblansin.
     
253. 
     Debayning issiqlik sig‘imi nazariyasidan foydalanib kristallni noldan to gacha qizdirishda uning molyar ichki energiyasining o‘zgarishi aniqlansin. Mazkur kristall uchun Debayning xarakteristik xarorati =300 K deb qabul qilinsin deb xisoblansin.
     
254. 
     Debayning issiqlik sig‘imi uchun kvant nazariyasidan foydalanib kristallni haroratdan =2 K ga qizdirishda uning molyar ichki energiyasining o‘zgarishi hisoblansin.
     
255. 
     Massasi =10 g bo‘lgan kumushni =10 K dan =20 K gacha qizdirishda J issiklik berildi. Kumushning Debay xarakteristik harorati aniqlansin. deb xisoblansin.
     
256. 
     Eynshteyn va debay xarakteristik haroratlarining nisbati topilsin.
     
257. 
     Agar tutash rentgen nurlanishi spektrining minimal to‘lqin uzunligi 1 nm bo‘lsa, rentgen trubkasining antikatodiga tushayotgan elektronlarning tezligi aniqlansin.
     
258. 
     Agar Rentgen trubkasi =30 kV kuchlanish ostida ishlayotgan bo‘lsa, tutash rentgen nurlanishi spektrining qisqa to‘lqinli chegarasi aniqlansin.
     
259. 
     Skandiy xarakteristik rentgen spekrining - seriyasidagi eng katta to‘lkin uzunligi hisoblansin.
     
260. 
     Muayyan elementning chiziqli rentgen spektrini tekshirish natijasida - chiziqning to‘lqin uzunligi = 76 pm ekanligi topildi. Bu kaysi element?
     
261. 
     Rentgen nurlanishining spekgrida vannadiy -seriyasining barcha chiziqlari paydo bo‘lishi uchun antikatodi vannadiy ( =23) bilan qoplangan rentgen trubkasiga qanday eng kichik potensiallar farqini qo‘yish kerak? Vannadiy - seriyasining chegarasi =226 pm.
     
262. 
     Volfram atomida elektron - qatlamdan - qatlamga o‘tdi. Ekranlash doimiysi ni 5,5 ga teng deb qabul qilib, chiqarilgan fotonning to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
263. 
     Rentgen trubkasi U=1 mV kuchlanish ostida ishlaydi. Rentgen nurlanishining eng kichik to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
264. 
     Platina xarakteristik rentgen nurlanishi spektridagi chiziqqa tegishli fotonning to‘lqin uzunligi va energiyasi hisoblansin.
     
265. 
     Rentgen trubkasidagi qanday eng kichik kuchlanishda mis seriyasining chiziqlari paydo bo‘la boshlaydi.
     
266. 
     Agar elektronning tezligi =1 Mm/s bo‘lsa, elektronning to‘lqin xususiyatini xarakterlovchi de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
267. 
     Agar protonning tezligi =1 Mm/s bo‘lsa, protonning to‘lqin xususiyatini xarakterlovchi de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
268. 
     Elektron =200 Mm/s tezlik bilan harakatlanadi. Elektron massasining uning tezligiga bog‘liq ravishda o‘zgarishi hisobga olingan holda de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
269. 
     Elektron uchun de Broyl to‘lqin uzunligi =0,1 nm bo‘lishi uchun u qanday tezlantiruvchi potensiallar farqi ni o‘tishi kerak?
     
270. 
     Agar elektronning kinetik energiyasi =1 keV bo‘lsa, unga mos keluvchi de Broyl to‘lqin uzunligi topilsin.
     
271. 
     1) 1 kV; 2 ) 1 MV — tezlantiruvchi potensiallar farqidan o‘tgan protonning de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
272. 
     Asosiy holatda turgan, vodorod atomining doiraviy orbitasi bo‘ylab harakatlanayotgan elektronning de Broyl to‘lqin uzunligi topilsin.
     
273. 
     Vodorod atomining ikkinchi orbitasida turgan elektronning de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin.
     
274. 
     Agar elektronning de Broyl to‘lqin uzunligi uning Kompton to‘lqin uzunligi ga teng bo‘lsa, elektron qanday tezlik bilan harakatlanmoqda?
     
275. 
     Elektron B=8 mTl induksiyali bir jinsli magnit maydonda radiusi r= 0,5 sm bo‘lgan aylana bo‘ylab harakatlanmoqda. Elektronning de Broyl to‘lqin uzunligi aniqlansin
     
276.