LABORATORIYA ISHI №.2
REAL KUCHLANISH GENERATORINING YUKLAMA XARAKTERISTIKALARINI TADQIQ ETISH.
Signallarni uzatish va elektr energiyasini manbadan iste'molchiga uzatish bilan bog'liq ko'pgina masalalarni yechishni soddalashtirish uchun elektr energiyasi ? Generator Rr ichki qarshilikli va ma'lum berish kuchlanishli Ur faol ikki qutbli deb qaraladi, iste'molchi esa Ry ichki qarshilikli passiv ikki qutblilik deb qaraladi.
1-rasm. Generator va yuklama zanjirida tokning oqib o'tishi.
Teveninning teoremasiga muvofiq generatorning beruvchi kuchlanishi faol ikki qutblilikning ajratilgan qutblaridagi salt yurish kuchlanishi kabi aniqlanadi. Ug= Usy Manbaning ichki qarshiligi quyidagi munosabatdan aniqlanadi :
Bu yerda 1кз – elektr energiya manbaining qisqa tutashuv toki. Yuklamadan oqib o'tuvchi tok
Hisoblash qismi
Ry yuklama qarshiligining rezistiv kattaligini kuchlanish, tok va quvvat bo'yicha elektr energiya generatorining yuklama tavsiflarini hisoblang: Uн=f( Rн) , Iн=f(Rн), Pн=f(Rн) .
Faol ikki qutblilikdan passiv ikki qutblilikga elektr energiyasining uzatish tizimini foydali ish koeffitsiyentini hisoblang:
Hisoblashni quyidagi dastlabki kattaliklar qiymati uchun amalga oshiring: Usy= 10 V , Rg= 100 Om , Ryl= 10 Om , Ry2= 20 Om,Ry3= 30 Om , Ry4= 50 Om , Ry5= 100 Om , Ry6= 200 Om , Ry7= 300 Om , Ry8= 500 Om. Hisoblash natijalarini 1- jadvalga kiriting.
1-jadval
Elektr energiya generatorining yuklama tavsiflari
Rh, Om
|
10
|
20
|
30
|
50
|
100
|
200
|
300
|
500
|
IgR
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uv,v
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Iv, mA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pv,mVt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uy=f(Ry),Iy=f(Ry),Py=f(Ry)va =f(Ry)bog'likliklarini tuzing. Hisoblangan bog'lilkliklarni grafik tarzda shakllantiring bunda absissa o'qida Ry yuklama qarshiligining logarifmik masshtabdagi kattaligini joylashtiring (IgRn).
Tajriba qismi
Tajriba qismida quyidagilar bajariladi:
Qisqa tutashuv tokini Iqt berilgan Usy kuchlanishida o'lchang;
Rg generator qarshiligini hisoblang;
Generatorning yuklama tavsiflarini olish. Buning uchun Ry yuklama qarshiligini har xil qiymatlarida Uy va Iy ni o'lchash zarur. O'lchash natijalarini 2-jadvalga kiriting.
Laboratoriya ishida ichki rezistiv qarshilikli generator ketma-ketulangan E2 o'zgarmas kuchlanish manbai, 100 Om lik resistor va Rin= 1 Om gating bo'lgan shunt qarshiligini tasavvur qilish kerak. Ushbu vaziyatda Rg= 101 Om deb hisobla- nadi.
Oldingi ishdagi kabi Iy toki PV1 voltmetr yordamida Rin=l Om. Shuntlovchi rezistordagi kuchlanish tushuvini o'lchash yo'li bilan amalga oshiriladi
Bu yerda UPV2- PV2 voltmetrning ko'rsatishi; Rm- shuntlovchi rezistor qarshiligi.
O'lchashni o'tkazish tartibi
1. Salt yurish kuchlanishini o'lchang Usy. Buning uchun 2 va 3 rasmga muvofiq ulanishlarni amalga oshiring
2- rasm. Salt yurish kuchlanishini o'lchashning prinsipial sxemasi
3- rasm. USy kuchlanishini o'lchashdagi ulanish sxemasi
PV2 voltmetrning ko'rsatishi bo'yisha E2 manbani rostlash yordami bilan Usy= 10 V bo'lishiga erishing.
Qisqa tutashuv toki Iqt ni o'lchang. Buning uchun 4 va 5 rasmlarga muvofiq ulanishni amalga oshiring.
4 - rasm. Qisqa tutashuv tokini o'lchashning prinsipial sxemasi
3. RY ning ichki qarshiligini hisoblang.
4. Ry ning har xil qiymatlarida Uy va Iy ni o'lchang. Olingan ma'lumotlarni 2 -jadvalga kiriting. O'lchash natijalari bo'yicha Py va larni hisoblang. O'lchashni 6 va 7-rasmlarga muvofiq olib boring.
Eslatma.
7-rasmda Ry= 30 Om bo'lgandagi ulanish sxemasi ko'rsatilgan. Qolgan o'chashlarni Ry kattaligini hisobga olgan holda amalga oshiring.
2-jadval
Elektr energiyasi generatorining yuklama tavsiflari
Ry,Om
|
10
|
20
|
30
|
50
|
100
|
200
|
300
|
500
|
lgRy
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uy,V
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Iy,mA
|
49,3
|
|
|
|
|
|
|
|
Py,mVt
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Uy=f(Ry),Iy=f(Ry),Py=f(Ry)va =f(Ry)bog'likliklarinitoping.Hisoblanganbog'lilkliklarnigrafiktarzdashakllantiringbundaabsissao'qidaIyuklamaqarshiligininglogarifmikmasshtabdagikattaliginijoylashtiring(IgRn).
6-rasm.Yuklamatavsiflariniolishningprinsipialsxemasi
Do'stlaringiz bilan baham: |