|
SINXRON TRANSPORT MODULI DARAJASINI VA OPTIK KABEL RUSUMINI TANLASH
Transport modullarining turlari va ishlatilishi
Optik tolali aloqa tarmog‘ini loyihalashda asosan Sinxron Raqamli Ierarxiya SDH raqamli uzatish tarmog‘ini ishlatish taklif qilinadi.
Bunday raqamli uzatish tizimlarda raqamli axborotni uzatish tsiklik blokli struktura bo‘yicha amalga oshirilib, qaytarilish davri 125 mks va bu transport modullari deb ataladi. Transport modullar satx bo‘yicha turlarga bo‘linadi, ya’ni raqamli axborotni uzatish tezligi bilan va uzatadigan kanallar soni bilan ajratiladi. SDH tarnsport modulining besh daraja bo‘yicha turlari 2.1 jadvalda keltirilgan.
2.1–жадвал
SDH moduliing satxi
|
Taransport modul
|
Uzatish tezligi Mbit/s
|
Kanallar soni kanal
|
1-daraja SDH
|
STM-1
|
155.52
|
1890
|
2-daraja SDH
|
STM-4
|
622.08
|
7560
|
3-daraja SDH
|
STM-16
|
2488.32
|
30240
|
4-daraja SDH
|
STM-64
|
9953.28
|
120960
|
5-daraja SDH
|
STM-256
|
39813.12
|
483840
|
Barchaga ma’lum telekommunikatsiya tarmoqlar global, milliy, regional va mahalliy tarmoqlarga bo‘linadi. 2.2-jadvalda tarmoqlar va ularda ishlatiladigan transport modullarini bo‘linishi keltirilgan
2.2–jadval
Tarmoq
|
Transport modul
|
Global
|
STM-64, STM-16
|
Milliy
|
STM-16, STM-4
|
Regional
|
STM-1
|
Mahalliy
|
STM-1, STM-4
|
. Hozirgi yillarda ikki shaharlar o’rtasida optik kabellar,so’nggi turdagi aloqa qurilmalari va multiplekspirlardan foydalanib kelinmoqda. Shu qurilmalardan aynan SDH(sinxron raqamli iyerarxiya)li raqamli uzatish tizimidan ishlashini ta’minlab beryapti. Bu raqamli uzatishdan avval PDH(plesinxron raqamli iyerarxiya)dan foydalanib kelingan.
PDH(plesinxron raqamli iyerarxiya) iqtisodiy rivojlangan davlatlarda 70-yillar boshiga kelib raqamli uzatish tizimlari jalb etila boshladi. Raqamli uzatish tizimlarida IKM qo’llanildi. Birinchi yaratilgan RUT(raqamli uzatish tizimi) Plesinxron RUT deb nom olgan. Ushubu tizimlar analog signallarni raqamli signalga o’zgartirgan holda,kanallarni vaqt bo’yicha birlashtirish prinsipini asosida ishlagan. PDH tizimlar quyidagi asosiy parametrlarga ega :
Telefon signallarni diskretlash chastotasi – 8KHz
Nutq sifatini qoniqtirish ucuhun kvantlash sathining maksimal qiymati – 256ta
Sathlarning hara biri – 8bit
Asosiy raqamli kanal tezligi – 64 kb/s
Sikllarning qaytarilish chastotasi – 8KHz
Sikl uzunligi – 120 mikro sekund SDH tizimlarida ham ushbu parametrlar saqlanib qolgan
SDH tizimlarida ham ushnu parametrlar saqlanib qolgan. PDH raqamli iyerarxiyasi 5 pog’onadan tashkil topgan.
1.IKM 30 – umumiy 32 ta kanal, 30ta TCH (telefon chastota kanalai),2ta xizmat(signalizatsiya va sinxronizatsiya uchun) kanallarga ega bo’lib,IKM qo’llagan holda kanallarni vaqt bo’yicha birlashtirib 2048 kb/s tezlikda uzatishni va qabul qilishni ta’minlovchi qurilmalar.
2.IKM 120 – 120ta TCH kanal va xizmat kanali 8ta, 8 448 kb/s tezlikga ega
3.IKM 480 – 480ta TCH kanal va xizmat kanali 32ta, 34 568 kb/s tezlikga ega
4.IKM 1920 – 1920ta TCH kanal va xizmat kanali 128ta, 139 264 kb/s tezlikga ega
5.IKM 7680 – 7680ta TCH kanal va xizmat kanali 7680ta, 564 992 kb/s tezlikga ega
Har bir texnologiyaning kamchiliklari mavjud. PDH tizimlari quyidagi asosiy kamchiliklar ega:
uzatish tezliklarining pastligi
birinchi va boshqa raqamli oqimlarni birlashtirishda tezliklarni sozlash ucuhun qo’shimcha bitlarni qo’llanilishi talab etiladi. Bunday multipleksorlash ko’p kanalli yuqori tezlikli signallarni hosil qilishni qiyinlashtiradi
raqamli kommutatsiya uchun kerakli bo ‘lgan sinxronizatsiya birinchi sathdagi signallardagina bajariladi, yuqori sathdagi raqamli signallar sinxron emas
PDH tizimlari turli tipdagi kabellar, asosan, mis o‘tkazgichli kabellarni qo‘llash uchun mo‘ljallangan. Liniya traktidagi uzatish tezligi va kodlar kabelning ishlash shartini belgilaydi. Bu parametrlar standartlashmagan va turli ishlab chiqaruvchilarda turlichadir
tizimda ko‘pgina o‘zgartirishlar (bloklarni o‘zgartirishlar yoki yoqib ulashlar) qo‘l yordamida amalga oshiriladi
boshqaruv va nazorat qilish qiyin, buning uchun qo‘shimcha boshqaruv tarmog‘i va tizimni tashkil qilish kerak;PDH tizimlari turli tipdagi kabellar, asosan, mis o‘tkazgichli kabellarni qo‘llash uchun mo‘ljallangan.
Oradan yillar o’tib PDH raqamli uzatish tizimlari kamchiliklari ko’pligi tufayli SDH ya’ni sinxron raqamli iyerarxiya raqamli uzatish tizimlariga o’tildi.SDH sinxron raqamli uzatish tizimi bo’lib unda liniya signallari 5 bosqichga ega bo’lgan sinxron raqamli multipleksorlarda shakllanadi. Ma’lumotlarni raqamli trakt orqali yuboruvchi bunday bloklar sinxron transport modullari – STM deyiladi. Multipleksor yordamida shakllanidagan transport modullari 5 bosqichdan iborat:
1.STM–1: Sinxron raqamli optik liniya traktida uzatish tezligi 155.52 mb/s tezlikga ega bo’lib (bu tezlik E-1 oqimga mos keladi) 1890ta TCh kanalini uzatishni ta’minlaydi. (2 mb/s tezlikli 2ta xizmat kanali mavjud).
2.STM–4: 7160ta TCh kanallarini iyerarxiyani bu darajasini 8ta xizmat kanali 622 mb/s tezlikda uzatishni ta’minlaydi. Ushbu tezlik E-2 oqimga mos keladi.
3.STM–16: 4ta STMni birlashtirish orqali hosil qilinadi. 30 240ta TCH kanali 2488 kb/s E–3 oqimga ega.
4.STM–64: 120 960ta TCh kanali, 9 952 mb/s tezlik,128ta xizmat kanali va E–4 oqimga ega.
5.STM–256: 483 840 TCh kanali va 39 808 mb/s, 512ta xizmat kanali va E–5 oqimga ega.
SDH quyidagi afzalliklarga ega:
eng asosiy afzalligi uning sinxron ekanligidr ya’ni uning sinxron ekanligidir ya’ni eng past tezlikdan yuqori tezlikga chiqish yoki eng yuqori raqamli oqimlarni ajaratib olish bitta sinxron
Loyihalashtirilayotgan tarmoq turiga qarab transport modullari tanlanadi va kanallar hisoblanadi. Transport modullarni darajasiga nisbatan kanallar soniga bog‘liq holda modullar soni topiladi.
Transport modullar sonini topish quyidagi formula orqali topiladi.
.
dona
bu yerda
- talab etilayotgan kanallar soni
кан.
- transport modul kanallar soni
Bu kurs loyihasida STM–4 taransport modulini ishlatamiz. kan.
dona
Raqamli axborotni uzatish uchun transport modullar orqali 2 ta optik tolasi bilan va 2 ta zaxira tola bilan ta’minlash kerak. Talab etilayotgan optik kabeldagi tolalar soni quyidagi formuladan aniqlanadi:
tola
Loyihalashtirilayotgan kabeldagi tolalar soni
tola
.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
