Madaniyatida tarixiy janrdagi tasviriy

 
 
J.Umarbekov. “Yetti sayyora hukmdori”. 1995 yil.
 
“Yetti sayyora hukmdori” asari
125
.
 
Javlon Umarbekovning katta xajmdagi “Yetti 
sayyora hukmdori” kartinasi XX asr oxiri 
- 
XXI asr boshlaridagi O‘zbekiston 
madaniyatidagi tarixiy janr tasviriy san’at asarlari qatoriga kiradi. Bu asar O‘zR FA 
tarixi davlat muzeyida saqlanadi. Rassom buyuk odamlar haqida asarlar turkumini 
yaratayotib eng avvalo, Amir Temur shaxsiyati, uning buyukligi, uning atrofidagilar 
v
a davriga to‘xtaldi. Rassom u haqida asar yara
tishga tayyor edi, negaki u avvalgi 
kartinalari tufayli tajriba to‘plagan edi. Unga mav
zu tushunarli edi va u oddiygina 
tarixiy janrdagi portretni emas, bal
ki o‘sha davr, odamlar, voqealarni tasvirlashni 
xohladi. 
Amir Temurning tashqi ko‘rinishi Hindistonda hindlarga, Eronda eronlik
-
larga, Mo‘g‘ilistonda mo‘g‘illarga o‘xshatib ishlanganligi uchun J.Umarbekov uni
ng 
qiyofasini qanday ishlashni uzoq uyladi, rassom Sohibqiron taxtda o‘tir
gan holatidagi 
xitoy miniatyura tasvirini topib oladi.
Bu miniatyurada Sohibqiron to‘g‘riroq ishlangan deb hisobladi. Bu portret Amir 
Temurga o‘xshash bo‘lishi mumkin, negaki xitoyliklar odamlarni o‘ziga o‘x
shatib 
tasvirlay olishardi. Xitoy musavvirlari ishlagan Chingizxon va Botu portretlari shun-
day edi. Aynan shu miniatyuradan J.Umarbekov Amir Temur portretini ishladi. 
125
Маматов У. Властелин семи планет и Амир Темур в мировой истории. / Сборник научных статей: 
Ўзбекистон бетакрор маданий ёдгорликлари: муаммолар, ечимлар ва истиқболлар. Государственный 
Музей Истории Узбекистана АН РУз. Ташкент, 2012. с. 150–
154.

---

118 
J.Umarbekov asarda hukmdor bilan 
birga uning atrofidagi yaqinlarini va 
bo‘lib o‘tayotgan voqealarni ko‘rsatib 
berdi. Rassom uning yonida to‘rt 
o
‘g‘lini tasvirladi. Ular yig‘
ma obraz 
bo‘lib qoldi. Ular yilnoma, tarixiy va 
adabiy manbalardan olib chizildi. 
Kompozitsiyaning oltin kesishuvida 
uzunasiga chap
dan o‘ngga qarab kufi 
uslubi
dagi arab yozuvida “Kuch 
adolatda”, deb yozib qo‘yil
di.