Маданият назарияси ва методинаси



Download 13,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/249
Sana23.12.2022
Hajmi13,94 Mb.
#894618
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   249
Bog'liq
Жисмоний маданият назарияси ва методикаси II-жилд. Абдуллаев А

иш режаси
жисмоний машкдар билан шугулланиш ва 
машгулотларни ташкиллаш ва утказишнинг умумий услубий 
цоидаларини, укув дастури асосида квартал, ойлар ва ^афталар 
давомида бажариладиган тадбирларни мудцатларини, уларни иж- 
росини йулга куйиш учун маъсулларни белгалайди ва зарурий 
рамкага солади, боищаради. Жисмоний тарбия жараёнини режа- 
лаштиришда болаларнинг жисмоний ривожланганлиги ва тайёр­
гарлиги даражаси эътиборга олиниши шарт.
Я сли ва богчада йилига 3-4 маротаба болалар жисмоний 
ривож ланганлиги ва жисмоний тайёргарлигидаги узгаришлар- 
нинг ^олатиниг ^исоботи йул га купил ади ва булажак укувчи - 
ларнинг мактабига унинг жисмоний ривожланганлиги ва жис-
-
5 0
-


MOli ий таёргарлиги ^ак.ида тавсифнома тайёрланиб мактабга 
Цулланма 
берилади.
Биз куйида 
болалар учун жисмоний машцлар билан шучул- 
мныш ва машгулотларни ташкиллаш ва утказишнинг умумий 
услубий цоидаларини
зътиборингизга ^авола кдядик:
1. Икки яшаргача булган болалар билан утказиладиган ма- 
ЦНушрнинг давомлилиги 10 минутдан ошмаслиги, машгулот - 
Лйр эса х,ар бир бола билан ал о\ида- ал ох;ид а олиб борилади.
2. Каттарок, ёшдаги болалар билан машгулотлар 
«гуруушр- 
ФШ
 ажратиш»
методида утказилади, бунда «сюжетли уйинлар- 
•тнркибига нисбатан купрок; динамик машк^арни киритиш тав- 
оия 
кдлинади.
3.Барча мускуллар гурурари навбати билан маипутнтири-
Л Й Д И .
4. Х аРакатларни бола у шаштирганлигининг даражасига 
цараб 
машк,яар осонидан, енгилидан бошлаб, аста-секинлик 
билан 
кдйинларига, огирларини бажришга утилади.
5. Хар бир мапиулотга юришни, югуришни, сакрашни, 
ТИрмашиб 
чикдшни, ^аракатлар уйгунлигини ривожлантира- 
диган ва такомиллаштирадиган машкдарни кушиш зарурият- 
лиги эътиборга олинади.
6. Юкламани аста-секин ошира бориш йули билан мапиу- 
лотларнинг мунтазамлилиги к,оидага айлантарилади.
7. Жисмоний юклама кдйта такрорлаш ва машгулотлар да- 
■омлилигини ошириш йули билан оширилади.
8. Машгулотлар албатта кувонч бахш этиши, эмоционал- 
ликни 
кутариши, оширишининг ахамияти му^им.
Мактабгача ёшдаги болалар муассасалари 
мамлакат жис­
моний тарбия тизимининг бошлантч звеноси
эканлигини 
эътироф этиб, жамият аъзосини ижодий ме.\натга ва ватан му- 
дофсига тайёрлашнинг пойдевори к;айд кдлинган укув - тар­
бия 
муассасаларида яратилишини булажак жисмоний мадани­
ят 
бакалаври ёдда тутиши лозим.
1.9. Мактабгача ёшдагиларнинг жисмоний ривожланиши 
ва даракат сифатлари
Хар ким уз боласини 
с о е п о м

\аракатчан бакувват чидамли


чак,к,он булиб усишини хохлайди. Лекин бу сифатларни ри­
вожлантириш биринчи навбатда уларнинг харакат активлиги 
билан боглик; эканлигини, шундагина зарурий вазн ва жисмо­
ний ривожланганликка эга булишини билмайдилар. Х,аракат- 
чан болаларни одатда ёк,тирмайдилар хам. Билим олишга ин- 
тилиш, касб-х/нарга эга булишга уриниш талаблари, уни си- 
фатига эътибор бериш давомида кундалик зарурий харакат ма- 
лакалари ва куникмаларини озайиши ва пасайиши табиий, тур- 
муш тарзидаги к,онуниятлардан четлашга олиб келади. Бу уз 
навбатида болаларимиз хаётида узини ижобий ва салбий то- 
монларини намоён кдлади. Ёшлигиданоц мустахкам соглик,, 
жисмоний ривожланганлиги ва тайёргарлигидаги курсаткич- 
ларни юк,ори булишига эришишимиз кейинчалик уларни янги 
юзага келадиган ижтимоий шароит ва мухитга осон мослашиш- 
ларида кдйинчилик тугдирмайди.
Мактабгача ёшдагиларнинг жисмоний ривожланиши.
М ак­
табгача тарбия ёши (3-6 (7 ) еш ) бола организми мустахкам- 
ланишда давом этади, 
скелет ва мушаклар
тула ривожланади 
Х ам да 
бакувваг була бошлайди, лекин бола анча секин усади. 
Мактабгача ёш даври охирига келиб сут тишлар тушиб, дои- 
мий тишлар ч щ а бошлайди. Бола тобора катталар турмушига 
як,ин була боради ва унинг таъсирига учрайди. Бу ёшда бола 
Хали 
тажрибасизлиги ва купинча уни етарлича назорат кдлин- 
маслиги туфайли салга шикастланиб 
ц о л а д и . 
Бола албатта тугри 
режимга риоя к;илиши, куп ишларни узи к,илишга ургана бо- 
риши ва мехнатга ургатилиши шарт.
Бола 
интеллектуал ривожланиши
даражасига кура, шу давр 
охирига келиб мактабга киришга тайёр булиши керак. 3-7 яшар 
болалар куп раем солишни, нарсалар ёпиштиришни, айрим хар- 
фларни, сузларни ва хатто киск,а жумлаларни ёзишни ва ук,- 
ишни яхши курадилар.
Болаларнинг юкумли касалликлари уларда анча куп уч­
райди, бирок, енгилрок, кечади ва камдан-кам холларда асорат 
беради.
Лимфа туцимасининг
зур бериб усиши, бурун бушлиги ор- 
тик^арининг шаклланиши тугаши шу ёшдаги болаларда анги­
на, тонзиллит, аденоидлар, гайморит ва боища касалликлар 
пайдо булишига олиб келади, бу касалликларнинг купчилиги
-
52
-


Уткир респиратор вирусли инфекцияларникг асорати ёки кат- 
тик; совкотиш ок,ибати хисобланади. 

Мактабгача тарбия ёши (3 ёшдан 7 ёшгача)-боланинг ри- 
вожланишидаги энг мухим боск,ич, чунки, 
бу даврда бош мия, 
организм органлари ва системалари
л
[ам сифат, %ам функцио­
нал жщатдан такомиллаишди.

ва 5 яшар болалар гудак болаларга Караганда бирмунча 
секин усадилар ва бу усиш йилига урта хисобда 4-6 сантиметрга 
тснг булади. Хаётининг 6-7-йилларида буй усиши 8-10 санти­
метр гача тезлашади. Бу буй чузилишининг биринчи давридир.
Мактабгача
тарбия ёшининг иккинчи ярмида 
буй усиши
эн­
докрин тизимида функционал узгаришлар булишига (жумладан, 
гипофиз бези функциясининг зурайишига) боглик булади.
Хаётининг 4-йилида тана 
вазнининг ортиши
секинлашади 
ва йилига урта хисобда 1,2 дан 1,5 кг ни, хаётнинг 5-йили 2 кг 
гача, 6-йилда -2,5 кг ни ташкил этади. Хаётининг 6-7-йилига 
бориб бир яшар боланинг тана вазнига Караганда икки \исса 
ортади.
Болалар буйининг усиши ва вазнининг ортиши билан бир 
впктда кукрак кафаси айланасида х,ам узгаришлар содир була­
ди, хаётининг 4-йилида у 0,5-1 см, 5-6 ёшда 2-2,5 см га орта­
ди. Кукрак кафаси айланаси катгалиги боланинг миктилигига, 
унинг жисмоний ривожига боглик булади.
Бола усар экан, гавда пропорцияси хам узгаради. Масалан, 
Хаётининг 7-йилида оёкларнинг узунлиги янги тушлган бола- 
дарникига 

Download 13,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish