Madaniyat instituti vahobjon rustamov ssenariynavislik mahorati

21 
Ю.Козюренко. Музыкальное оформление спектакля. М.Искусство.
1986 . 6 стр.
87

---

sifatida qo’llanadi. Bunday paytda nomer tadbir mazmuni va mav- 
zuiga mos ravishda epizodning tarkibiy qismiga aylanib ketmog’i 
kerak. Masalan, xotin-qizlar bayramiga bag’ishlangan tadbirlarda 
onalar tantanali ravishda sahnaga taklif qilingandan so’ng «Onajon- 
lar, assalom!» qo’shig’i ijro etiladi. Q o’shiq tugashi bilan boshqaruv- 
chilar onalar haqida allomalar so’zlaridan namunalar o ’qishadi. Bu 
qo’shiq alohida nomer sifatida foydalanilganligi uchun tadbir epizo- 
dining mavzusiga to’g’ri keladigan tarkibiy qismga aylanib ketadi.
Ikkinchi variantda esa musiqa kechaning g’oyaviy mazmuniga qa­
rab tanlanadi va fon sifatida beriladi.
Musiqadan foydalanishning mazkur varianti tadbirlarda juda keng 
qo’llanilib, she’r o ’qilayotganda ham, kinolavhalar ko’rsatilayotganda 
ham, dramatik parchalar ijro etilayotganda ham bu vositalaming 
ta’sirchanligini oshirish maqsadida xizmat qiladi. Tadbir mazmuniga 
qarab, musiqiy chiqishlardan foydalanish mumkin.
Alohida musiqiy nomer, tadbir kayfiyatini beruvchi musiqa, 
boshlovchilar chiqishlariga musiqa, 
sahnalashtirilgan parchalar 
uchun musiqa, qahramonlar xatti-haratini ifodalovchi musiqa, chor- 
lov, fanfarlar, raqslar musiqasi va h.z.lar - tadbir yoki spektaklning 
mazmunini boyitishiga katta ta’sir ko‘rsatadi”22.
Ssenariyda esa bu jihatlaming hamma xususiyatlari hisobga olini- 
shi shart. Sahna bezagi, tadbiming tempo-ritmi uchun, alohida olin- 
gan nomerlar va boshqa musiqiy jarayonlar ssenariyda aks ettirilishi 
lozim.Uning vaqti, ketma-ketligi aniq ko‘rsatilgan bo‘lishi shart.