M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

Shartnom alar asosida bajarilayotgan 
ilmiy-tadqiqot ishlarining xarajatlari hisobi
Tashkilotlar bilan tuzilgan shartnomalar asosida ilmiy-tadqiqotlar va 
konstruktorlik ishlarini bajarishga doir xarajatlar 082-«Shartnoma asosida 
bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlariningxarajatlari» subschyotidahisobga 
olinadi. Ilmiy-tadqiqotlar va konstruktorlik ishlarini bajarishga doir 
xarajatlar 082-subschyotning debetida qayd qilinadi, bu subschyotning 
kreditida esa bajarilgan va buyurtmachilarga topshirilgan ilmiy-tadqiqot 
va konstruktorlik ishlarining haqiqiy qiymatining hisobdan chiqarilishi 
qayd qilinadi. Ilmiy-tadqiqotlar va konstruktorlik ishlari xarajatlarining 
analitik hisobi mavzu va xarajatlar moddalari bo ‘yicha k o ‘p ustunli 283- 
shakldagi kartochkalarda yuritiladi.
Buyurtmachilar bilan shartnomalar asosida bajarilayotgan ilmiy- 
tadqiqotlar va konstruktorlik ishlari bo'yicha hisob-kitoblar 154- 
«To‘lanishi lozim bo'lgan ilmiy-tadqiqot ishlari bo ‘yicha buyurtmachilar
298

---

bilan 
hisob-kitoblar» 
subschyotida 
hisobga 
olinadi. 
Bajarilgan 
va shartnomada ko‘zda tutilgan qiymati bo ‘yicha to ‘lash uchun 
buyurtmachilarga taqdim etilgan subschyotlarda ko ‘rsatilgan ilmiy- 
tadqiqotlar va konstruktorlik ishlarining qiymati 154-subschyotning 
debetida qayd qilinadi, bu subschyotning kreditda esa bajarilgan va 
buyurtmachiga topshirilgan ilmiy-tadqiqotlar va konstruktorlik ishlari 
uchun kelib tushgan summalar va olingan bo ‘naklar ushlab qolingan 
summalar qayd qilinadi. To‘lanishi lozim bo'lgan ilmiy-tadqiqot va 
konstruktorlik ishlari bo'yicha buyurtmachilar bilan hisob-kitoblarning 
analitik hisobi mavzular bo‘yicha 292-a shakldagi kartochkada 
yuritiladi.
Buyurtmachilardan shartnomalar asosida bajarilishi kerak bo'lgan 
ilmiy-tadqiqotlar va konstruktorlik ishlariga doir olingan bo'naklar 
b o‘yicha hisob-kitoblar 155-«Ilmiy-tadqiqot ishlari uchun b o ‘naklar 
bo'yicha buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar» subschyotida hisobga 
olinadi. Buyurtmachilardan shartnomalar asosida bajarilishi kerak 
bo'lgan ilmiy-tadqiqotlar va konstruktorlik ishlari b o ‘yicha olingan 
bo‘naklar 155-subschyotning kreditida qayd qilinadi, bu subschyotning 
debetida esa bajarilgan va buyurtmachiga topshirilgan ilmiy-tadqiqotlar 
va konstruktorlik ishlari uchun taqdim etilgan schyotlami to‘lash vaqtida 
b o‘nak hisobidan qoplangan summalar hamda buyurtmachiga qaytarilgan 
b o‘nak summalari qayd qilinadi. Ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlari 
uchun bo'naklar bo‘yicha buyurtmachilar bilan hisob-kitoblarning analitik 
hisobi mavzular bo'yicha 292-a shakldagi kartochkada yuritiladi.
Buyurtmachilardan shartnomalar asosida bajarilishi kerak bo'lgan 
ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlari bo‘yicha b o ‘naklar olinganida 
quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 111 - «Maxsus m ablag'lar bo'yicha talab qilib olgunga qadar depozit 
hisobvarag'i» subsehyoti;
Kredit 155 - «Ilmiy-tadqiqot ishlari uchun bo'naklar b o'yicha buyurtmachilar 
bilan hisob-kitoblar» subsehyoti.
Bajarilgan va buyurtmachiga 
topshirilgan 
ilmiy-tadqiqot va 
konstruktorlik ishlari uchun taqdim etilgan schyotlami to ‘lash vaqtida 
bo'nak hisobidan qoplangan 
summalarga quyidagi 
buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:

---

Debet 155 - «Ilmiy-tadqiqot ishlari uchun b o ‘naklar bo'yicha buyurtmachilar 
bilan hisob-kitoblar» subsehyoti;
Kredit 154 - «ToManishi 
lozim b o ‘lgan 
ilmiy-tadqiqot 
ishlari 
bo'yicha 
buyurtmachilar bilan hisob-kitoblan> subsehyoti.
Buyurtmachilardan shartnomalar asosida bajarilishi kerak b o ‘lgan 
ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlari bo'yicha olingan bo'naklar 
buyurtmachilarga qaytarilganida quyidagi buxgalteriya provodkasi 
tuziladi:
Debet 155 - «Ilmiy-tadqiqot ishlari uchun bo'naklar bo'yicha buyurtmachilar 
bilan hisob-kitoblar» subsehyoti;
Kredit 111 - «Maxsus m ablag'lar bo'yicha talab qilib olgunga qadar depozit 
hisobvarag'i» subsehyoti.
Shartnomalar asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarini bajarish uchun jalb qilingan hamijrochilar bilan hisob-kitoblar 
156-«Xo‘jalik shartnomasi asosida bajarilayotgan ishlami bajarishga 
jalb qilingan hamijrochilar bilan hisob-kitoblar» subschyotida hisobga 
olinadi.
Shartnomalar asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarini bajarish uchun jalb qilingan hamijrochilarga ulaming bajarib 
topshirgan ishlari uchun o'tkazilgan summalarga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
Debet 156 - «X o'jalik shartnomasi asosida bajarilayotgan ishlami bajarishga 
jalb qilingan hamijrochilar bilan hisob-kitoblar» subsehyoti;
Kredit 111 - «Maxsus m ablag'lar bo'yicha talab qilib olgunga qadar depozit 
hisobvarag'i» subsehyoti.
Shartnomalar asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarini bajarish uchun jalb qilingan hamijrochilardan ulaming bajarib 
tugatgan ishlarini qabul qilingan summalarga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
Debet 082 - «Shartnoma asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining 
xarajatlari» subsehyoti;
Kredit 156 - «X o'jalik shartnomasi asosida bajarilayotgan ishlami bajarishga 
ja lb qilingan hamijrochilar bilan hisob-kitoblar» subsehyoti.
Shartnomalar asosida bajarilgan va buyurtmachilarga topshirilgan 
ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlari 282-«Shartnoma asosida 
bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini sotish» subschyotida hisobga olinadi.

---

Bajarilgan va shartnomada ko'zda tutilgan qiymati bo'yicha to ‘lash uchun 
buyurtmachilarga taqdim etilgan subschyotlarda ko ‘rsatilgan ilmiy- 
tadqiqotlar va konstruktorlik ishlarining qiymati 282-subschyotning 
kreditida qayd qilinadi, bu subschyotning debetida csa mavzu b o ‘yicha 
bajarilgan va buyurtmachiga topshirilgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarining haqiqiy tannarxi qayd qilinadi. Shartnomalar asosida 
bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlarini sotish natijalarini 
hisobdan chiqarish tugatilgan va buyurtmachilarga dalolatnomalar 
bo‘yicha topshirilgan mavzular bo ‘yicha amalga oshiriladi. Olingan 
foyda qonunda belgilangan tartibda taqsimlanadi. Shartnomalar asosida 
bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik ishlarining sotilishining 
analitik hisobi ko‘p ustunli 283-shakldagi kartochkalarda yuritiladi.
Shartnomalar asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarini bajarish bilan bog'liq xarajatlar summasiga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
Debet 082 - «Shartnoma asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining 
xarajatlari» subschyoti;
Kredit 043 - «Ilmiy tadqiqotlarda va laboratoriya sinovlarida uzoq vaqt 
foydalaniladigan materiallar» subschyoti;
Kredit 044 - «Shartnoma asosida bajariladigan ilmiy-tadqiqot ishlari uchun 
maxsus uskunalar» subschyoti;
Kredit 060 - «O 'quv, ilmiy va boshqa maqsadlar uchun materiallar» sub­
schyoti;
Kredit 063 - «X o'jalik materiallari va idora buyumlari» subschyoti;
Kredit 067 - «Boshqa materiallar» subschyoti;
Kredit 069 - «Mashina va uskunalar uchun ehtiyot qismlar» subschyoti;
Kredit 156 - «X o'jalik shartnomasi asosida bajarilayotgan ishlami bajarishga 
jalb qilingan hamijrochilar bilan hisob-kitoblar» subschyoti;
Kredit 175 - «Yagona ijtimoiy to'lov bo'yicha hisob-kitoblar» subschyoti;
Kredit 178 - «Boshqa 
debitorlar 
va 
kreditorlar 
bilan 
hisob-kitoblar» 
subschyoti;
Kredit 180 - «Ishchi va xizmatchilar blan hisob-kitoblar» subschyoti.
Bajarilgan va shartnomada ko‘zda tutilgan qiymati bo'yicha to ‘lash 
uchun buyurtmachilarga taqdim etilgan schyotlarda ko‘rsatilgan ilmiy- 
tadqiqot va konstruktorlik ishlarining qiymatiga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:

---

Debet 154 - «To'lanishi 
lozim b o ig a n
ilmiy-tadqiqot ishlari 
bo'yicha 
buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar» subsehyoti;
Kredit 282 - «Shartnoma asosida bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini sotish» 
subsehyoti.
Bajarilgan va buyurtmachiga topshirilgan ilmiy-tadqiqotlar va 
konstruktorlik ishlari bo'yicha haqiqiy xarajatlar summasiga quyidagi 
buxgalteriya provodkasi tuziladi:
Debet 282 - «Shartnoma asosida bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini sotish» 
subsehyoti;
Kredit 082 - «Shartnoma asosida bajarilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlarining 
xarajatlari» subsehyoti.
Shartnomalar asosida bajarilgan ilmiy-tadqiqot va konstruktorlik 
ishlarini sotish natijasida olingan foyda summasiga quyidagi buxgalteriya 
provodkasi tuziladi:
Debet 282 - «Shartnoma asosida bajarilgan ilmiy-tadqiqot ishlarini sotish» 
subsehyoti;
Kredit 410 - «Foyda va zararlar» subsehyoti;