M u h a m m a d y o q u b o s t o n a q u L o V budjet hisobi

pro vo dkasi tuziladi?
12. Bu djet ijrosi natijalari a n iq la n g a n d a joriy yil d a v o m id a m a z k u r m ahalliy 
bud jet hisobidan a m a lg a o sh irilgan k a ssa b udjet x a ra ja tla ri um u m iy  
s u m m a s ig a m ahalliy m oliya o rg a n id a q a n d a y b u x g a lte riy a provodkasi 
tuziladi?
13. Bu djet ijrosi natijalari a n iq la n g a n d a joriy yil d a v o m id a m a z k u r m ah alliy  
bud jet tom on ida n o'zining yuqori m a h a lliy bud jetiga b erilgan m a b la g 'la r 
u m u m iy s u m m a s ig a m a h a lliy m oliya o rg an id a q a n d a y buxgalteriya  
p ro vo dkasi tuziladi?

---

O L T I N C H I B O B .
M O L I Y A O R G A N L A R I D A B U D J E T I J R O S I
H A Q I D A G I H I S O B O T
1. O 'Z B E K IS T O N R E S P U B L IK A S I DAVLAT B U D JE T I IJ R O S I 
T O ‘G ‘R IS ID A G I H IS O B O T N I T A S H K IL Q IL IS H
0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot 
muhim davlat tadbiri hisoblanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat 
budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobot tegishli hisobot davri uchun m a’lum 
tizimga solingan reja va haqiqiy ko‘rsatkichlami umumlashtirish 
usulidir. Bu hisobot mamlakat iqtisodiyotida davlat boshqaruvi vositasi 
hisoblanadi va 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti ijrosi jarayoni 
ustidan tezkor boshqarish uchun katta ahamiyatga ega. Hisobot 
yordamida davlat budjeti ijrosi jarayoni, budjet daromadlarining kelib 
tushishi, tasdiqlangan davlat budjetida ko‘zda tutilgan tadbirlar uchun 
qilingan m ablag‘laming xarajat qilinishi ustidan nazorat amalga 
oshiriladi. Hisobot asosida moliya organlari budjet ijrosi bo'yicha 
budjet tashkilotlari va bank muassasalari tomonidan amalga oshirilgan 
ishlami iqtisodiy tahlil qiladi. Buxgalteriya hisoboti obyektiv, to‘g‘ri, 
to‘la, tushunarli va aniq b o ‘lishi, belgilangan shakllar va uning tegishli 
k o ‘rsatkichlari to ‘la hajmda o ‘z vaqtida tuzilishi va taqdim etilishi kerak 
bo'ladi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan belgilangan 
yagona shakllar bo'yicha buxgalteriya hisobi m a’lumotlari asosida Davlat 
budjeti ijrosi to‘g ‘risidagi hisobot tuziladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotni tuzish ishlarida moliya 
organlari, budjet tashkilotlari va bank muassasalari qatnashadi. Ularning 
har biri budjet ijrosi b o ‘yicha unga yuklatilgan funksiyalarga doir 
m a ’lumotlar asosida budjet ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotni tuzadi.Budjet 
ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar davriy va yillik hisobotlarga bo‘linadi. 
Davriy hisobot oylik va chorak hisobotlarga bo‘linadi. Davriy hisobotlar 
yillik hisobotga nisbatan ancha qisqa, ularda shakllar va k o ‘rsatkichlar 
soni kam, yuqori tashkilotlarga va boshqa organlarga topshirish 
muddatlari qisqa b o ‘ladi. Yillik hisobotda keltiriladigan k o ‘rsatkichlar 
davriy hisobotlardagiga nisbatan budjet ijrosini keng ifodalaydi.
100

---

Hisobotlar individual va yig‘ma hisobotlarga b o ‘linadi. Individual 
hisobotlar davlat budjeti ijrosida qatnashuvchi har bir organ tomonidan 
tuziladi. Individual hisobotlarga moliya organlarining o'zlari ijroetayotgan 
budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi hisobotlar, budjet tashkilotlari xarajatlar 
smetalarining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlar va bank muassasalarining 
respublika budjeti ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotlari kiradi. Y ig‘ma hiso- 
botlarda budjet ijrosi to‘g ‘risidagi umumlashtirilgan m a ’lumotlar 
bo ‘ladi. Yig‘ma hisobotlar moliya organlari, budjet tashkilotlari va bank 
muassasalarining individual hisobotlari asosida tuziladi.
Moliya organlari o ‘zlari ijro etayotgan budjet ijrosi to ‘g ‘risidagi 
hisobotlami o ‘zlari bevosita tuzadi va budjet ijrosida qatnashuvchi 
boshqa organlaming hisobotlarini tayyorlash va tuzish bo'yicha katta 
tashkiliy ishlami amalga oshiradi.
Moliya organlarining hisoboti m a’lum tizimga solingan budjet 
ijrosi to ‘g ‘risidagi reja va haqqiqiy k o ‘rsatkichlami umumlashtirish 
va solishtirish usulidir. Moliya organlarining hisobotida davlat budjeti 
daromadlari va xarajatlari, bank muassasalaridagi pul mablag'lari va 
budjet ijrosi natijalari qayd qilinadi.
Quyi moliya organlarining hisobot taqdim etish muddati va tartibi 
yuqori moliya organlari tomonidan yig‘ma hisobotning o ‘z vaqtida 
taqdim etilishining ta’minlashini hisobga olgan holda belgilanadi.
Har bir moliya organi budjet ijrosi to‘g ‘risidagi hisobotni yuqori 
moliya organiga va tegishli hokimiyatga taqdim etadi.
2. O 'Z B E K I S T O N R E S P U B L IK A S I D A V LA T B U D JE T I I J R O S I
T O ‘G ‘R IS ID A G I M O L IY A O R G A N L A R IN IN G H IS O B O T I
Yuqorida aytilganidek, davlat budjeti ijrosi to ‘g ‘risida oylik, chorak 
va yillik hisobot tuziladi. Bu hisobotlar mahalliy budjetlar b o ‘yicha 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi moliya vazirligi va mahalliy moliya 
organlari tomonidan tuziladi.