M tojiyev, I. Nigmatov


I.  Aqliy m ehnat shakli



Download 8,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/244
Sana17.05.2023
Hajmi8,77 Mb.
#939792
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   244
Bog'liq
Hayot faoliyati xavfsizligi. Tojiboyev M. Nigmatov M

I. 
Aqliy m ehnat shakli 
(Intellektual m ehnat shakli) Bu m ehnat shakli 
alohida bir kasb b o ‘lib, unga ham moddiy ishlab chiqrishga aloqador 
sifatida qaralmoqda. Masalan: texniklar, m uhandislar, dispetcherlar, 
konstruktorlar, operatorlar, ishlab chiqarishga aloqasi b o ‘lmagan olimlar, 
vrachlar, o ‘qituvchilar, artistlar, rassomlar, yozuvchilar va boshqalar. 
Aqliy m ehnat shundan iboratki, unda turli qismdagi m a’lum otlam ing 
tahlil qilinishi - inson xotirasi va e ’tiborining susayishiga olib keladi. 
B unday m ehnat shaklida jism oniy harakat ju d a katta ahamiyat kasb 
etmaydi va oqibatda bir kunlik quvvat sarfi 10 - 11,7 MJ yoki 2000 -
2400 kkal ni tashkil etadi. Aqliy m ehnat uchun «gipokeneziya» xarakterli 
hisoblanib, bu nafaqat inson faoliyatining salm oqli darajada pasayishiga,
25


o ‘z navbatida, inson organizm ining buzilishiga va haddan ziyod his- 
hayajonga berilishiga olib keladi.
Gipokeneziya 
- ishlab chiqarishdagi noxush omillardan hisoblanadi. 
Shuning uchun aqliy m ehnat faoliyati bilan shug‘ullanuvchi kishilarda 
yurak xastaligining kelib chiqish darajasi yuqori hisoblanadi.
A qliy m ehnat shaklining bir necha turlari mavjud: 
operator, 
boshqaruvchi, ijodiy mehnat, tibbiyot xodimlari mehnati, o ‘qituvchilar, 
o‘quvchilar va talabalar mehnati. Bular bir-biridan o ‘zining m ehnat 
jarayonidagi ishtiroki, his-hayajon darajalarining turli darajada bo ‘lishligi 
bilan farq qiladi.
O perator islii 
- zamonaviy ishlab chiqarish asoslari sharoitida 
jarayonni boshqarish vazifasini, har bir operatsiya ishini nazorat qilish, 
m ahsulotning liniyadagi harakatlanishini va uni xaridorlarga yetkazish 
jarayonlarini o ‘z ichiga oladi.
Boshqaruv mehnati 
- korxona va tashkilot rahbarlarining mehnati 
bo‘lib, u katta hajmdagi m uam m olam i, m a’lumotlarni tahlil qilish, tezkor 
qaror qabul qilish, shaxsiy javobgarlikni his etish, yuzaga keladigan salbiy 
m uam m olam ing yechim ini o ‘z ichiga oladi.
Ijodiy mehnat 
- anchagina murakkab m ehnat shakllaridan biri 
bo‘lib, bunda xotira va e ’tibor kuchli bo‘lishi talab etiladi, bu asabiy 
hayajonlanishning oshishiga olib keladi. Bu turdagi m ehnat faoliyatiga 
pedagoglar, dastur tuzuvchilar, dizaynerlar, arxitektorlar, ilmiy xodimlar, 
yozuvchilar, bastakorlar, artistlar, rassomlar, konstruktorlar kiradi. Bunday 
m ehnat turlari ju d a katta emotsional va asabiy zo ‘riqishlam i talab qiladi. 
Bunday m ehnat faoliyatidagilarda qon bosimi, tana haroratining oshishi, 
organizm ning kislorodga bo ‘igan tanqisligi oshishi kabi funksional 
o ‘zgarishlar kuzatiladi.

Download 8,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish