M tojiyev, I. Nigmatov

oldini
olish choralari ustuvorligi;
- jazoning muqarrarligi;
- terrorizmga qarshi kurashning oshkora va nooshkora usullarining 
ustuvorligi;
- jalb etiladigan kuchlar va vositalar tomonidan terrorchilikka qarshi 
o‘tkaziladigan operatsiiyaga rahbarlik qilishda yakkaboshchilik.
Terrorizmning oldini olishda davlat organlari, fiiqarolaming o'z- 
o‘zini boshqarish organlari hamda jamoat birlashmalari bilan birgalikda 
profilaktik chora-tadbirlar o‘tkazish orqali amalga oshiriladi. 
Bu 
harakatlarda quyidagilar taqiqlanadi:
- terrorizmni ta’qib qilish;
- terrorchilik guruhlari va tashkilotlarini tuzish hamda ulaming 
faoliyat ko‘rsatishi;
- terrorchilik faoliyatiga daxldor boTgan yuridik shaxslami, ulaming 
bo‘linmalari va vakolatlarini akkreditatsiya qilish, ro‘yxatdan o‘tkazish va 
ularning faoliyat ko‘rsatishi;
- terrorchilik faoliyatiga daxldor chet el fuqarolari hamda fuqaroligi 
bo‘lmagan shaxslaming 0 ‘zbekiston Respublikasiga kirishi;
- tayyorlanayotgan yoki sodir etilgan terrorchilik harakatlariga 
aid
ma’lumotlar va fikrlarni yashirish.
Ushbu qonunga binoan 0 ‘zbekiston RespubJikasida quyidagj davlat 
organlari terrorizmga qarshi kurashni amalga oshiradi: jumladan, 
0 ‘zbekiston 
Respublikasi 
Milliy 
xavfsizlik 
xizmati, 
0 ‘zbekiston 
Respublikasi lchki ishlar vazirligi, Davlat Bojxona qo‘mitasi, Mudofaa 
va Favqulodda variyatlar vazirliklari kiradi. Terrorizmga qarshi kurashda 
ishtirok etayotgan davlat organlarining faoliyatini muvofiqlashtirish 
hamda terrorchilik faoliyatining oldini olish, uni aniqlash, unga chek 
qo‘yish va uning oqibatlarini minimallashtirish borasida hamkorlikda 
harakat qilishlarini ta’minlash 0 ‘zbekiston Respublikasi Milliy xavfsizlik 
xizmati tomonidan amalga oshiriladi. Bunda ishtirok etadigan har 
bir davlat organlarining vakillari ham ko‘rsatib o‘tilgan. Terrorchilik 
harakatlarini bartaraf etishda, birinchi navbatda, aholi hayoti havf ostida 
qolsa hamda moddiy va m a’naviy boyliklami saqlab qolish maqsadida
156

---

kuch ishlatmaslik uchun muzokaralar olib borish mumkin. Bunda ruxsat 
etilgan shaxslargina muzokara olib boradilar. Muzokaralar terrorchilar 
harakatining ishtirokchilari tomonidan ijobiy hal bo‘lmasa, ya’ni ular o ‘z 
harakatlarini to ‘xtatishga rozi bo‘lsalar, shuningdek, fuqarolar hayotiga 
xavf mavjud bo‘lsa hamda moddiy va m a’naviy boyliklaming yo‘q 
bo iish i aniq saqlanib turgan paytda, ulami qurolsizlantirish va yo‘q qilish 
uchun zarur choralar ko‘riladi. Har qanday terrorchilik harakati muayyan 
hududda yuz beradi. Tcrrochilikka qarshi operatsiya o‘tkaziladigan 
zonaning chegaralari terrorchilikka qarshi operatsiya o ‘tkazish rahbarlari 
tomonidan helgilnadai. Bunda hududning chegaralarini belgilashda uning 
sharoiti, geografik tuzilishi, inshootlar, o‘ta muhim obyektlaming mavjud 
va mavjud emasligi, terrorchilik harakatlarining ko‘lami va xavfsizlik 
darajalari e’tiborga olinadi. Terrorchilik harakatiga qarshi kurash olib 
borilayotgan paytda kurashayotgan shaxslarga qonunga binoan quyidagi 
huquqlar beriladi:
- zaruriyat tug‘ilganda ko‘chada harakatlanuvchi transport vositalari 
hamda yo‘lovchilar harakatini cheklash va taqiqlash;
- transport vositalarini ayrim hududlarga va obyektlarga kiritmaslik, 
hatto, chet el diplomatik vakolatlarining konsullik transportlari ham;
- aholini xavfli deb topilgan hududlardan, korxona, uy, bino, va 
boshqa obyektlardan chiqarib yuborish;
- jismoniy shaxslaming shaxsini aniqlash uchun ushlab turish;
- terrorchilikka qarshi operatsiya o ‘tkazayotgan shaxslaming qonuniy 
talabini bajarmagan, terrorchilik harakati sodir boTayotgan hududga 
suqilib kirishga uringan yoki shunday harakatlar sodir etayotgan shaxslami 
ushlash va tegishli organlarga olib borish;
- kechiktirish kishilar hayotiga xavf solayotgan bo‘Isa, terrorchilik 
harakati ishtirokchilarini ta’qib qilib, istagan paytda bino, korxona, ish 
joyi, uy va boshqa joylarga moneliksiz kirish;
- terrorchilar harakatiga qarshi kurash olib borayotgan hududdan 
chiqayotgan yoki kirayotgan transport vositalarini, jismoniy shaxslami 
tekshirish;
- zaruriyat tug‘Uganda, jismoniy shaxslaming aloqa va transport 
vositalaridan foydalanish (bunga chet el diplomatik vakolatxonalari 
xodimlarining aloqa va transport vositalari kirmaydi). Terrorchilikka qarshi 
kurashda mavjud boTgan qurol va tehnikalardan foydalanish mumkin. 
Terrorizmga qarshi kurash jarayonida ommaviy axborot vositalari bilan
157

---

hamkorlikda ish olib boriladi. Shu bilan birga quyidagi m a’lumotlaming 
tarqalishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Jumladan:
- terrorchilik harakatini bartaraf etish va yo‘q qilish uchun maxsus 
texnika usullari va taktik yondashish jarayoni;
- o‘tkazilayotgan operatsiyani qiyinlashtirib qo‘yadigan, jismoniy 
shaxslar hayoti va sog‘lig‘iga xavf tug‘diradigan m a’lumotlar;
- terrorchilik harakatlariga xayrxohlik bildiradigan;
- terrorchilik harakatini bartaraf etishda faoliyat ko‘rsatayotgan va 
ularga yordamlashayotgan shaxslar haqidagi ma’lumotlardir.
Mamlakat barqarorligi, aholining tinch va farovon hayotining 
buzilishiga qarshilik ko‘rsatuvchi shaxslar huquqiy va ijtimoiy himoya 
qilinadi. Bu haqda «Terrorizmga qarshi kurash haqida»gi Qonunning 
25, 26, 28-bandlarida ko‘rsatib o ‘tilgan. Demak, terroristik harakatlar 
va ular olib kelishi mumkin bo‘lgan oqibatlarning olidini olish uchun 
sergak bo‘lish, atrof muhitga e ’tibor bilan qarash muhim ahamiyat kasb 
etadi. Mabodo shubhali buyumlar aniqlanganda ularga tegmaslik, joyidan 
qo‘zg‘atmaslik, ko‘tarmaslik, ichini ochmaslik lozim. Zudlik bilan tegishli 
organlarga xabar berish kerak.