M. T. Yulchieva, N. T. Atamuratova

Zirk  avlodi-Berberis    Zirk  avlodi  vakillari  barglari  doimiy  yashil  yoki 
to‘kiladigan  tikanli  butalardir.  Gullari  sariq,  cho‘ziq  yoki  soyabonsimon, 
ba’zan  murakkab  shingil  to‘pgulda  joylashgan.  Kosachabargi,  tojbargi  va 
changchilari 6 ta dan doira shaklida joylashgan. Tojbarglari kosachabarglardan 
qisqaroq  bo‘lib,  ostida  2  ta  shiradon  bezlari  mavjud.    Mevasi  bir  yoki  ko‘p 
urug‘li,  qizil,  ko‘k  va  qoraga  o‘xshash 
rangli  rezavor  meva.  Zirklar  entomofil 
o‘simliklardir. 
O‘zbekistonda 
tog‘li 
hududlarida  qora zirk- B. oblonga va qizil 
zirk  B.  nummularia  turlari  keng  tarqalgan 
(69-rasm).  Oddiy  zirk  B.  vulgaris  bilan 
tunberg  zirki  B.thunbergii  manzarali 
o‘simlik  sifatida  ekib  o‘stiriladi.  Zirk 
o‘simligi  zang  zamburug‘ining  oraliq 
xo‘jayini hisoblanadi.  
 
 
Zirk  o‘simligi  bargidan  tayyorlangan  damlamalar  ginekologiyada 
bachadon muskullarini tonusini ko‘tarish, qon ketishini to‘xtatish uchun va o‘t 
haydovchi  vosita  sifatida  ishlatiladi.  Ildizidan  olingan  berberin  alkaloidining 
tuzi tibbiyotda surunkali gepatit, gepatoxoletsistit, xoletsistit va o‘t pufagi toshi 
69-rasm. Zirk (Berberis oblonga):
 
1- mevali shohi; 2 – guli; 3 – gul 
diagrammasi; 4 – Epimedium guli; 
5 – Epimedium gulining kesimi.