М. Субанова, Г. Жамангулова биология

5. А) мустақил ишлаш Б) жуфтликда ишлаш В) гуруҳ ичида иш-
лаш.
Ўқитувчининг тўлиқлашлари: Барг сарғайиши ва тушишининг 
сабабларини тушунтириш учун суратлар, анимациялар ёки видеолардан 
қўлланса бўлади.
Баҳолаш: якка тартибда баҳолаш
Уйга топшириқ: Баҳорги, ёзги, кузги ва қишки ( қуриган ) барглар 
бир-бири билан фарқланадими, қандай? (ёки ернинг барча худудларида 
фасллар бирдек бўладими?)
Топшириқни бажариш учун ўқувчи йил фаслларидаги баргларнинг 
суратларини чизиб ёки гербарийлар орқали сарғайишнинг сабабларини 
очиш учун асосли далилларни келтирса бўлади. Масалан: яшил баргда 
– яшил пигмент бор, унда озиқ моддалар пайдо бўлади, яшил барглар 
асосан баҳор ва ёз фаслларига тааллуқли, сариқ баргда – сариқ пигмент 
бор во ҳоказо
Баҳолаш: гуруҳ ичида ўзини ўзи баҳолаш, якка тартибда баҳолаш
Уйга топшириқ: Ўсимликларнинг ҳаёти.

---

62
13-§.
Дарснинг мавзуси : Хўжайранинг ҳаёти
Дарснинг мақсади:
А) ўқувчиларнинг билим олишда ютуқларга эга бўлиши. Ҳўжайрада 
юрувчи ҳаётий жараёнлар, цитоплазманинг ҳаракати, ҳўжайралараро 
боғланишлар, чел кобиқнинг ва цитоплазманинг моддаларни танлаб ўтка-
зиши, ҳўжайранинг бўлиниши, хромосома, ирсий маълумотлар, ёш ва 
қариган ҳужайралар, мацерация тўғрисидаги билимларга эга бўлишади.
Б) ўзини ўзи ривожлантиришдаги ҳаракатлари. Ҳўжайраларнинг 
жойлашув тартибига ва уларнинг цитоплазмаси ҳаракатига, ундаги 
хлоропластларнинг силжишини кузатиш билан уларнинг ўсимликлар 
ҳаётидаги (алмашувида) роли қандай эканлигини аниқлашади, таби-
ий ва сунъий мацерациянинг сабабларини ўзлаштиради. Организмни 
ҳажмининг катталашуви, оғирлигининг ортиши бу уни ташкил этган 
ҳўжайралар кўпайишининг ёки бўлинишининг ҳисобидан эканлигини 
тушуниш билан ҳар янги пайдо бўлган хўжайра оналик хўжайра би-
лан ирсий маълумотлар бўйича ўхшаш бўлишининг сабабини аниқлаш, 
қариган ва ёш ҳўжайрани фарқлаб, солиштира билишни, бўлинишишга 
мойил ҳўжайралар бошқа ҳўжайралардан нимаси билан фарқланишини 
ўрганишади. Юқоридагилар билан бир қаторда ўз фикрини аниқ тушун-
тиришни, тартиб билан билдириб, бошқаларни тинглай олиб, ўзини-ўзи 
ва ўзгаларни ҳам баҳолашни ўзлаштиришади.
В) Ўқув материалининг таълим-тарбиявий таъсири: Жонли табиат-
нинг ҳаётига қарата илмий фикр юритишнинг шаклланиши амалга оши-
рилади.