M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

Finlyandiya
mamlakatning 
maydoni 
338,145 
km
2
. 
Aholisining soni 5,556,438 kishi (2018). Poytaxti Helsinki 
shahri. Savodxonlik darajasi 100%. Xorijlik turistlar asosan 
poytaxt Helsinkiga tashrif buyuradilar. 1992-yili Helsinkiga 
butun Finlyandiyaga tashrif buyurgan chet el mehmonlarining 38% 
to‗g‗ri keldi. Mahalliy aholining 60% dan ortig‗i Finlyandiya 
ko‗llari hamda shimoldagi Laplandiya va Tunggi qirg‗oqlarda dam 
olishni odat qilib olganlar. Mahalliy binokorlikning o‗ziga xos 
uslubi «sauna»lar (maxsus hammomlar) ko‗p mamlakatlarga 
hozirda tarqalgan. Finlyandiyada muzeylar talaygina bo‗lib, 
mamlakatning 80 dan ortiq shaharlarida mavjud. Bularning eng 
yirigi Helsinkidagi «Milliy muzey» hisoblanadi. Milliy kiyimning 
ba‘zi elementlari qishki to‗qilgan liboslarda saqlanib qolgan. 
Mahalliy taomlarning o‗ziga xosligi shundaki, finlar ko‗p baliq, 
sabzavot va turli bo‗tqalar iste‘mol qiladilar. Sportning qishki turlari 
chang‗i, xokkey va biatlon juda mashhur.
Norvegiya
- mamlakatning maydoni 386,958 km
2
(shu 
jumladan orollarning maydoni 62 ming km
2
). Aholisining soni 
5,295,619 kishi (2018). Poytaxti - Oslo shahri. Savodxonlik 
darajasi - 99%. Ichki milliy mahsulotning umumiy hajmi 106,2 
mlrd AQSH dollari (jon boshiga 24692 AQSH dollari). Bu 
mamlakatda ham asosiy sayyohlik markazi sifatida poytaxt Oslo 
ajralib 
turadi. 
Shaharda 
ko‗pgina 
madaniy 
markazlar, 
skandinaviyaliklarning 
ajdodlari 
vikinglarning 
muzeylari 
mavjud. Yana bir turistik mintaqa Sharqiy Vodiy bo‗lib, bu 
hududda 
Norvegiya 
mehmonxonalar 
majmuasining 
30% 
joylashgan. Otellarning 10% Bergen shahri atrofida, 7,4% 
Trondxeym shahri mintaqasida to‗plangan. 

---

72 
Norvegiyaliklarning milliy kiyimi «bunad» deb ataladi. 
Hozirda «bunad» odatda bayram va tantanalarda kiyiladi. Mahalliy 
taomnomada baliqdan tayyorlangan turli ovqatlar katta o‗rin 
egallaydi. Turistlarda katta qiziqishni mahalliy sutli taomlar 
uyg‗otadi. Ayniqsa, echki sutidan tayyorlangan pishloq, tuzsiz non 
(«flatbryod»), qaymoqli bo‗tqa («fletegryot») o‗ziga xosligi bilan 
sayyoxlarni o‗ziga jalb etadi. Skandinaviya xalqlarining milliy 
afsonalari «saga» deb ataladi. Bulardagi turli personajlar kino va 
televidenie orqali dunyoning turli nuqtalariga tarqalgan.
Daniya
- maydoni 43,094 km
2
(Grenlandiya va Farer 
orollarisiz). Aholisining soni – 5,811,413 kishi (2018). Poytaxti 
- Kopengagen shahri. Urbanizatsiya darajasi 85%. Savodxonlik 
darajasi 99%. Ichki milliy mahsulotning umumiy hajmi - 112,8 
milliard AQSH dollari (jon boshiga 21,772 AQSH dollari). 
Mamlakat qishloqlaridagi qurilish uslubi «Solskifte» deb nom 
olgan. Daniyada milliy an‘analarga katta e‘tibor beriladi. O‗rta 
asrlarda qurilgan shamol tegirmonlari mamlakatga o‗ziga xos 
joziba beradi. Qadimgi qasrlar va ibodatxonalar ko‗plab 
turistlarni jalb etadi. Butun dunyoda, asli daniyalik bo‗lgan, 
bolalar yozuvchisi Gans Xristian Anderesen juda mashhur. 
Uning ertaklaridagi personajlarining haykallari butun Daniya 
bo‗ylab qo‗yilgan. Eng mashhurlaridan biri, poytaxt 
Kopengagendagi «Suv parisi» haykali hisoblanadi. Poytaxtning 
nomi datchada «savdogarlarning shahri» ma‘nosini anglatadi. 
Kopengagenda mashhur pivo zavodlari «Karlsberg» va 
«Tyuborg», hamda «Kopengagen qirol farfor zavodi» 
qarorgohlari joylashgan. Sayyohlarni poytaxtda kutib oluvchi 
eng yirik otellar «Radisson sas Royyal» va «Kosmopole». O‗rta 
asrlarda qurilgan ko‗p shaharlarning tashqi qiyofasi qonuzgacha 
saqlanib qolgan. Ko‗p asrlik tarixi mobaynida Daniya xalqi o‗ziga 
xos madaniyatni shakllantirdi. Milliy liboslarda yugurayotgan 
hayvonlarning tasviri katta o‗rin egallaydi. 
Milliy taomnomada kartoshka va cho‗chqa go‗shti katta o‗rin 
egallaydi. Ichimliklar orasida pivo juda mashhur bo‗lib, uning 
iste‘moli bo‗yicha Daniya Yevropada yuqori o‗rinlardan birini 
egallaydi. Ta‘lim tizimida Yevropada eng qadimgilardan biri 

---

73 
Kopengagen universiteti (1479-yili tashkil etilgan) alohida o‗rin 
egallaydi. Bu mamlakatga Germaniyaning yaqin bo‗lgani alohida 
ahamiyat kasb etadi. Sayyohlarning 37% aynan Germaniyadan 
tashrif buyurishi tasodif emas. Daniya tarixiy yodgorliklar va 
muzeylarga boy bo‗lib, poytaxt Kopengagen bosh turistik 
markaz hisoblanadi. 1990-yili bu shahar barcha xorijiy 
mehmonlarning 28% ini qabul qildi. Kopengagenning, ayniqsa 
Tiuoli-Garden hiyoboni mashhur. Bu bog‗ 1843-yili ochilgan 
bo‗lib, dunyodagi eng birinchi atrraksionlar bog‗i hisoblanadi. 
Tivoli-Gardenga har yili 4 millionga yaqin mehmonlar tashrif 
buyuradilar. Legolend nomli xiyobon har yili millionga yaqin 
mehmonlarni qabul qiladi, ayniqsa britaniyaliklar shu yerni xush 
ko‗radilar. Skandinaviyaliklar xorij turizmida Germaniya, Fransiya, 
Buyuk Britaniya, Polsha va O‗rta dengizi qirg‗og‗idagi 
mamlakatlarga ko‗proq e‘tibor beradilar.