M. N. Musayev

MnO + S0₂ MnSO,

MnSO, + 2 NH, + MnO + (NH4 )2 SO,

Bunda absorbsion tozalash jarayonida to'yingan sorbent ammiak yordamida regeneratsiya qilinadi va hosil bo'lgan ammoniy sulfat kerakli modda (mineral o'g'it) sifatida qishloq xo'jaligida ishlatilishi mumkin. Ushbu usulning texnologik sxemasi 9.9-rasmda keltirilgan.

Quruq usulning afzalligi yana shundan iboratki, bunda yuqori haroratdagi gazlami sovitmasdan tozalash mumkin, hamda gazlar namlanishi shart emas, bu esa apparatlami korroziya bo'lishidan saqlaydi.

Qattiq sorbent sifatida aktivlangan ko‘mir ham tashlanuvchi gaz tarkibidagi SO2 gazini ushlab qolishda yaxshi samara beradi. Jarayon 110 — 150 °C haroratda boradi.

Shu bilan bir qatorda silikagel asosidagi adsorbent ham yaxshi natija beradi. Jarayon harorati 150-200°C da ham silikagellar yaxshi sorbsiyalash qobiliyatini namoyon etadi. Silikagellar yonuvchan bo'lmagani uchun ularning regeneratsiyasini qizdirilgan havo yordamida bemalol amalga oshirish mumkin. Lekin tozalanadigan gazda suv bug'lari uchrasa SO2 gazlarining sorbsiyasi keskin kamayadi.

Tabiiy seolitlar ham SO2 gazini yaxshi yutadi. Ularga klinoptilolit va mordinit tarkibli minerallar kiradi. Seolitlaming yuqori haroratda ham SO2 gazlarim yaxshi yutishi sanitar gaz tozalashda boshqa sanoat adsorbentlariga qaraganda o'zinmg qulayligini ko'rsatadi. Faqat tozalash jarayonida gaz quruq bo'lishi kerak, aks holda tozalash jarayonming darajasi pasayib ketishi mumkin.

Tutun gazlari tarkibidagi SO2 gazlarini absorbsion tozalash usulida regeneratsiya (desorbsiya) jarayoni ko'plab issiqlik energiyasining sarfini keltirib chiqaradi. Uni amalga oshirish ham katta kapital xarajatlarni talab etadi, chunki kislotali muhitda ishlovchi apparaturani ishlab chiqarish qimmatbaho materiallarning sarf 97