M. N. Musayev

SO₂ li gaz absorber qurilmasi

1. 
   rasm. SO₂ gazini olish Iaboratoriya qurilmasi:
   

1—temir shtativ; 2—dumaloq kolba; 3-gorelka (yoki el.plitka), 4—gazometr;



2-rasm. Absorber qurilmasi.

326

www.ziyouz.com kutubxonasi

adsorbentini ohistalik bilan solamiz. Keyin adsorberning shlifli qopqog‘ini maxkam yopamiz. Shundan keyin model gaz aralashmasi to‘ldirilgan gazometrga ohistalik bilan suv yubora boshlaymiz. Suv gazometiga kirishi bilan gazni siqib chiqa boshlaydi. Gazometrdan chiqayotgan gaz oqimini alohida shtativga ulangan adsorbsion kolonkaga ulaymiz. Adsorbsion kolonkadagi adsorbent orqali gaz o'tganda gaz tarkibidagi SO₂ gazi yutiladi. (2-rasm).Bu yerda adsorbent sifatida CuO qo'llaniladi. Bunda SO₂ gazi va CuO moddasi orqali o‘tganda quyidagi reaksiya boradi:

CuO + 2SO2 + l/2C>2 = CuSO₄

5. 
   Hisobot shakli
   

Adsorbsiya jarayoniui o'tkazib bo'lgandan keyin adsorberga ulangan shlangni bo'shatamiz. Keyin adsorber ichidagi adsorbent alohida tigelga bo'shatiladi va analitik taroziga qo'yib og'irligini o'lchab olamiz. Keyin tigelni o‘zini adsorbentsiz og'irligini analitik tarozida aniqlaymiz. Ular o‘rtasidagi farq adsorbentni adsobsiya jarayonidan keyingi og‘irligini ko‘rsatadi. Boshlang‘ich adsorbentning og'irligi bilan jarayondan keyingi adsorbent o‘rtasidagi farq yutilgan SO2 gazining og'irligini bildiradi. Laboratoriya ishini o'tkazishda guruhdagi talabalarga har xil adsorbentlar yordamida adsorbsiya jarayonini o‘tkazish kerak. Buning asosida har bir adsorbentning SO2 gazini yutish qobiliyati aniqlanadi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   SO₂gazining fizikaviy va kimyoviy xususiyatlari qanday?
   
2. 
   SO₂ gazi tabiatda qayerlarda uchraydi?
   
3. 
   Sanoatda oltingugurt dioksidi qanday hosil bo‘ladi?
   
4. 
   SO2 sanoatning qaysi sohalarida ishlatiladi?
   
5. 
   Gazlami adsorbsion usulda qanday tozalanadi?
   
6. 
   SO2 gazini tozalashda qanday adsorbentlar eng samarah hisoblanadi?
   
7. 
   Oltingugurt dioksidini REK i nechaga teng?
   

2.