М. М. Мусаев компьютер тизимлари ва тармоқлари

1.2. Компьютерлар ва ҳисоблаш тизимларига қўйиладиган умумий талаблар


Нарх/унумдорлик муносабати.
Турли хил компьютерлар ва маълумотларга ишлов бериш воситаларини ўзаро солиштириш учун унумдорликни ўлчашнинг стандарт методикалардан фойдаланилади. Бу методикадан фойдаланиб, ишлаб чиқарувчилар ва фойдаланувчилар синов натижасида олинган сонли кўрсаткичлардан у ёки бу техник ечимларни баҳолаш учун фойдаланишлари мумкин. Натижада айнан унумдорлик ва нарх каби кўрсаткичлар ҳисоблаш тизимларини қандай қуриш керак деган саволнинг ечими учун рационал асос бўла олади.
Ишончлилик ва бузилишга барқарорлик.
Ҳисоблаш тизимларининг муҳим характеристикаси бу ишончлилик. Ишончлиликни ошириш юқори даражадаги интеграцияли компонентларни қўллаш ҳисобига узлуксиз ишламаслик ва бузилишларни камайтириш, шовқин даражасини камайтириш, схемаларнинг иш ҳолатини енгиллаштириш, уларнинг ишидаги совутиш талабларини таъминлаш, булардан ташқари аппаратларни ва тизимларни тўлиқлигича йиғиш ва тестлаш усулларини мукаммаллаштириш йўли билан таъминланади.
Бузилишга барқарорлик - бу тизимнинг носозлик юзага келганда дастур бўйича берилган ҳаракатини (вазифасини) давом эттиришни таъминлайдиган хусусият. Бузилишга барқарорлик хусусияти кўплаб аппарат ва дастурий таъминотларни талаб қилади. Ишончлиликнинг асосий муаммолар йўналишлари носозликни бартараф этиш ва бузилишга барқарорлик билан узвий боғлиқ. Ҳисоблаш тизимларининг параллеллик ва бузилишга барқарорлик қоидаси ўзаро бир бирига боғлиқ бўлиб, иккаласида ҳам қўшимча функционал компонентлар талаб қилинади.
Масштаблаштириш.
Масштаблилик процессорларнинг сони ва қувватини, оператив ва ташқи хотиралар ҳажмини ва ҳисоблаш тизимларининг бошқа ресурсларини оширишни ўзида акс эттиради. Масштаблиликни компьютернинг архитектураси ва конструкцияси, бундан ташқари мос дастурий воситалар таъминлаши керак.
Ҳар бир янги процессорнинг қўшилиши ҳақиқатдан қулай нархда масштабланувчи тизимда башорат қилинган унумдорлик ва ўтказувчанлик имкониятининг ошишини таъминлаб бериши керак. Масштабланувчи тизимларни яратишнинг асосий вазифаларидан бири, тизимни кенгайтириш, нархини камайтириш ва режалашни соддалаштиришдан иборат. Идеал ҳолатда тизимга компьютерни қўшиш унинг унумдорлигини чизиқли ўсишига олиб келиши керак.