M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

132 www.sectsco.com/news/osce/html
248

---

Binobarm, bugungi kunda yetuk xalqaro tashkilotga aylanib, faoli- 
yat doirasini kengaytirayotgan, o‘zi qamragan ulkan mintaqadagi 
ko‘plab muammolarni yechishga qodir bo‘lgan ShHT xaqli ravishda 
xalqaro hamjamiyat e’tiborini tortmoqda. 2004-yilning dekabrida u 
BMT Bosh Assambleyasida kuzatuvchi maqomini oldi. 2005-yilning 
aprelida ShHT bilan ASEAN hamda MDH o ‘rtasida o‘zaro anglashuv 
memorandumlari imzolandi. Bular tashkilotning xalqaro maydondagi 
faolligi, jahonda u bilan hamkorlikka qiziqish ortib borayotganidan 
dalolatdir.
Dunyodagi ko‘plab davlatlar tomonidan ShHT faoliyati ijobiy ba- 
holanmoqda.
2001-yil 11-sentabr voqealaridan va AQSH yetakchiligida ter- 
rorizmga qarshi global kurash bo‘yicha xalqaro kampaniyaning bosh- 
lanishidan keyin ShHTga salbiy baho berishlar ancha kamaydi.
Xitoy va Rossiya tomonidan AQSHning Afg‘onistondagi aksilter- 
rorchilik operatsiyasining qoilab-quvvatlanishi va ulaming toliblar- 
ning oxirigacha mag‘lub etilishidan manfaatdorligi, AQSHning min­
taqada harbiy ishtirok etish rejalariga qarshiliklarini ancha susaytirdi, 
deb ko‘rsatildi.
AQSHning ayrim ekspertlari ShHTning aksilterrorchilik salohi- 
yatini ijobiy baholagani holda, tashkilot istiqbollarining noaniqligiga 
qaramasdan, u mintaqada vaziyatni barqarorlashtirishda muhim rol 
o‘ynashi mumkinligini ta’kidlashadi, zero, Rossiya, AQSH va Xitoy 
mojarolar tahdidining kuchliligini anglagan holda, maslahatlashuv 
mexanizmlarini ishga solish yo‘li bilan ulaming oldini olishdan man- 
faatdor133.
AQSHda Xitoy va Rossiyaning ShHTdagi yetakchi roliga qara­
masdan, bu tashkilotning kelajagi Markaziy Osiyo mamlakatlari, av­
valo, 0 ‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasidagi munosabatlarga ko‘p 
jihatdan bogTiq, deb hisoblanadi.
Yevropa Ittifoqining yetakchi mamlakatlari. Yevropa Ittifoqining 
asosiy mamlakatlari, avvalo, Buyuk Britaniya, Fransiya va Germaniya, 
umuman olganda, ShHTning tashkil etilishini qo‘llab-quvvatlaydi,