|
H al qiluv qarorining kirish qismi. Sud hal qiluv q aro rin in g kirish
qism ida sud hal qiluv q a ro rin i 0 ‘zbekiston R espublikasi n o m id a n
ch iq arish i, a lb a tta , k o ‘rsatilishi shart.
H al qiluv q a ro rin in g kirish qism id a, sh u n in g d e k , quyidagilar
k o ‘rsatilishi talab etiladi:
• hal qiluv q a ro rin in g ch iq arilg an vaqti va joyi. A dabiyotlarda
t a ’kid lan ish ich a, hal qiluv q a ro rin in g ch iq arilgan vaqti uni qabul
qilgan sudya (sudyalar) to m o n id a n im zolangan kun h iso b la n a d i1;
• hal qiluv qarori ch iq a rg an su d n in g n o m i;
• su dyaning fam iliyasi (sud tark ib i), sud m ajlisining kotibi;
• taraflar, ishda ishtirok etu v ch i b o sh q a shaxslar;
• n izo p redm eti.
Sud hal qiluv q a ro rin in g bayon qism i ishning a n iq holatlariga
k o ‘ra a n c h a keng hajm li b o ‘ladi.
H al qiluv q a ro rin in g b ay o n qism i tara fla r va b o sh q a shaxslar
ish h o latla rin i q a n d a y bayon qilgan b o ‘lsalar sh u n d a y tuziladi.
U sh b u q ism da d a ’vo talab larin i, jav o b g ar e ’tiro z la rin in g q isqacha
m az m u n i va ishda ishtirok etu v ch i b o sh q a sh ax slam in g tu sh u n -
1 Гражданский процесс. Учебник. Отв. ред. проф. В.В. Я рков. М ., «Волтере
Клувер», 2004, стр. 307.
140
tirishlari aks ettiriladi. D a ’vogam ing d a ’voni o ‘zgartirganligi (d a ’vo-
n in g aso sin i yoki p re d m e tin i o ‘z g a rtiris h , d a ’vo ta la b la rin in g
m iq d o rin i oshirish yoki k am aytirish, d a ’v o d an voz kechish) shu
yerda k o ‘rsatilm og‘i kerak. U shbu m a ’lum otlar qanoatlantirish kerak
b o ‘lgan d a ’vo p red m e tin i a n iq lash d a kerak b o ia d i.
Sud o ‘zgartirilgan tala b la r yuzasidan q a ro r ch iq arish i lozim .
A m m o d a ’v o d an t o i i q voz kechilishi sud to m o n id a n qabul qilinsa,
sud q a ro r e m a s, balki ish y u ritish n i tu g atish h aq id ag i ajrim n i
q a b u l q ila d i. H a l q ilu v q a r o r i n in g b a y o n q ilis h q is m id a ,
shuningdek, taraflar va ishda ishtirok etayotgan boshqa shaxslam ing
protsessual aham iy at kasb etuvchi arzlari ham k o ‘rsatilishi m um kin.
H a l qiluv q a ro rin in g asoslantirish qism ida su d n in g ish b o ‘yicha
ch iq a rg an xulosasining faktik va h u q u q iy asoslari b ay o n etilishi
lozim . J u m la d a n , hal qiluv q a ro rin in g ushbu qism ida ishning sud
to m o n id a n an iq la n g an h o latlari, ish n in g h o latlari t o ‘g ‘risidagi sud
xulosalariga asos b o ‘lgan d alillar, sud u yoki bu dalilni rad qilishda
a so sla n g a n x u lo salar, s h u n in g d e k , nizoli m u n o sa b a tn i tartib g a
soluvchi m o d d iy h u q u q m e ’yorlari (fuqarolik, oila, yer, m e h n a t,
u y -jo y t o ‘g ‘risidagi va b o sh q a q o n u n la r) k eltirilm o g ‘i, q o n u n n in g
n o m i, m o d d asi, b a n d i, b o sh q a q o n u n h u jjatlarining soni va qabul
qilingan sanasi h a m d a protsessual huquqiy m e ’yorlari ko ’rsatilmogM
lozim .
H al qiluv q a ro rin in g asoslantirish q ism id a sud taraflar to p -
shirgan h u jja tla m i, sud m ajlisida an iq la n g an faktlarni tahlil qilib,
tara fla r o ‘rtasidagi m u n o sa b a tla r t o ‘g ‘risida ch iqarilgan xulosa va
bu m u n o sab atlarg a berilgan y u ridik b a h o n i ko ‘rsatadi. B oshqacha
a y tg an d a, sud hal qiluv q a ro rin in g ushbu q ism ida dalillarga b a h o
b erilad i, q a n d a y fak tlar an iq la n g an deb hisoblangani va d a ’vo
g arn in g q a n d a y talablari yoki jav o b g arn in g q a n d a y e ’tiro zlarin i
t o ‘g ‘ri deb to p ilg an i va q a n d a y q o n u n la rg a b in o a n to ‘g ‘ri deb
hisoblangani ko ‘rsatib o ‘tiladi.
H al qiluv q a ro rin in g xulosa qism ida ta ra fla rn in g fam iliyasi,
ism i, o tasin in g ism i va yuridik shaxsning n o m i t o ‘liq keltirilishi,
d a ’vo ta la b la rin in g qan o atlan tirilg an lig i ( to ‘liq yoki q ism an ) yoki
b u tu n la y yoxud q ism an rad etish haqidagi su dning xulosasi aniq
aks e ttirilg a n b o ‘lishi lo z im . S h u n in g d e k , su d x a ra ja tla rin in g
taq sim la n ish i, hal qiluv qarori u stidan shikoyat berish m u ddati
va tartibi k o ‘rsatilishi shart. Hal qiluv qarorining xulosa qism i q arom i
ijro etish c h o g ‘ida tush u n m o v ch ilik lar va nizo lar vujudga kelm asligi
u c h u n tu sh u n a rli va a n iq tarz d a ifoda e tilm o g i kerak.
141
Sud hal qiluv q a ro rin in g xulosa qism id a, sh u n in g d e k , q a ro m i
ijro qilish u c h u n q abul qilingan c h o ra la r k o ‘rsatiladi. M asalan,
q o n u n d a belgilangan alohida hollarda ish holatlariga qarab, hal qiluv
q a ro rin in g ijrosini k ech ik tirish yoki b o ‘lib -b o ‘lib ijro etish , uni
ijro etish m u d d ati va q aro rn i d a rh o l ijro etish sh artlari k o ‘rsatilishi
m u m k in .
17.5. Hal qiluv qarorini tuzatish
F u q aro lik protsessual kodeksi h a l qiluv q a ro rin i ch iq a rg an sud
to m o n id a n undagi k am chiliklarni tu za tish n in g quyidagi usullarini
belgilaydi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
