M. M. Mamadazimov A. M. Tillaboyev Sh. E. Nurmamatov



Download 3,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/121
Sana01.01.2022
Hajmi3,36 Mb.
#289107
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   121
Bog'liq
astronomiya kursidan masalalar to'plami(1)

U Ilon eltuvchi 
180 km/s va 205 km/s 
1
k
,677 
ww Voznichego 
117 km/s va 122 km/s 
2
k
,525 
U Sefey 
120 km/s va 200 km/s 
2
k
,493 


132 
 
14.  Persey  va  Oqqush  o‘zgaruvchan  yulduzlaridan  birinchisining  vizual 
ravshanligi  2
m
,2  dan  3
m
,  5  gacha,  ikkinchisiniki  3
m
,3  dan  14
m
,2  gacha  chegarada 
o‘zgarsa, bularning vizual ravshanligi necha marta o‘zgaradi? 
15.  O‘zgaruvchan yulduzlar α-Orionning vizual ravshanligi 0
m
,4 dan 1
m
,3 gacha, 
unga mos bolometrik tuzatma esa -3
m
,1 dan -3
m
,4 gacha o‘zgarsa, o‘zgaruvchan α  
Chayon  (α  Aqrab)  yulduzining  vizual  ravshanligi  0
m
,9  dan  0
m
,8  gacha  unga  mos 
bolometrik  tuzatmasi  -2
m
,8  dan  -3
m
,0  gacha  oraliqda  o‘zgarsa,  bu  yulduzlarning 
vizual va bolometrik yorqinliklari necha marta o‘zgaradi? 
16.  O‘zgaruvchan  α  Orion  yulduzining  parallaksi  0",  005  va  burchak  radiusi 
0",034  (ravshanlik  maksimumida)  dan  0",047  (ravshanlik  minimumida)gacha 
o‘zgarsa,  o‘zgaruvchan  α  Chayon  yulduzining  (α  Aqrab)-parallaksi  0",019  , 
burchak  radiusi  0",028  dan  0",040  gacha  o‘zgarsa,  bu  yulduzlarning  chiziqli 
radiuslari qanday chegarada va necha marta o‘zgaradi? 
17.  15  va  16  masalalarning  berilishlari  bo‘yicha  Betelgeyze  va  Antaras 
yulduzlarining  ravshanligi  minimumida  birinchi  yulduz  temperaturasi  3200  K, 
ikkinchisiniki  –  3300  K  bo‘lsa,  ularning  ravshanliklarining  maksimumida 
temperaturasini hisoblang. 
18.  O‘zgaruvchan  yulduz  -  sefidlar:  α  -  Kichik  Ayiq,  ξ  -  egizaklar,  η  -  Burgut, 
TU  -  Qalqon,  UZ  -  Qalqon  o‘zgaruvchanligi  haqida  berilgan  quyidagi  jadvaldagi 
ma’lumotlarga  ko‘ra  Sariq  va  ko‘k  nurlardagi  yorqinlik  necha  marta  va  qanday 
sutkalik gradient bilan o‘zgaradi? 
Yulduz 
Davr 
Ko‘k nurlanishdagi 
ravshanlik 
Rangning asosiy 
ko‘rsatkichi 
maksimum 
da 
minimumda  maksimumda 
1\/.'inimu 
da 
α Kichik Ayiq  3
k
,97 
2
m
, 50 
2
m
, 66 
+0
m
, 56 
+0
m
,6; 
ξ Egizaklar  10
k
,15 
4,38 
5,18 
+0,70 
+ 1,02 
η Burgut 
7
k
,18 
4,08 
5,36 
+0,59 
+ 1,04 
TY Qalqon  11
k
,05 
11,79 
13,19 
+ 1,47 
+2,00 
UZ Qalqon  14
k
,74 
12,43 
13,80 
+ 1,63 
+2,12 
 
19.  Oldingi  masala  berilishlariga  ko‘ra  ravshanlikning  o‘zgarish  amplitudasini 
(Sariq  va  ko‘k    nurlarda),  yulduz  ranglarining  asosiy  ko‘rsatkichlarini  toping, 
amplitudalarning  o‘zgaruvchanlik  davrlaridan  bog‘liqlik  grafiklarini  yasang  va 
grafiklar bo‘yicha topilgan qonuniyatlardan xulosa chiqaring. 
20.  Ravshanligining minimumida S - Sefey yulduzining vizual yulduziy kattaligi 
4
m
, 3 ga, R Uchburchak yulduziniki 12
m
, 6 ga teng. Agar ularning yorqinligi mos 


133 
 
ravishda  2,1  va  760  martaga  oshsa,  yorqinlik  maksimumida  bu  yulduzlarning 
ravshanligi qanday bo‘ladi? 
21.  Oqqush yulduz turkumidagi 1975 yil 29 avgustda topilgan Yangi yulduzning 
ravshanligi  chaqnagangacha  21
m
,  yaqin  edi,  maksimumda  esa  1
m
,  9  gacha 
kattalashdi.  Agar  yangi  yulduzlarning  o‘rtacha  absolyut  yulduziy  kattaligi 
ravshanlikning  maksimumida  8
m
  atrofida  bo‘lsa,  bu  yulduzning  chaqnaguncha  va 
ravshanlik  maksimumida  yorqinligi  qanday  bo‘lgan  va  bu  yulduz  Quyoshdan 
taxminan qanday masofada joylashgan? 
22.  Burgut  yulduz  turkumida  1918  yili  topilgan  Yangi  yulduz  spektridagi 
emission vodorod chiziqlari H
β 
(4861 Å) va H (4340 Å) lar binafsha rang oxiriga 
tomon  39,8  Å  va  35,6  Å  ga,  Oqqush  yulduz  turkumidagi  1975  yilgi  Yangi 
yulduzniki  40,5  Å  va  36,2  Å  ga  siljigan.  Bu  yulduzlar  tomonidan  tashlangan 
gazlarning qobiqlari qanday tezlikda kengaygan? 
23.  Katta  Ayiq  yulduz  turkumidagi  M  81  galaktikaning  burchakli  o‘lchamlari 
35'x14'  ga,  Tozilar  yulduz  turkumidagi  M  51  galaktikaniki  14'x10'  ga  teng.  Bu 
galaktikalarda  turli  vaqtlarda  portlagan  o‘ta  yangi  yulduzlarning  eng  katta 
ravshanligi  mos  ravishda  12
m
,5  va  15
m
,1  ga  teng.  O‘ta  yangi  yulduzlarning 
o‘rtacha absolyut yulduz kattaligini ravshanlik maksimumida 15
m
,0 ga yaqin deb 
qabul  qilib,  bu  galaktikalargacha  masofalarni  va  ularning  chiziqli  o‘lchamlarini 
toping. 

Download 3,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   121




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish