M. M. Axmetjanov, sh sh. Olimov, S. S. Avezov. P e d a g o g I k mahorat

2. Adabiy til – umumxalqiy tildir
. Bu tilning butun xalq yoki millat uchun 
yagona va umumiy ekanligi anglashiladi. CHunki xalq har bir faoliyatida: o‘quv 
o‘qitish ishlari, matbuot, ilmiy-adabiy anjuman va yig‘inlarda faqat shu tilda ish 
ko‘radi. Hatto o‘zaro muomalada ham adabiy tilda gaplashishga intiladi. Xalqning 
hayoti, ilmiy, madaniy hayotiga singib boradi.
3. Adabiy til – umummajburiy tildir.
Chunki bu tilda gaplashuvchilar ixtiyoriy 
tarzda shu milliy madaniyatni adabiy tilda muloqot qilib, o‘rganishda o‘zlarida zarurat 
his qiladilar. Adabiy tilda faoliyat ko‘rsata olmaslik madaniyatsizlik belgisi sanaladi. 
Bundan tashqari, adabiy til- shu millat tilining shakllanishida til me’yorlarining bir 
butunligini namoyon etuvchi vosita sanaladi. Binobarin, o‘zbek adabiy tilidagi 
grammatik vositalar: kelishiklar bilan turlanishi, tuslanish qo‘shimchalarining og‘zaki 
va yozma shaklda qo‘llashda ma’lum bir qoida asosida qo‘llash qonuniy tarzda 
belgilangan. Chunki o‘zbek tilining orfografik (imlo)qoidalari yozma nutq uchun asos 
bo‘lganidek, unga to‘g‘ri amal qilmaslik yozma nutq madaniyatining ham buzilishiga 
olib keladi.

---

139