M. M. Abralov payvandlash materiallari

Kukunli tasmalar

Kukunli tasmalar asosan alohida xossalarga ega bo‗lgan sirtqi qatlamlarni mexanizatsiyalashtirilgan usulda yoy yordamida eritib qoplashga mo‗ljallangan. U metall qobiq va kukun-to‗ldiruvchi (shixta) dan tashkil topadi.

Ko‗p xollarda qobiq kam uglerodli po‗latdan qilingan bitta yoki ikkita yupqa (0,3 – 0,5mm) tasmadan iborat bo‗ladi. Kukunli tasma uchun, qoidaga ko‗ra, gaz hosil qiluvchi, shlak hosil qiluvchi, barqaror- lashtiruvchi va legirlovchi komponentlardan tashkil topuvchi shixta ku- kunli sim uchun bo‗lgani kabi olinadi.
Kukunli tasma maxsus dastgohlarda tayyorlanadi, bu dastgohlar tas- mani-qobiqni shakllantirish va valsovkalash uchun roliklar bilan ta‘minlangan bo‗ladi. Dastgohda to‗ldiruvchi kukun uchun dozalovchi qurilma va o‗zakni zichlash uchun jo‗valar bor. Cho‗zib uzaytirish ja- rayoni yo‗q.
Kukunli tasma bilan payvandlash himoyalamasdan yoki flyus bilan qo‗shimcha himoyalagan holda olib boriladi. Bunda asosan teskari qut- bli o‗zgarmas tokdan foydalaniladi.
Eritib qoplashga mo‗ljallangan kukunli tasmani asosiy parametrlari, o‗lchamlari va unga oid texnik talablar ГОСТ 26467-85 bilan belgilab qo‗yilgan.
Kukunli tasma eritib qoplash usullariga ko‗ra flyus ostida (Ф); qo‗shimcha himoyalamasdan - o‗zi himoyalaydigan (С); flyus ostida va qo‗shimcha himoyalamasdan - universal (У) eritib qoplash tasmalariga ajratiladi.
Kukunli tasma konstruksiyasiga ko‗ra A turidagi ikki qulfli va Б tu- ridagi bir qulfli xillarga bo‗linadi.
Kukunli tasma shartli belgisining harf-raqamli tuzilmasi tasmaning markasi, turi, konstruksiyasi, eritib qoplash usulini, standartni o‗z ichiga oladi.
Eritib qoplashga mo‗ljallangan ПЛ-Нп-350X25Н3С3 markali, ikki qulfli konstruksiyadagi (A), universal (У) kukunli tasmaning shartli bel- gisiga misol: ПЛ-Нп-350X25Н3С3-A-У ГОСТ 26467-85.
Ochiq yoy bilan, shuningdek flyus ostida eritib qoplash uchun yaraydigan kukunli tasmalar eng katta amaliy ahamiyatga ega. Sanoatda ishlab chiqarilayotgan ayrim tasmalarning umumiy tavsiflari 3.18- jadvalda keltirilgan.


3.18-jadval