M. J. Mutalipova, B. X. Xod. Jayev qiyosiy pedagogika

Qiyosiy pedagogikaning
mustaqil fan sifatida ajralib
chiqishi
(XX asrning birinchi yarmi)
Mazkur davrda qiyosiy pedagogika tadqiqotlari chuqur va maqsadli xarakterga ega bo’ldi, qiyosiy pedagogikaning xususiy tadqiqot
metodlari paydo bo’ldi, ta’lim tahlili o’rganilayotgan davlatlaming
madaniy-tarixiy va ijtimoiy-iqtisodiy hayoti sharoitini hisobga olgan holda olib borildi, qiyosiy pedagogikaning prognostik (bashoratga doir) vazifalari rivojlandi, ilmiy-tadqiqot tashkilotlari faolligi va chet el tajribasini o’rganuvchi olimlar-tadqiqotchilaming ish sur’ati ortdi. 1920­1930 yillarda qiyosiy pedagogika sohasiga oid qator ilmiy ishlar nashr qilindi. Masalan, I.Kendl “Qiyosiy pedagogika sohasiga oid tadqiqotlar” nomli kitobida qiyosiy pedagogikaning ahamiyati, predmeti va metodlari haqida so’z yuritadi, Yevropaning yetakchi davlatlari ta’lim tizimlarini ta’riflaydi.
Mazkur davrda qiyosiy pedagogika bilan bog’liq quyidagi
muassasalar va nashriyotlar tashkil topdi:

• 
  Kolumbiya universitetining xalqaro instituti va uning davriy nashri “Yejegodnikprosveshernya” (1923 yil);
  
• 
  Xalqaro maorif byurosi (Jeneva, 1928 yil);
  
• 
  “Xalqaro pedagogik jurnal” (bir necha Yevropa tillarida).
  

Qiyosiy pedagogikaning
jadal rivojlanish bosqichi
(1945 yildan XX asrning 80
yillarigacha)
Dunyoda siyosiy vaziyatning o’zgarishi, fan va texnikaning tezlik bilan rivojlanishi, davlatlararo madaniy aloqalaming o’sishi, uzluksiz ta’lim g’oyasining tug’ilishi va shu bilan bog’liq turli davlatlar ta’lim tizimining yangilanishi kabi omillar birgalikda qiyosiy pedagogikaning jadal rivojlanishiga turtki bo’ldi.
1945 yilda Parijda Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) tuzildi. BMTning ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo’yicha YUNESKO tashkiloti 1946 yilda tashkil topdi. Uning vazifalariga barcha bosqichlarda taTimni rivojlantirish, tabiiy va ijtimoiy fanlar sohasida xalqaro hamkorlikni rag’batlantirish kabi masalalar kiradi. 1970 yilning
boshlarida YUNESKO xalqaro ta’lim standarti klassifikatsiyasini ishlab chiqdi.
Qiyosiy pedagogika nazariyasi, ta’limining ayrim muammolari va ba’zi qirralariga oid ko’plab ilmiy ishlar nashr qilindi.
Mazkur davrda qiyosiy pedagogika bilan bog’liq quyidagi muassasalar va nashriyotlar tashkil topdi:
- Gamburgdagi Pedagogika instituti “Xalqaro ta’lim” jumalini chop etdi (1951 yil);

• 
  AQSHda “Qiyosiy pedagogika” jamiyati yuzaga keldi (1956 yil);
  
• 
  Qiyosiy pedagogikaning Yevropa jamiyati tuzildi (London, 1961 yil) va Buyuk Britaniya, Germaniya, Belgiya, Ispaniya kabi davlatlarda bo’limlari ochildi;
  
• 
  Zaltsburg “Qiyosiy pedagogika” instituti (Avstriya);
  
• 
  Kyusyu “Qiyosiy pedagogika” instituti (Yaponiya);
  
• 
  Chikago “Qiyosiy pedagogika” instituti (AQSh);
  
• 
  Kolumbiya, Garvard universitedarida (AQSh) “Qiyosiy
  

pedagogika” kafedralari, laboratoriya markazlari;
- Gamburg, Margburg universitetlari (Gennaniya) va boshqalar ham shular jumlasidandir.