M. J. Mutalipova, B. X. Xod. Jayev qiyosiy pedagogika

O‘zbekiston va Germaniya ta’lim tizimining o'xshash va farqli
jihatlari.
Hech bir mamlakatda ta’lim tizimi xorijiy tajribalardan foydalanmasdan, bir-biri bilan hamkorlik qilmasdan yangilana olmaydi va zamon talabi darajasida rivojlanmaydi.
Zero, O‘zbekistonning jahon hamjamiyatiga faol qo‘shilib borishi milliy ta’lim tizimini jahon andozalariga muvofiqlashtirishni talab qilmoqda. Hozirgi davrda ta’lim sohasida AQSH, Yaponiya, Germaniya, Fransiya, Janubiy Koreya mamlakatlarida erishilayotgan yutuqlar ibratlidir. Chunonchi, Germaniya ta’lim tizimi rivojlangan davlatlar ichida o‘z nufuziga ega bo'lganligi bois shu davlatning ta’lim tizimini o'rganishga jazm qildik.
O‘zbekiston Respublikasi va Germaniya ta’lim tizimining qiyosiy tahlili quyidagicha:
1.O‘zbekistonda 2 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalar maktabgacha ta’lim muassasalariga boradilar. Ixtiyoriy, pulli.
- GermGiiyada 2yos2dao 7 yos7gachabo‘lgai bglalar makrabgacha sinflar, mhataalar qoshidagi bolater bog‘chasi, bolato bog‘chhsiga bored^a’. Ixtiyoriy, pulli.

2. 
   O‘zaekistondh aos71hng‘io7 ta’lim 7 aoshdho 11 yoshgacha, yahi 4 yil davom
   

etadi-Ta’lim majburia, bepul.

• 
  Germaniyada boshlang’ich ta’limga 6 yoshdan qabul qilinadi, o‘qish 4-6 yil davom etadi. Ta’lim majburiy, bepul.
  

2. 
   O‘zbekistonda 4 yillik boshlang‘ich ta’limdan so‘ng 5 yillik o’rta ta’limga o‘tiladi. Ta’lim majburiy, bepul.
   

• 
  Germaniyada boshlang‘ich ta’limdan so‘ng o‘rta ta’limga o‘tiladi. O‘rta maktab tiplari: asosiy, real, aralash, maxsus maktablar va gimnaziyalar. Ta’lim majburiy, bepul.
  

2. 
   O‘zbekistonda umumiy o‘rta ta’limdan so‘ng AL va KHKlariga kiradilar. Ta’lim majburiy, bepul.
   

- GermGiiyada umumiyo‘rta ta’limdanso’ng oasgiyta’iun va boshqa tipdagi maktabga boradilar.
5 GermG^ir^^^ yadbir Felardala’lim tiaiyi hamidac/zining nonum mavjud.

• 
  O‘zbekistoada respublika bo‘yicha ya^na “Ta’lim to‘g‘risidagi qonun” ьуь10ь qo‘llbailadi.
  

6. 
   Gerybaiybda darslik va o‘quv /□‘11ьпуь1ьг qiuУbliaing ozgina qismiga beriladi.
   

• 
  O‘zbekiston0a уь^ьЬ tizimidb d^sliklm-, qo‘llbamblbr bepul berilaOi.
  

6. 
   Ma’luy toifbObgi o‘quvchilbrga har ikkala lavla modOiy uorOay ko‘rsblbOi.
   
7. 
   Har iLk^a ОьуШОь kasb laTiminiag “dual tizimi” yavjud: 0‘zbekistonOa ^Ь-Гш1ьг kollejlbлdb o‘rta la’liy va kasbiy ta’liy beriladi. Gerybniuadb kasbiy ta’liy va mubssbSblbrOb kasbiy ta’liy mavjuO. UnOa la’liy va ishlab chiqbrisаOb amaliyot 2 yil Oavomida olib boriladi.
   
8. 
   Germaniyada umumiy o‘rta ta’lim turli tiplarga bo‘linadi va ular orasida farqlar bor.
   

• 
  0‘zbekistonda bunday tiplarga bo‘linish yo‘q, lekin fanlami chuqurlashtirib o‘rganishga yo‘naltirilgan maktablar bor.
  

6. 
   O‘zbekistonda a’lo baho “5” bo‘lsa, Germaniyada “l”baho a’lo hisoblanadi.
   
7. 
   O‘zbekistonda lotin tili faqat tibbiyot bilan bog’liq oliy o‘quv yurtlarida o‘rganilsa, Germaniyada klassik gimnaziyalarda o'rganiladi.
   
8. 
   Germaniyada umumiy maktabda “Fanlardan yutuqlari bo‘yicha differensiyalash” joriy qilingan. Unga ko‘ra bir guruhda o’qiydigan o‘quvchilar o‘zlashtirishiga ko‘ra \K va b. guruhlarga bo‘linadi.
   
9. 
   Germaniyada oliy o‘quv yurtlarining deyarli ko'pchiligi davlat tasarrufida va hukumat tomonidan ^oliyalashtiiriadi . Xususiy OO‘Yulari ham mavjud (383 OO‘Yudan 69tasi xususiy.)
   

• 
  O‘zbekistonda xususiy OO‘Yulari yo‘q.
  

6. 
   Har ikkala davlatda talabalar oddiy stipendiyadan tashqari turli fondlar tomonidan joriy qilingan stipendiyalami olish imkoniyatiga ega.